Interview met prof. dr. Fritz Vahrenholt op Tichys Einblick.

Vertaling: Tom Hoornstra.

Welkom bij het vraaggesprek van vandaag met prof. Fritz Vahrenholt, opgeleid als chemicus en voormalig wethouder van milieuzaken van de stad Hamburg. Auteur van het boek ‘Ongewenste waarheden wat u over de klimaatverandering zou moeten weten’.

Ik zal een link naar dat boek onderaan de video zetten. En voor zover ik dat kan beoordelen bent u als één van de beste bekend met de Duitse energiepolitiek. En ik heb een eenvoudige openingsvraag aan u. Meneer Vahrenhold: hoe kunnen wij de komende winter onze woningen weer warm krijgen, als de dagen korter worden, als de zonneschijn minder wordt en de wind luwt, en hoe krijgen we onze woning dan warm ?

God zij dank kunnen we onze woningen nog steeds met gas verwarmen, dat is de energie-drager die minister Habeck en de Bondsregering zo snel als maar mogelijk wil gaan afschaffen en dat is intussen al een tijdje bekend. De Bondsregering heeft bekend gemaakt dat met ingang van het jaar 2045 aardgas zal zijn uitgefaseerd en vanwege dat plan is het de gasnetbeheerder toegestaan om de gasprijzen te gaan verhogen om op die manier de waarde van hun leidingnet te kunnen gaan afschrijven (de vraag is waarom dat nodig zou moeten zijn, dat leidingnet is in feite al betaald door de gasverbruikers).

U moet wel beseffen dat een dergelijk gasnet voor minsten 50 jaar wordt ontworpen. En om nu te stellen dat het net over 20 jaar niet meer nodig zou zijn, (en dat de gebruikers dan maar extra moeten betalen voor dit besluit) dan moeten we ons afvragen of de Bondsregering nog wel enig besef heeft over waar ze eigenlijk mee bezig zijn ?

En vanaf 1 januari komend jaar gaan die extra prijsverhogingen voor gas al in. Dat is wel een extreme gedachte om een dergelijk dure investering versneld in 20 jaar te willen gaan afschrijven. Wederom een gigantische prijsverhoging die alleen maar ontstaat door de gedachtenkronkels van dit kabinet.

De gasprijs op de wereld is weliswaar ietsje hoger geworden en het LNG gas dat we importeren (uit Amerika) is op zichzelf al veel duurder dan het gas dat we enkele jaren geleden uit Rusland kregen via een pijpleiding. Het zal ons de komende winter nog wel lukken om onze woningen warm te krijgen, alleen moeten we er meer voor betalen en helaas veel meer omdat de netbeheerders opdracht hebben gekregen om ons aardgas-leidingnet te gaan vernielen. Dat is precies wat er aan de hand is, we moeten gaan betalen voor de ondergang van onze eigen infrastructuur. Dan denk je toch “dat kan niet waar zijn”, zit ik soms in een boze droom ?

Heel veel landen zijn jaloers op ons wijdvertakte gasleidingnet dat tot in elke straat aanwezig is. En dat leidingnet wordt niet alleen gebruikt om woningen te verwarmen, maar het helpt ook de bakker die zijn broden moet bakken. En heel veel bedrijven hebben gas nodig om hun productieproces goed te laten verlopen. Gas wordt gebruikt om glas en metaal te verwerken. Maar de regering denkt dus dat we in de nabije toekomst dat allemaal gaan doen met stroom dat afkomstig is van zon- en windenergie.

En diezelfde lieden in Berlijn zijn er onlangs achter gekomen dat de zon ‘s nachts niet schijnt. En zij komen met geweldig dure oplossingen voor dat probleem dat ‘s nachts de zon niet schijnt. Zo hebben ze de waterstofoplossing voor ons en verder de toverdoos van minister Habeck. Want Habeck’s toverdoos is het volgende: als er even een paar dagen geen wind en geen zon is, dan moet de industrie op die momenten maar even stoppen met werken.

En als de wind dan gaat waaien of de zon weer gaat schijnen, dan kunnen ze gewoon weer verder met hun werk. Maar daarmee zijn we dan in feite weer in de middeleeuwen aangeland. Want pas als het waaide kon de molenaar het graan tot meel gaan vermalen. Of later lukte dat ook nog wel met paardenkracht.

