De toespraak klonk alarmistisch, alsof de Russen voor de deur staan.

door Derk Jan Eppink 17 dec. 2024

In Brussel heeft Mark Rutte weer een nieuw masker opgezet

Met zijn toespraak op 12 december jl. in Brussel heeft Mark Rutte, de secretaris-generaal van de NAVO, een nieuw masker opgezet, namelijk dat van de havik. Locatie was de Concert Noble in de Aarlenstraat, het glinsterend paleis dat ooit in handen was van de Vlaamse Boerenbond.

De toespraak klonk alarmistisch, alsof de Russen voor de deur staan. Alarmisme was eerder de methode bij het Nederlandse energie- klimaatbeleid dat momenteel verzandt in hoge kosten en economische stagnatie. Rutte deed een Call to Arms tussen de glinsterend spiegels.

Late bekering

De toespraak was kort en krachtig, naar Amerikaans model. ‘De veiligheidssituatie is ongetwijfeld de slechtste in mijn leven’, aldus Rutte. Daarna schilderde hij een beeld alsof heel Europa elk moment door Rusland kan worden overvallen. Het klonk jaren ’30-achtig: ‘Poetin probeert Oekraïne van de kaart te vegen. Hij probeert een fundamentele verandering door te voeren in de Europese veiligheidsarchitectuur die ons decennia veiligheid bood. Hij probeert onze vrijheid en levenswijze te verpletteren. Zijn patroon van agressie is niet nieuw. Maar té lang deden we niets, we traden niet op. Georgië in 2008, de Krim in 2014’.

Rutte sprak in Brussel weinig over de voorgeschiedenis. Echter: hij werd in 2010 premier van Nederland en bepleitte, net als destijds de Duitse Bondskanselier Merkel, een goede relatie met Poetin. Ze hielden dat lang vol. Voor Rutte eindigde die relatie pas met het neerhalen van de MH-17 op 17 juli 2014. Merkel ging langer door met de Duitse Ostpolitik, en kreeg dat pas na de Russische invasie in Oekraïne op 24 februari 2022 op haar brood gesmeerd. De schreeuw van de havik klinkt wat schel zonder zelfreflectie over dat verleden.

Met de nieuwe baan komt een nieuw masker. De verklaring begon op 22 november jl. toen Rutte een bezoek bracht aan de pas herkozen Amerikaanse president Donald Trump in Mar-a-Lago, zijn riante onderkomen in Florida dat intussen bedevaartoord is geworden voor regeringsleiders, vrienden en tegenstanders, vooral uit kringen van progressieve media die met hem willen aanpappen. Rutte kreeg zijn job description nader uitgewerkt: ‘Europa moet méér betalen aan de NAVO, anders….’. Er volgen dan enkele bespiegelingen die voor sommige Republikeinen voor de hand liggen, zoals ‘Europa moet het zelf maar uitzoeken’. In het Congres is er, zowel in Senaat als Huis van Afgevaardigden, een grote meerderheid voor de NAVO als veiligheidspact. Dat animo daalt echter, als Amerika het leeuwendeel moet betalen.

Zo kreeg Rutte de duidelijke taakstelling mee: De huidige norm van 2% is niet voldoende. Het moet naar 3% en liever zelfs 4%. Dat is een moeilijk verhaal voor Rutte want Europa werkte zichzelf de economische put in met het energie- en klimaatbeleid dat ooit aan burgers werd verkocht met alarmistische verhalen en scenario’s over het einde van de wereld.

Volgens Trump is dat beleid een ‘green scam’ die hij zelf in Amerika gaat afschaffen. De kiezers steunden hem. Trump gaat ook de muur tussen Mexico en de VS afbouwen om illegale immigratie te stoppen. Europa zit intussen midden in een migratiecrisis die boze kiezers en wankele regeringen heeft voortgebracht.

Nederland valt Rutte bij

Duitsland én Frankrijk, de twee kernlanden van de EU, hebben verkiezingen in het vooruitzicht. De Duitse regering van Olaf Scholz is gevallen en de Franse premier Michel Barnier is door het Franse parlement naar huis gestuurd. En dan komt Rutte met zijn 3% norm; eigenlijk willen de Amerikanen 4% maar bij dat percentage doet de nieuwe secretaris-generaal voorlopig wat wasverzachter.

Hij ziet geen andere uitweg dan een alarmistische noodbel: de Russen komen! Misschien niet in persoon, maar wel via digitale wegen om banken, vliegvelden, ziekenhuizen of ministeries plat te leggen. Dát was zijn missie op 12 december in Brussel. Voor het huldebetoog stonden de notabelen te dringen: de Nederlandse minister van Defensie Ruben Brekelmans, een sympathieke persoon die bij mijn weten geen militaire ervaring heeft. Gelukkig kreeg hij meteen bijval van de, zoals Trump ze noemt, ‘televisiegeneraals’. En natuurlijk de hoogste Nederlandse militair bij de NAVO, admiraal Rob Bauer en de huidige Commandant der Strijdkrachten (CDS), Onno Eichelsheim.

