Netbeheerder TenneT heeft maatregelen moeten nemen om het landelijke elektriciteitsnet in balans te houden.
26-11-2024
Oorzaak: de komst van partijen die snel reageren op prijsprikkels op de zogeheten onbalansmarkt, zoals met slimme thuisbatterijen. De verwachting is dat het steeds lastiger wordt om via deze route snel geld te verdienen. "Je hebt 0,0 garantie om zo'n batterij in zes jaar terug te verdienen."
Het klinkt mooi: geld verdienen met een slimme thuisbatterij door razendsnel te laden en ontladen. Het leidt echter tot kopzorgen bij TenneT, omdat dit snelle reageren negatieve gevolgen heeft voor de balanskwaliteit van het elektriciteitsnet.
Het draait allemaal om de onbalansmarkt. Dat is heel wat anders dan de gewone energiemarkt voor consumenten. Daar ligt de prijs, bijvoorbeeld 30 cent per kilowattuur, vast voor een paar maanden of een paar jaar. Wie kiest voor een dynamisch contract krijgt ieder uur een andere prijs, maar weet de prijzen wel een dag van tevoren. Soms betaal je 5 cent, een andere keer 50 cent.
Per kwartier
Op de onbalansmarkt variëren de prijzen per kwartier en die prijzen kunnen veel hoger of lager liggen. De informatie wordt met een vertraging van enkele minuten doorgegeven.
Consumenten zijn niet direct actief op deze markt, maar met een slimme thuisbatterij indirect wel. Die batterijen worden aangestuurd door aanbieders als Zonneplan (Nexus), Tibber (Homevolt), NextEnergy (Huawei) of Frank Energie (SolarEdge).
Omdat op de onbalansmarkt de prijzen voor elektriciteit nog veel hoger of lager kunnen liggen, kun je in theorie snel geld verdienen. Soms krijg je bijvoorbeeld een euro per kilowattuur voor het leveren en even later een euro per kilowattuur voor het afnemen.
Hoe dat kan? Heel simpel gezegd wordt deze vergoeding uitgekeerd omdat je helpt het elektriciteitsnet in balans te brengen. Dat is als plotseling meer of minder energie wordt opgewekt dan verwacht, bijvoorbeeld omdat het harder of zachter waait dan een dag eerder was voorspeld.
Zo kun je dus geld verdienen door meerdere keren per dag te laden of ontladen met een thuisbatterij.
Aanschafprijs batterij terugverdienen
Zoals gezegd doen consumenten dit niet zelf. Aanbieders van slimme batterijen doen dit door batterijen bij mensen thuis aan te sturen. Klanten van Zonneplan verdienden volgens het bedrijf de afgelopen 6 maanden op die manier 1195 euro. In theorie is zo'n thuisbatterij (aanschafprijs van zo'n 7000 euro) dan in een paar jaar terugverdiend.
Er zijn echter geen garanties. Er zijn namelijk steeds meer partijen die 'helpen' de balans terug te brengen. Ook bijvoorbeeld zonneparken kunnen snel afschakelen bij negatieve prijzen.
De praktijk is nu dat zó snel wordt gereageerd op prijsprikkels, dat een overschot vaak binnen een kwartier omslaat in een tekort of andersom. Dat schommelen wordt door de netbeheerder gezien als zeer ongewenst.
Regeltoestand 2
Als dat gebeurt, dan is in vaktermen sprake van regeltoestand 2. Partijen moeten in zo'n situatie betalen voor de ongewenste schommeling. Om deze 'boete' te voorkomen gaan batterijen binnen dit kwartier razendsnel laden of ontladen om op het saldo 0 uit te komen.
TenneT is klaar met dit soort praktijken. De netbeheerder ziet al 'geruime tijd' ongewenste schommelingen in de 'nationale vermogensonbalans', en riep eerder al op om met minder vermogen af te nemen of terug te leveren. Dit leverde te weinig op. "We hebben gemerkt dat sommige aanbieders niet naar die instructie luisteren", zegt woordvoerder Jorrit de Jong van TenneT.
Elke vijf minuten
Daardoor is vorige week een nieuwe maatregel ingegaan. Deelnemers aan de onbalansmarkt krijgen voortaan minder snel informatie over de actuele balanssituatie. In plaats van elke twee minuten, nu elke vijf minuten. De hoop is dat daardoor minder snel wordt gereageerd.