Maar het erge hiervan is, dit zijn zulke waanvoorstellingen en als ik dit soort zaken aan mijn amerikaanse vrienden vertel, dan geloven ze me niet eens dat dit in Duitsland aan de hand is. Die denken dat ik overdrijf, maar ik vertel ze dat de resultaten van dit beleid intussen duidelijk zichtbaar zijn. We hebben al een de-industrialisering van 25% bereikt. En die lieden die zelf geen benul hebben wat welvaart betekent, die hebben als grootste ideaal de welvaart van anderen te vernietigen.

Nu zijn er mensen die zijn aangesloten op een stadsverwarmingsnet en die denken dat ze geen last zullen hebben van de vernietiging van ons aardgasleidingnet. Maar volgens het Duitse Planbureau zal de stadsverwarming binnenkort 30% duurder worden. En ja, helaas is een groot deel van de stadsverwarming ook afhankelijk van gas en van kolen. En op dat gebied hebben de EU en de Bondsregering samengespannen en die kwamen tot de conclusie, nu het ons niet is gelukt om de bevolking hun gasketels af te pakken d.m.v. de Warmtewet, dat was het begin van het einde van deze coalitie, dan maken we gewoon CO2 steeds duurder. En dat is precies wat er in het jaar 2021 is gebeurd, met die CO2 certificaten. Want ook een producent van stadsverwarming middels aardgas, die stoot CO2 uit en die moet voor die CO2 certificaten betalen, en die certificaten zijn intussen 4 maal zo duur geworden en dat wordt gewoon doorberekend aan de klanten. We zien dus dat de dure stadsverwarmingtarieven voor gebruikers worden veroorzaakt door de CO2 heffingen (die vier maal zo duur zijn geworden).

En dat klinkt natuurlijk een beetje ingewikkeld maar daar komt nog bij, dat de stadsverwarmingstarieven ook nog gekoppeld zijn aan de gasprijs, dus als de gasprijs omhoog gaat, dan gaan ook de stadsverwarmingstarieven omhoog. Maar voor die stadsverwarmingsbedrijven hoeft u echt geen medelijden te hebben. Dus samenvattend: hogere tarieven voor stadsverwarming door koppeling met de gasprijs en door dure CO2 certificaten.

Dan is er ook nog het plan om het stroomtarief voor de industrie te verhogen door het goedkope grootverbruikerstarief te laten vervallen.

U weet wellicht wel dat we 400 industriebedrijven in Duitsland hebben die 24 uur per dag 7 dagen per week in bedrijf zijn. De bestuurders in Berlijn beseffen dat niet of hebben daar geen weet van.

Die hebben daar geen beeld bij, maar juist die bedrijven vormen zo’n beetje de ruggengraat van onze industrie. Dergelijke bedrijven moeten wel zo werken om hun producten goedkoop te houden en op die manier worden hun machines gelijkmatig belast en het zorgt ervoor dat stroomverbruik gelijkmatig blijft zonder grote pieken en dalen. En dat laatste is ook gunstig voor de regeling van het net. Dit alles zorgde ervoor dat deze gebruikers een korting op het tarief kregen, zij betalen het zogenaamde (goedkope) grootverbruikers-tarief.

Maar minister Habeck en zijn assistent, de heer Müller, de baas van de Net-autoriteit, die willen van dat grootverbruikerstarief af. Zij hebben een nieuwe woord uitgevonden, zij noemen het grootverbruikerstarief netbedervend of netschadelijk. En zij bepleiten een nieuwe methode van energiegebruik die zij netvriendelijk noemen. En volgens hen moeten de industriebedrijven eenvoudigweg zich netvriendelijk gaan gedragen. En daarmee wordt bedoeld dat bedrijven alleen dan stroom mogen afnemen als er zonnestroom (of windstroom) beschikbaar. (In Nederland noemt men dat een aanbodgestuurde elektriciteitsvoorziening). En vanwege deze voorgestelde methode zou de korting voor grootverbruikers dan moeten vervallen. Die grote producenten van staal of koper, van zink of van glas, of papier.

