Bron: Roy Spencer.

Door Fritz Vahrenholt.

De ongewoon sterke opwarming van de mondiale temperaturen sinds 2023 zet zich voort. En hoewel de sterke El Nino van 23/24 voorbij is, blijven de temperaturen hoog. Op dit punt heb ik gewezen op twee mogelijke invloeden van de opwarming. Enerzijds is er de uitbarsting van de onderwatervulkaan Hunga Tonga in 2022, die een waterkolom in de stratosfeer gooide en de concentratie van water (het belangrijkste broeikasgas) met 15% verhoogde, waardoor een opwarmend effect van een paar tienden van een graad. Een andere belangrijke oorzaak van de opwarming is de afname van sulfaatstofdeeltjes als gevolg van internationale beperkingen op het zwavelgehalte van de scheepvaart. NASA-wetenschappers kwamen tot de conclusie dat de maatregel ter beheersing van de luchtverontreiniging de stofdeeltjes in de lucht, die bijdragen aan de vorming van wolken, verminderde en daardoor de directe zonnestraling op aarde verhoogde. Ze berekenen dat 80% van de opwarming sinds 2020 aan deze maatregel kan worden toegeschreven.

De buitengewone opwarming wordt door delen van de politiek, de media en klimaatactivisten gebruikt om de stappen om de CO2-uitstoot te verminderen aan te scherpen. De ontwikkeling van de totale CO2-uitstoot in de afgelopen tien jaar maakt het echter nauwelijks mogelijk om de buitengewone opwarming in verband te brengen met CO2.

De totale CO2-uitstoot is al tien jaar niet toegenomen. De uitstoot uit fossiele bronnen is licht gestegen, maar de verminderde CO2-uitstoot als gevolg van veranderingen in landgebruik (ontbossing van bossen, bosbranden, landbouw) heeft dit gecompenseerd. Zie volgende grafiek, bron: Global carbon project 2023) (rood: totale CO2-uitstoot, zwart: CO2-uitstoot uit fossiele bronnen, bruin: CO2-uitstoot door landgebruik).Natuurlijk zijn de CO2-concentraties in de lucht de afgelopen tien jaar ook toegenomen, aangezien er elk jaar ongeveer dezelfde hoeveelheid bijkomt en vandaag de dag slechts ongeveer 57% van de uitstoot wordt geabsorbeerd door oceanen en planten. De rest zal binnen enkele decennia worden ontmanteld. Het door CO2 veroorzaakte broeikaseffect is de afgelopen tien jaar licht toegenomen, maar verklaart niet de sterke opwarming van de afgelopen drie jaar (zie de eerste grafiek van de UAH-temperaturen bovenaan).

Al in 2021 hebben dr. Hans-Rolf Dübal en ik NASA-metingen van inkomende kortegolfzonnestraling en de langegolvige tegenstraling veroorzaakt door broeikasgassen geanalyseerd. We kwamen tot de conclusie dat ongeveer 80% van de opwarming kan worden toegeschreven aan de toegenomen kortegolfstraling van de zon. De belangrijkste reden hiervoor was de afname van de bewolking.

Een hogere doorlaatbaarheid voor binnenkomende zonnestraling leidt tot opwarming. Uiteraard leidt een toename van de straling naar de aarde ook tot een toename van de langgolvige straling van de aarde en een toename van het broeikaseffect. Maar het resultaat was duidelijk.

Het broeikaseffect van CO2 speelt een ondergeschikte rol in de opwarming van de afgelopen twintig jaar. Het belangrijkste effect was de toenemende doorlaatbaarheid van de wolken voor zonnestraling, wat ook tot uiting komt in een toename van het aantal uren zonneschijn per jaar. Alleen al in Europa zijn de zonneschijnuren de afgelopen twintig jaar met 250 uur per jaar toegenomen.

Andere onderzoekers bevestigden deze verrassende ontwikkeling, zoals de NASA-onderzoeker die verantwoordelijk is voor de satellietmetingen, Dr. Norman Loeb, prof. Graeme Stephens (Caltech) en prof. Thorsten Mauritsen (Universiteit van Stockholm) of de Finse klimaatwetenschapper prof. Antero Ollila.

Maar waarom zijn de wolken de afgelopen twintig jaar dunner geworden? De belangrijkste kandidaat voor deze ontwikkeling zijn de milieubeschermingsmaatregelen wereldwijd om stof en zwaveldioxide (SO2) af te vangen – aanvankelijk in de VS en Europa vanaf 1980 en daarna in toenemende mate in China en Zuidoost-Azië vanaf 2005. De uitstoot van zwaveldioxide is sinds 2005 met bijna de helft gedaald. Bovendien zijn de emissies van de scheepvaart vanaf 2020 verminderd. Zij alleen al verwijderden 7 miljoen ton zwaveldioxide uit de lucht boven de oceanen van de wereld.

