De zondagse beschouwing van Jan van Friesland.

Van Dale trekt de verkiezing Woord Van Het Jaar 2024 terug na ophef over het woord ‘transitiespijt’, wat een kanshebber zou kunnen zijn geweest. Transitiespijt is het gevoel na een geslachts-veranderende ingreep dat het een verkeerde keuze is gebleken: het had gewoonweg niet gemoeten. Stemmers in den lande waren verontwaardigd omdat een mogelijke verkiezing van dit woord de indruk zou wekken dat transitiespijt veel zou voorkomen en mogelijk een groot opkomend verschijnsel is. Dat zou ‘desinformatie’ zijn aldus de belangengroep Transgender Netwerk NL.

Spijt over een beschadigende transitie van je eigen lichaam en diepe treurnis over een landschap vol windturbines lijken op elkaar.


Jan van Friesland.

Onbedoeld is de ophef in de Nederlandse taalwereld ook een zekere slag voor het klimaatrealisme, dat bij voortduring aandacht vraagt voor de spijt van die andere transitie: die van de energie. Als een Siamese tweeling zijn een slecht overwogen transitie van het geslacht en een ondoordachte transitie van energie aan elkaar verbonden. De mislukte lichamelijke transformatie van een jongen/man naar een meisje/ vrouw, of vice versa, en de pijnlijke gedaanteverandering van ons landschap hebben dezelfde kernmerken, zoals haperende wetenschappelijke onderbouwing, ideologische vooringenomenheid en last but not least een bijna onomkeerbaar leed. Het gevoel toch in een verkeerd lichaam te zitten na een medische ingreep is gelijk te stellen aan de onrust van bewoners bij de naburige plaatsing van windturbine-parken door provincie of gemeente: de verminkende transitie keert zich dan tegen het leven zelf.

***