Die zouden dan alleen nog maar mogen produceren als er veel stroom op het net beschikbaar is, bijvoorbeeld als de zon flink schijnt. Op deze manier wordt er een financiële hefboom toegepast om een nieuwe manier van produceren af te dwingen in Duitsland. Maar er zijn zijn forse bezwaren en protesten tegen dit plan. En de chemische industrie heeft ernstige bezwaren geopperd. Zij schreven: “kunt u zich voorstellen dat wij in onze apparatuur een chemische reactie laten plaats vinden waarvoor wij warmte en pompen nodig hebben, maar dat wij dan plotseling te horen krijgen dat wij moeten stoppen, hoe absurd en hoe gevaarlijk dat wel niet is ?”. Daar dreigen enorme gevaren als de chemische industrie op deze manier afhankelijk zou worden van zon en wind. En krijg hier en daar al wat signalen te horen, dat die bestuurders zelf al vinden dat ze zich een beetje vergist hebben. Jammer dat ze dat niet van te voren hadden kunnen bedenken. Hun plan wordt ook wel aanbodgestuurde elektriciteitsvoorziening genoemd.

Dus dan krijgt men alleen elektriciteit als de zon schijnt of als het waait. En dat is precies wat het doel van dat systeem is. Maar dat werkt natuurlijk niet, maar dat vertellen ze er niet bij.

Men beseft niet dat er perioden van soms wel 3 weken zijn dat er nauwelijks wind of zon is en met zo’n aanbodgestuurd systeem heb je dan al die tijd geen stroom. Om dan in die periode van ‘geen zon en wind’ toch stroom te kjunnen maken wil men overgaan op een waterstofeconomie.

Maar dan moet ik u helaas vertellen dat elektriciteit uit waterstof minstens vier maal zo duur is. En dan wordt het praktisch onmogelijk om in Duitsland nog producten te gaan maken de we op de wereldmarkt kunnen verkopen. Wat te denken van onze grote klant Amerika. Ik ben werkzaam als commissaris bij de firma Arubis en in Amerika betalen we drie maal zo weinig voor elektriciteit en vier maal zo weinig voor gas.

De Amerikanen betalen een kwart van de prijs die wij betalen voor hun gas. En kernenergie is vandaag de dag zó goedkoop (3 cent per kWh) dat men in Amerika een oude kerncentrale weer in bedrijf gaat nemen, en dat is inmiddels ook bij de televisiezenders ZDF en ARD doorgedrongen, en wat voor een hoofdpijn zullen ze daar wel niet hebben.

Het bericht was afkomstig van Microsoft, ik neem aan dat het hier gaat om die kerncentrale bij Three Mile Island, dat ligt bij Harrisburg, dat herinner ik me nog. Dat was een ongeval in 1979 in Pennsylvania waarbij er een kernsmelting plaats vond en er radioactiviteit vrij kwam. Men verwacht dat die centrale als die weer in bedrijf komt daarna nog wel 30 jaar werkzaam zal kunnen blijven. En voor Microsoft is het van groot belang omdat ze een betrouwbare stabiele stroomvoorziening van hun datacenters nodig hebben. Maar onze Bondsregering vertelt ons een heel ander verhaal, namelijk dat onze industrie gebaseerd zou zijn op ouderwets denken en dat we die industrie misschien niet eens meer nodig zouden hebben. Maar ze vergeten dat de nieuwe industrie met zijn kunstmatige intelligentie (A.I.) gebaseerd is op een gigantisch datagebruik waarvoor talloze datacenters nodig zijn, en al die datacenters vragen een constant groot elektrisch vermogen om al die servers te koelen. En dat constante vermogen lukt nu eenmaal niet met de onbetrouwbare elektriciteitsvoorziening van zon- en wind. Want zonder continue stroom raken ze daar de data kwijt. En dat is de grootste ramp die ze daar maar kunnen bedenken.

Behalve een betrouwbare stroomvoorziening willen ze die zo mogelijk CO2 vrij en dan kom je vanzelf uit op kernenergie. En dit soort zaken begint langzaam maar zeker door te dringen bij enkele politici van de gevestigde partijen, zoals het CDU.

Het CDU dat het er aanvankelijk helemaal mee eens was, dat de laatste 6 Duitse kerncentrales gesloten zouden moeten worden.

Maar u moet zich eens voorstellen dat Jan de arbeider ‘s morgens om 8 uur de fabriek binnenloopt om aan het werk te gaan en dat dan de ploegchef tegen hem zegt: “Sorry Jan, geen stroom vandaag, haal de kaarten maar tevoorschijn” of dat Jan onverrichter zake weer naar huis gestuurd wordt. Dan blijft natuurlijk de vraag of Jan dan al of niet betaald gaat worden voor die niet gewerkte uren.

En hoe zit het dan met de zomervakantie ? Kunnen mensen dan nog wel op vakantie in die periode waar de zon zo flink schijnt ? Dan maar flink doorwerken in de zomer, want dan schijnt de zon en dan hebben we stroom. En nu zien we in wat voor bochten men zich kronkelt dat de bevolking zich maar aan de Energietransitie zou moeten leren aanpassen.