Verminderde wolkenvorming is de belangrijkste oorzaak van de opwarming van de afgelopen twintig jaar

De publicatie van dr. Hans-Rolf Dübal en ik komen uit 2021 met gegevens tot 2020. We vroegen ons af: hoe heeft de trend van wolkendaling zich sinds 2020 voortgezet en hebben daarom de gegevens van de CERES-satelliet bijgewerkt. Om het maar even bot te zeggen: de opwarming in de jaren 2020-2023 (jaargemiddelde waarden) kan gemakkelijk worden toegeschreven aan de toename van de directe zonnestraling als gevolg van het dunner worden van de wolken.

Uit de vergelijking van de ontwikkeling van de kortegolfstraling die de aarde bestraalt en de door de aarde uitgezonden langgolvige straling blijkt: 2,5 W/m2 is de verandering in de kortegolfstraling en 0,66 W/m2 is toe te schrijven aan het broeikaseffect. We berekenden het stralingseffect van CO2 volgens het 5e IPCC-rapport uit 2018. (pag. 8SM-16). We bepaalden de kortegolfstraling uit de CERES-satellietgegevens. (Zie volgende grafiek: rood: stralingseffect van kortegolfzonnestraling, blauw: stralingseffect van CO2.

Let wel, dit zijn metingen, geen modelberekeningen.

Het zou de hoogste prioriteit van politiek en wetenschap moeten zijn om de oorzaken van de toenemende zonnestraling in detail op te helderen. De verminderde wolkvormende stof- en zwaveldeeltjes speelden zeker een rol. De mate waarin opgewarmde oceanen een rol spelen is niet duidelijk. We tasten momenteel in het duister, maar politici zijn er vrij zeker van dat hieruit een radicale strijd tegen CO2 kan worden afgeleid.

Er is nauwelijks een activiteit die niet onderworpen is aan een strafbelasting op de CO2-uitstoot van politici. Van gas- en olieverwarming tot brandstof, van de productie van industriële producten tot de opwekking van elektriciteit, van de CO2-tol op het vrachtwagenvervoer tot de belastingheffing op het luchtverkeer: goederen en diensten worden duurder en de staat roomt tientallen miljarden af. Ja, zelfs afvalverbranding valt nu onder een CO2-heffing en dit betekent dat ook de verwijderingsbijdragen stijgen. Bijna niemand heeft zicht op waar de staat ingrijpt en het ingezamelde geld besteedt aan het subsidiëren van windturbines en zonne-energiesystemen.

De nieuwste toevoeging is de CO2-belasting op de scheepvaart. Sinds 1 januari 2024 valt ook het scheepsvervoer onder de CO2-belastingplicht. Vanaf 2024 valt 40% van de CO2-uitstoot onder de betaalplicht, vanaf 2025 70% en vanaf 2026 100%. Ongeveer 6,4 miljard euro vloeit naar de schatkist van nationale regeringen. Voor intra-Europees verkeer wordt 100% in rekening gebracht. Voor overzees verkeer wordt 50% in rekening gebracht.

Volgens Maersk, de op één na grootste containerrederij, moet een veertigvoetscontainer uit Duitsland die machines of andere goederen naar het Verre Oosten of de oostkust van de VS vervoert, € 170,- aan CO2-belasting betalen. Chinees transport betaalt niets. Het vrachttarief kost momenteel ongeveer € 400,- per container.

Hieruit blijkt duidelijk dat transport van en naar Europa steeds duurder wordt. Gekoelde schepen, die ook CO2 vrijgeven voor koeling, moeten rekenen op €280,- per container.

Als een ertsvrachtschip van Brazilië naar Duitsland vaart, betaalt het in 2026 ongeveer € 2 aan CO2-belasting per ton erts of steenkool (0,06 t CO2 maal 65 €/tCO2 maal 0,5). Als het ertsvrachtschip van Brazilië naar China reist, betaalt het niets. ThyssenKrupp importeert ongeveer 20 miljoen ton erts en steenkool per jaar. Levert 16 miljoen op in 2024 en 40 miljoen in 2026 voor de staatskas.


Waarom laat de federale overheid toe dat haar eigen bedrijven in een slechtere positie komen te staan ​​in de concurrentiestrijd met China?

Dat schepen op de route vanuit Oost-Azië vanwege de Houthi-aanvallen nauwelijks door het Suezkanaal willen en dus om Afrika heen moeten, verdrievoudigt de CO2-kosten. Maar dat maakt de Brusselse eurocraten niets uit. Het geheel loopt onder de veelbelovende titel ‘Fit for future’, die de federale regering en de leden van de CDU, Groenen en SPD in het Europees Parlement met grote overtuiging hebben goedgekeurd.

Wat doet de concurrentiekracht van een exportland als Duitsland ertoe als het gaat om het zogenaamd redden van het klimaat ?

***