Die maatregelen zijn er niet voor niks, zegt De Jong. "De frequentie van het elektriciteitsnet kan te veel gaan schommelen. Dat is gevaarlijk. Dan kun je hele grote storingen krijgen. Ook gevoelige apparaten kunnen hier last van krijgen."
Gouden bergen
De Jong zegt dat de netbeheerder niet precies weet welke partij of partijen de instructies negeren. De woordvoerder zegt zich vooral zorgen te maken om bedrijven op de energiemarkt die aan klanten 'gouden bergen' beloven met thuisbatterijen.
"De hoeveelheid elektriciteit in deze markt is maar heel klein", voegt Anton Tijdink, expert elektriciteitsmarkten bij TenneT, nog toe. "Daarom maak ik mij wel zorgen om de verhalen dat je met thuisbatterijen hier veel geld mee kunt verdienen. Wie geld wil verdienen met het slim inkopen en verkopen van elektriciteit, moet het verhelpen van onbalans zien als de kers op de taart. Onbalans is niet de taart zelf."
Een van de klanten van Zonneplan deelt informatie over zijn thuisbatterij:
'Verdienmodel met 0,0 garantie'
Accu-expert Dennis van der Meij van Solar-engineering verwacht dat de voorgespiegelde verdienmodellen voor thuisbatterijen 'in rap tempo afbrokkelen'. "Door te snel reageren op veel vermogen en omdat we allemaal tegelijk dat geld willen pakken."
Daar komt nog wat bij: hoe meer partijen actief worden op deze markt, hoe lager het verdere verdienmodel. Hij noemt het in zijn populaire LinkedIn-posts een 'kannibalisatie-effect'. "Die 6 jaar terugverdienen heeft 0.0 garanties. Geen leuk verhaal, wel eerlijk!"
Hij roept op om opgewekte zonne-energie zoveel mogelijk zelf te gebruiken. "Los je geen probleem op en verdien je alleen maar geld? Dan benadeel je het collectief doordat je de problemen over de schutting gooit."
Reactie Zonneplan
Zonneplan, een van de aanbieders van thuisbatterijen, laat in een reactie weten de ingreep van TenneT vooral als een waarschuwing te zien en verwacht dat de netbeheerder het bij een tijdelijke maatregel houdt. "De verwachte impact op verdiensten achten we dan ook beperkt."
Het bedrijf zegt bezig te zijn om de batterij ook actief te laten zien op andere energiemarkten. "Ik kan me voorstellen dat daar - waar mogelijk - nu nog wat meer vaart achter komt", zegt een woordvoerder.
Taak van TenneT is handhaven frequentie
Het hoogspanningsnetwerk werkt met een frequentie van 50 Hz, dat is in Europa afgesproken. Het is de taak van TenneT deze frequentie te handhaven, door aangeslotenen vraag en aanbod met elkaar in balans te laten houden. Consumenten zouden schommelingen in de frequentie kunnen merken aan hun wekkers en klokken, die daardoor niet meer gelijk kunnen lopen. "Maar ook hoogwaardige industrieën kunnen er last van krijgen."
3 reacties :
Eerst weer flink investeren in zonnepanelen, omdat de investering niet meer loont gezien de afschaffing van de saldering en het invoeren van teruggave belasting en uiteindelijk dan maar een thuisaccu kopen die vanwege de ingevoerde beperkingen steeds onrendabeler wordt.
Linksom of rechtsom, we worden op grote schaal beetgenomen door de politiek en als die het niet doet dan zijn het de energiebedrijven die wel een achterdeurtje verzinnen om de (energie)lasten voor de burger fors te laten stijgen.
😀😃🙂🙃😊 is toch niets nieuws. De Roverheid samen met justitie zijn zelf de grootste criminelen .... daar is de maffia een kleintje bij.
Goed dat Tennet de leiding neemt in een periode van ontwikkeling in de electra markt waar we anders met z'n allen nog veel slechter af zullen raken. De net-stabiliteit en net-onbalans moet binnen de marges blijven anders gaan nog eens dure apparaten stuk gaan. Dat willen we niet hebben en daarvoor is het elektriciteit net te belangrijk.
Een reactie posten