Dit alles zou eigenlijk meer dan genoeg moeten zijn om tegen de mensen die dit bedenken te zeggen: het is nu wel welletjes, u kunt vertrekken en u hoeft de eerstkomende 10-20 jaar niet meer terug te komen. Nu heeft minister Habeck ook al wat verder nagedacht en hij heeft reeds proncipe-afspraken gemaakt met bedrijven zoals BASF uit Ludwigshafen. Namelijk dat als de energieprijs boven een bepaald bedrag uitkomt, dan krijgt het bedrijf gewoon subsidie en daarmee is dan de kous af. Dan kunnen ze zich langzaam vergroenen en al die andere bedrijven zitten dan wel met hetzelfde probleem (iedereen heeft dan subsidie nodig).

En op deze manier heeft de minister al met 15 bedrijven afspraken gemaakt en op dit moment kost dat (nog maar) 2 miljard. Maar als die bedrijven aardgas zouden gaan vervangen door waterstof en kolen zouden vervangen door elektriciteit, dan worden hun producten natuurlijk duurder, maar dan komt de minister en die zegt dan: ik zorg eerst voor subsidie en ik geef ook nog een garantie dat als het te duur wordt dan leg ik er ook weer wat bij.

Maar dat systeem kennen we al uit de DDR tijd, want de produkten die ze daar maakten waren veel te duur op de wereldmarkt, maar dankzij overheidssubsidie konden ze dan toch wel wat produceren. En dan krijg je een soort kunstmatige economie. En die subsidie wordt mogelijk gemaakt door hoge belastingen plus alle CO2-heffingen. Dat laatste brengt al 20 miljard in het laatje. Maar uiteindelijk zullen al die belastingen en CO2-heffingen niet genoeg meer zijn en dan wordt er nog meer uitgegeven door de staatsschuld toe te laten nemen. Want dan praten we niet meer over een subsidie van 10 miljard per jaar, maar van een veelvoud daarvan. En het zal tot een bankroet van de staatsfinanciën leiden. En al die subsidies zullen die bedrijven helaas alleen maar minder concurrerend maken. Maar er wordt niet gekeken naar hoeveel geld of het kost om 1 ton CO2 te besparen, want dat was uiteindelijk (blijkbaar) het doel.

Maar ja, men praat alleen nog maar over CO2 besparing en hoeveel dat kost doet er niet meer toe. Het gaat niet eens meer over de produkten of over de kwaliteit ervan, dat schijnt niemand meer te interesseren.


Laten we eens kijken naar wat Habeck eigenlijk wil met die CO2-vermindering. Hij wil minder CO2 en dat is behoorlijk duur want dat kost ons aan heffingen tussen de € 150,– en € 200,– per ton, de CO2-certificaten kosten tegenwoordig en dat betalen de industriebedrijven. Maar uiteindelijk is het de belasting-betaler die ervoor opdraait.

En we moeten natuurlijk goed opletten waar de belastingbetaler allemaal CO2-heffingen voor afdraagt, dat is bij het vrachtwagen-transport, bij de scheepvaart en bij de luchtvaart, bij de gasverwarming en eigenlijk al voor diverse producten en op die manier wordt ook het verkeer steeds duurder. Luchtvaartbedrijven komen in de verdrukking en stellen dat vliegen vanuit Duitsland eigenlijk wel heel erg duur is geworden.

Alles door belastingen die niet direct zichtbaar zijn, maar waarvoor we helaas toch moeten betalen. Op die manier wordt de bevolking verarmd en menigeen kan het zich niet meer veroorloven om op vakantie te gaan. Het zou mooi zijn als iemand een duidelijk overzicht zou maken op welke manier de staat via die CO2-heffingen de burger en de bedrijven arm maakt. CO2-heffingen voor aardgas, maar ook voor verwarming op aardolie, bij het tankstation als u benzine tankt. Er zit inmiddels € 0,15 per liter CO2-heffing op een liter benzine. Bij het scheepvaartverkeer wordt er tegenwoordig € 2,00 per ton vracht aan CO2-heffing betaald.

Nu zult u wellicht denken, nou die 2 euro dat valt wel een beetje mee. Maar laten we eens kijken naar een bedrijf als Thyssen-Krupp, zij importeren jaarlijks 20 miljoen ton ijzererts en kolen, en daarvoor moeten ze dan 40 miljoen per jaar aan CO2 heffing afdragen. Dat is behoorlijk veel geld en dat bedrijf maakt ongeveer 150 miljoen per jaar winst, dus die zouden die 40 miljoen heel goed kunnen gebruiken.