Het is uiteraard een kniesoor die daarover valt, maar de twee hoge militairen dienden ten tijde van premier Rutte en werkten mee, in het beste geval met tegenzin, aan het afbraakbeleid dat het kabinet-Rutte doorvoerde op Defensie. Alleen de toenmalige minister van Defensie, Hans Hillen (CDA) verzette zich, maar kreeg van de woedende premier te horen dat hij de keuze had: schikken of aftreden. Nederland verkocht alle tanks. Onder andere aan Finland, dat onlangs NAVO-lid is geworden. Zo staan onze tanks dan tóch nog aan de oostgrens van de NAVO.

Cash of pinnen?

Voor een alarmistische boodschap is veel alarm nodig om het maatschappelijk draagvlak te creëren. Dat wordt in stelling gebracht, zoals met de mededeling dat burgers contant geld in huis moeten houden. Ingeval van digitale aanvallen op banken waardoor je niet kunt pinnen. Vermoedelijke dader van een hybride-aanval: Rusland. Dat is mogelijk maar het vreemde is dat de overheid voordien precies het tegenovergestelde bepleitte: alleen pinnen was pluis.

Koningin Máxima werd zelfs op pad gestuurd om ‘digitaal geld’ aan te prijzen, onder andere in de Derde Wereld. Er zou zo mogelijk een ‘digitale euro’ moeten komen die cash overbodig maakt, want dat laatste maakt belastingontduiking makkelijker. In Nederland is het nu vooral pinnen, maar in onze buurlanden is cash nog altijd koning. Nu klinkt de alarmbel van Rutte en maakt cash toch weer een kans. Want… de Russen!

Ik ben het met Rutte eens dat de NAVO de hoeksteen is voor ons veiligheidsbeleid. Staat de NAVO er slecht voor? Nee! Na de Russische invasie in Oekraïne is het aantal leden gegroeid tot 32, onder andere met Zweden en Finland. Werken in het leger is weer populair in Nederland en maatschappelijk aanvaard. Dat laatste is wel eens anders geweest. Onze Oost-Europese bondgenoten zoals Polen houden sterke legers op de been. Met artikel 5 van het NAVO-verdrag op zak, zitten de 3 Baltische staten beschermd.

Ik werkte ooit in het Brusselse kabinet van de Estse EU-Commissaris Siim Kallas en bezocht Estland. Als je daar bent en op de landkaart kijkt, ziet de wereld er geopolitiek wel wat anders uit dan in Nederland. Goed dat ze in de NAVO zitten. Door de NAVO-uitbreiding is de Oostzee eigenlijk een NAVO-zee geworden. Er loopt nu een ijzeren gordijn van Noord-Noorwegen tot het zuiden van de Zwarte Zee. Ooit liep de scheidslijn dwars door Duitsland en Berlijn.

Onderhandelen of bewapenen?

Verder: kijk naar de situatie in Oekraïne. Poetin meende er in drie weken heer en meester te zijn. Dat viel zwaar tegen. Oekraïne bleef overeind, het Russische leger kwam vast te zitten. Er is nu een uitzichtloze uitputtingsoorlog waarbij Rusland een beroep moet doen op militairen uit Noord-Korea. Russen ontvluchten juist mobilisatie, ze willen helemaal niet naar het front van Magere Hein.

Met een alarmistisch discours oogst Rutte inzake defensie hetzelfde als Frans Timmermans inzake klimaat: ongeloof. Bangmakerij werkt kortstondig, daarna slaat het om. Burgers voelen zich bedrogen en zetten de voet dwars bij de stembus. Geef een eerlijk beeld: onderbouw de noodzaak van een hoger defensiebudget feitelijk en presenteer een plan voor bijvoorbeeld een Europese wapenindustrie naar Airbus-model. Alarmisme is een vorm van paniekzaaierij. 

Het is hoogst merkwaardig. Rutte predikt een ‘oorlogseconomie’ en Trump wil onderhandelen met Poetin en Zelensky over een vredesregeling in Oekraïne. Wat zou een gewone burger in Europa verkiezen?  

Eind 2024 verscheen ‘Rechtsomkeert’, het nieuwe boek van Derk Jan Eppink. Daarin schetst hij in heldere taal hoe zich in Europa, de Verenigde Staten en zeker ook in Nederland een politieke omwenteling voltrekt. Het boek verscheen bij Uitgeverij Blauwburgwal, kost € 22,95 en kan onder meer HIER worden besteld.

Wynia’s Week verschijnt drie keer per week, 156 keer per jaar met even onafhankelijke als broodnodige artikelen en columns, video’s en podcasts. U maakt dat samen met de andere donateurs mogelijk. Doet u weer mee, ook in het nieuwe jaar 2025? Hartelijk dank!