Uiteindelijk wordt op deze manier de productie in Duitsland veel duurder dan de wereldwijde concurrentie. Het Braziliaanse staal wordt aan China verkocht en is een stuk goedkoper dan het Duitse staal, want die Brazilianen die hoeven geen € 2,– per ton vracht af te dragen.

En hetzelfde geldt natuurlijk voor ons vrachtverkeer dat CO2-heffing betaalt op brandstof en verder elk industriebedrijf dat dergelijke CO2-certificaten verplicht moet gaan kopen.

Die CO2-certificaten kosten inmiddels € 60,– per ton CO2 emissie. Die CO2- heffing is inmiddels uitgegroeid tot een gigantische inktvis, waar zoveel geldzuignappen aan vast zitten, dat de burger voor alles en nog wat extra moet betalen.

En waar gaan al die CO2-heffingen dan naar toe ? Waar komt dat geld dan terecht ? Dat komt terecht in het Klimaatfonds van minister Habeck. En uit dat fonds betaalt hij dan de groene weldadigheid voor de windmoleneigenaren en de zonnepaneelfarm-eigenaren en om ze extra te spekken voor de onbruikbare stroom die ze zo vaak leveren. Dat gebeurt vaak in het weekend als er weinig vraag is (naar stroom) en het aanbod van stroom de vraag fors overtreft

Dan zakt de stroomprijs naar nul of wordt negatief, maar desondanks betaalt de minister hen de gegarandeerde prijs van 7 cent per kWh. Dat wordt uiteindelijk een bedrag van 20 miljard euro per jaar. Het is werkelijk ongelooflijk wat voor een schelmenstreek ons hier wordt geleverd. Maar dat kan niet zo doorgaan en dat is het geruststellende aan dit bericht.

Leo Birnbaum van EON heeft het ook reeds aangekondigd. EON heeft zó enorm veel aanvragen voor zon- en windinstallaties om op het net aangesloten te worden en dat leidt tot een enorme overcapaciteit op die perioden dat de wind waait en de zon schijnt.

Dergelijke vermogens kunnen totaal niet aan het net geleverd worden, de kabels zouden smelten of de zekeringen zouden doorbranden. Of de stroom moet ergens anders naar toe, maar het gekke van dit alles is, dat diegene die tijdens die overcapaciteit stroom aan het net levert toch betaalt wordt. En de belastingbetaler draait daarvoor op. Maar God zij dank kan dit niet zo door gaan, dat gaat vanzelf een keer fout lopen.

Nu bent u zelf politicus geweest, u was wethouder van Milieu in Hamburg voor de SPD, u bent intensief verbonden met de sociaal-democratische beweging. Is het voor u moeilijk om dit wat u ons hier vertelt te kunnen uiten ?

Ik vraag het me ook wel eens af waarom men bepaalde beslissingen neemt, maar ik ben blij dat ik dit vraaggesprek bij Tichys Einblick mag hebben. Ik denk dat er twee oorzaken zijn aan te wijzen waarom we in de huidige situatie zijn aanbeland.

Ten eerste is er de groep van de goedgelovigen, die werkelijk denken dat zij het klimaat kunnen redden. En dat het rijke Duitsland een historische schuld zou dragen en om die reden de wereld zou moeten gaan redden. Tegen die mensen wil ik zeggen, lieve mensen, denk eens na. De Duitse emissie aan CO2 is 5% van het wereld-totaal. China heeft het afgelopen jaar 660 miljoen CO2 uitgestoten. De toename aan Chinese CO2-emissie in vergelijking met het jaar daarvoor is groter dan de jaarlijkse emissie van Duitsland. In vergelijking met China spelen wij totaal geen rol.

Zelfs al zouden we Duitsland opheffen en zo onze Duitse klimaatdoelen bereikt hebben, het zou op wereldniveau geen snars uitmaken. En dat bepaalt de achtergrond van het groene wensdenken, namelijk dat wij het goede voorbeeld moeten geven en dan zal de rest ons goede voorbeeld wel volgen.

Maar er is géén ander land ter wereld dat van plan is om een energievoorziening te realiseren uitsluitend gebaseerd op het gebruik van zon- en windenergie. Zweden heeft kernenergie en bouwt nieuwe kerncentrales. Engeland heeft gascentrales en kerncentrales. Amerika gebruikt gas, kolen en kernenergie en een kleine beetje hernieuwbaar. En China heeft een diversiteit aan energiebronnen met ook een klein beetje hernieuwbaar. En dan kolen, wij zijn zo dom om te zeggen dat het ook wel zonder kolen kan. Want men wil het goede doen maar men bereikt het slechte, namelijk welvaartsverlies.

Er is ook een grote groep mensen die niet weten wat te denken over kapitalisme en industrie, zoals mevrouw Begona Hermann, die zegt laten we alsjeblieft teruggaan naar het jaar 1985; we hoeven er alleen maar voor te zorgen dat de inkomens gelijkmatig verdeeld worden ondanks het feit dat we daarmee de huidige welvaart hebben verloren.

Maar dan krijgen we allemaal even veel en dat is de richting waar dit land op afstevent. En als we dat niet stoppen, dan wordt de staat steeds machtiger. De staat bepaalt dan wie er produceert en wat er geproduceerd wordt, hoe of er getransporteerd wordt. Een typisch voorbeeld daarvan is de voorgeschreven elektrische auto. Als die eenmaal wordt voorgeschreven, dan vervallen alle mogelijke alternatieven. Maar als die alternatieven eenmaal zijn afgeschaft, dan zullen we er achter komen, dat er volstrekt onvoldoende stroom beschikbaar is on alle elektriche auto’s op te laden, en op die manier verliezen wij de keuzevrijheid om ons te kunnen verplaatsen. Dan komt er een regeling dat we ons nog maar 500 km mogen verplaatsen, of anders 50 km of anders wellicht maximaal 5 km per dag.

Maar ik denk dat een toenemend aantal mensen dit niet wenst en men ziet dat men armer gemaakt wordt. Het komende jaar zullen velen tot de conclusie komen dat de vakantie naar Mallorca er niet meer in zit. Maar waar deze regering mee bezig is, is natuurlijk een groot schandaal. Maar geen krant schrijft er over en op de televisie zult u er ook niets over horen.

De krant ‘Die Welt” heeft pasgeleden een artikel gepubliceerd over de vliegtax waarmee ze het afgelopen jaar 25 miljard hebben binnengeharkt, en dat die vliegtax maar liefst 25% duurder gaat worden. En nu worden de vliegtuigmaatschappijen vanaf 1 januari 2025 verplicht om 5% groene kerosine bij hun brandstof bij te mengen. En wie dat nalaat die kan een forse boete verwachten.

Maar hoe gaat dat nu in de praktijk. Omdat er te weinig van die groene kerosine is, koopt Lufthansa massaal frituurvet in want dat schijnt ook te voldoen. Maar wat Lufthansa natuurlijk had moeten zeggen: hé daar, zijn jullie nou helemaal van lotje getikt, jullie maken ons bedrijf kapot. Jullie maken de hele Duitse luchtvaart kapot.

Maar ook de aanbieders van goedkope vluchten gaan kapot of ze verlaten Duitsland. Ook de start- en landingsrechten worden duurder en duurder. Maar de baas van Lufthansa, Carsten Spohr, durft zijn mond niet open te doen (hij is min of meer een semi-ambtenaar omdat de staat met 25 % van de aandelen grootaandeelhouder is). Met een dergelijke regeling gaat Lufthansa naar de knoppen en voorlopig genieten concurrenten als KLM en Emirates Airlines van hun betere positie.

Maar al met al kunnen de Duitsers die vluchten voor € 250,– per persoon wel op hun buik schrijven.Die tijd is voorbij en blijkbaar is het onze eigen regering die hun burgers hun vakantie naar Spanje niet langer gunt. Maar diezelfde regering heeft er geen enkele moeite mee als de minister van buitenlandse zaken een voetbalwedstrijd wil bijwonen en daarvoor het regeringsvliegtuig neemt om van Hannover naar Dortmund te vliegen. Dergelijke CO2-emissies voor ministers spelen dan blijbaar geen enkel probleem.

Dan nog een vraag aan u, wij krigen tegenwoordig LNG gas (vloeibaar gemaakt gas), zij wij daarmee geholpen ?

Het was aanvankelijk een misser dat wij geen LNG terminal hadden. En ik heb niets tegen LNG terminals. Praktisch elk land heeft zo’n terminal. Dat is nu eenmaal een voorziening om je gastoevoer zeker te stellen. Maar toen Angela Merkel besloot om de kerncentrales te  gaan sluiten, dacht zij dat ze volledig kon vertrouwen op de aardgasleveranties uit Rusland. En dat Russische gas was natuurlijk tamelijk groedkoop. En dankzij het goedkope Russische aardgas hadden wij lage elektriciteitstarieven. Zelfs nadat de kerncentrales gesloten waren gingen de elektriciteitstarieven niet heel erg veel omhoog.

Maar in die situatie van toen zitten we niet meer. En al enige tijd krijgen we nu LNG gas uit Amerika. Maar dat betekent dat dat Amerikaanse gas daar vloeibaar gemaakt moet worden en dan flink afgekoeld moet worden. En vervolgens moet het per schip van Amerika naar Duitsland. En onderweg raken we ook nog een beetje van dat gas kwijt.

Maar nu blijkt dat dat hele proces van comprimeren, afkoelen en transporteren meer CO2-uitstoot dan als we energie uit een kolencentrale zouden betrekken. En het voornemen van de regering was om na 2030 geen kolencentrales meer in bedrijf te hebben. In plaats daarvan zouden er 50 gasgestookte centrales gebouwd worden. En zolang er geen Russische gas beschikbaar was zouden we LNG gaan gebruiken. Nu blijkt dat LNG niet alleen duurder is dan kolen maar ook milieutechnisch slechter dan kolen. En dat wordt door Amerikaanse wetenschappers bevestigd.

Een kolencentrale heeft een CO2 emissie van 800 gram per kWh, maar een gascentrale gestookt op LNG heeft een iets grotere CO2 emissie. We kopen dus rommel en slechte lucht. En dat krijg je natuurlijk als mensen beslissingen gaan nemen waar ze geen verstand van hebben of die ze maar half begrijpen. En kijk eens naar onze politici, de meesten gingen vers uit de collegebanken direct de politiek in. Ze waren totaal niet in de gelegenheid om kennis te nemen van de beroepspraktijk en dan krijg je dit soort zaken.

En dan weten ze alleen maar kreten als “kolen is slecht”. Een mooi voorbeeld daarvan waren de demonstraties bij het dorp Lützerath (waar bruinkool wordt gewonnen). En daar hoorde men ook alleen maar “bruinkool is slecht en het moet weg”. Maar men vergeet dan gemakshalve dat bruinkool de goedkoopste energiebron is. En als je bij een bruinkoolcentrale de CO2 afvangt, dan is dat een stuk beter dan een LNG gestookte centrale. Maar dat krijg je niet niet aan iemand zijn verstand gebracht die nooit iets in de praktijk heeft geleerd. In het parlement zien paktisch geen enkele technicus of ingenieur maar ook bijna niemand uit het bedrijfsleven. Niemand nog die daar een verstandige opmerking kan maken. We hebben daar een groot probleem.

Ik zou u graag nog een laatste vraag willen stellen. Het CDU heeft laatst een ommezwaai gemaakt en gezegd, sorry, het sluiten van de kerncentrales was eigenlijk een foutje, gelukkig hebben we er nog een paar over, net zoals je soms een oud koffie-apparaat over hebt, die trekken we weer uit de kast en dan kunnen we weer verder. Acht u dit een realistisch pad voorwaarts ?

Het zou natuurlijk mijn grootste wens zijn als we dat voor elkaar zouden kunnen krijgen. Maar een aantal kerncentrales krijgen we niet meer binnen afzienbare tijd aan het net. In Amerika laat men afgeschakelde centrales een tijdje met rust. Dergelijke centrales blijven dan lange tijd geschikt om op een later moment weer in gebruik te nemen. Maar dat is niet geheel gratis. Er wordt op dit moment in Amerika een oude kerncentrale geschikt gemaakt om weer energie te gaan leveren en dat kost dan 1 miljard euro.

In Duitsland is dat totaal anders gegaan. De Duitse regering was er als de kippen bij om de afgeschakelde kerncentrales enorm veel schade toe te brengen. Er was zogenaamd een zuurspoeling noodzakelijk om eventuele achtergebleven radioactiviteit weg te spoelen. Maar daarmee is de centrale enorm beschadigd. En de heren Merz en Söder roepen om het hardst dat als zij in de regering komen dat zij dan wel even die oude kerncentrales aan de praat zullen krijgen.

Maar dat is een oneerlijke verkeerde voorstelling van zaken, de kiezers wordt gewoon een rad voor ogen gedraaid. Söder was betrokken bij die afschakeling en hij had indertijd meteen al kunnen bedingen dat die centrales geschikt moesten blijven om op korte termijn weer in bedrijf te kunnen gaan.

Hij had ook kunnen beslissen dat de centrales nog een tijd standby hadden moeten staan, bemand en wel. En dat is hem zelfs door EON aangeboden. Maar Söder heeft het aanbod van EON niet aanvaard. En EON deed die dat aanbod niet voor niets, die wilde natuurlijk doorbetaald worden. Maar het had helemaal niet zo duur hoeven zijn om de ISAR centrale bedrijfsvoorbereid te houden.

Dan was het eenvoudig geweest als de politieke draai had plaats gevonden. Maar nu zitten we met een zwaar beschadigde ISAR kerncentrale. Niet zo spectaculair dat ook de koeltorens met springstof vernield moesten worden, zoals in Badenwürttenberg en in Sleeswijk Holstein is gebeurd. In die deelstaten waar de groenen de ministerspost voor energie hebben, hebben ze kans gezien de kerncentrales enorme schade toe te brengen.

Maar zowel Markus Söder als Friedrich Merz spelen hier een gemeen spel. Want zij weten dat we een aantal kerncentrales niet meer aan de praat zullen krijgen. Maar na de verkiezingen van volgend jaar verwacht ik dat er nieuwe coalitie-onderhandelingen zullen plaats vinden. En dan zal er uitonderhandeld worden dat men zeer zeker van plan is om de kerncentrales weer in bedrijf te nemen. Maar dan wordt er een commissie benoemd en die stelt dan vast dat het helaas toch niet meer mogelijk is (dat weten ze van te voren).

En dan zou het beter zijn om dan maar een paar nieuwe te bouwen, maar dat willen ze natuurlijk ook niet. En Friedrich Merz was in het verleden ook altijd al tegen kerncentrales. En hij gelooft ook niet dat de nieuwste generatie kerncentrales dat daar de staven niet kunnen doorbranden en dat die bijna geen kernafval produceren. En dat die centrales zelfs in staat zijn om het oude kernafval als brandstof te gebruiken.

We zien dat het aan kennis en inzicht ontbreekt bij onze huidige regering. En het zal voor het CDU de lakmoesproef worden wat hun opstelling tegenover kernenergie gaat worden. Want als het CDU voorstander zou worden, dan vraag ik de minister-president van de deelstaat Beieren en die van Sachsen om de leerstoel ‘Kernenergietechniek’ opnieuw in te stellen. Want zonder dat zal er in de toekomst geen kernenergie meer mogelijk zijn in Duitsland. Maar zo een leerstoel opnieuw instellen, had men natuurlijk al veel eerder kunnen doen.

Dat zijn zaken die onder de bevoegdheid van de deelstaten vallen. Dus als de minister-president van Sachsen daar voorstander van zou zijn, dan kan er al heel snel een hoogleraar aan de gang ofwel in Dresden ofwel in Ilmenau. Dat zou ons in staat stellen om weer jonge mensen te gaan opleiden en dat zou meer dan genoeg zijn om over 10 tot 15 jaar weer een kerncentrale in bedrijf te kunnen nemen. Want dat gaat niet vanzelf je moet als overheid eerst de voorwaarden scheppen om dat mogelijk te maken.

Maar ik vraag me af hoe serieus ik dergelijke plannen moet nemen.

En in hoeverre zullen er dan weer bezwaren opdoemen ? Men blijft een beetje bang (voor kernenergie) vrees ik, professor Vahrenhold. Ik dank u voor dit gesprek. Een erg hoopvol einde aan het gesprek hebben we deze keer niet zo. Aan het begin van het gesprek konden we nog af en toe even lachen.


Mijn politieke opponent, Franz Josef, moet ik toegeven dat hij met zijn uitspraak wel gelijk heeft gehad; namelijk dat het eerst een stuk slechter zal moeten gaan, voordat het weer wat beter wordt. En ik ben ervan overtuigd dat het beter zal gaan worden want de (meeste) mensen krijgen echt te maken met de gevolgen van het huidige beleid. En uiteindelijk zal dat tot politieke gevolgen leiden. En dat zal voor alle (gevestigde) partijen consequenties kunnen hebben. Het partijlandschap zal zeker veranderen en uiteindelijk komt er een uitweg uit deze zelfveroorzaakte crisis.

Uit deze groene crisis, beste heer Vahrenhold, nogmaals dank voor dit gesprek.

***