Staat de klimaatwetenschap vast?

 Wat als ‘de’ klimaatwetenschap het toch niet bij het goede eind blijkt te hebben? 

27-9-2024

Door Maarten van Andel.

Dit lijkt misschien een hypothetische vraag, volgens gangbare conclusies en overtuigingen. Toch is het essentieel om deze vraag te stellen, in naam van de juiste wetenschap. Twijfelen en het onwaarschijnlijke voorstellen is een kenmerk van goede wetenschap en een plicht van elke wetenschapper. Grote geesten als Galilei, Newton, Curie, Einstein, Feynman en Hawking deden precies dat. Ze twijfelden aan wat als ‘zeker’ werd beschouwd en brachten de mensheid zo nieuwe inzichten en begrip.

Er bestaat niet zoiets als ‘zekere wetenschap’

Het is daarom onverstandig en zelfs onwetenschappelijk om te stellen dat ‘de klimaatwetenschap zeker is’ en dat ‘er geen ruimte is voor twijfel’. Het lijkt misschien vanzelfsprekend, maar dat is des te meer reden om onszelf te dwingen twijfels en onwaarschijnlijke alternatieven te omarmen. Een grote mate van wetenschappelijke consensus is nooit een garantie geweest voor ‘waarheid’ en we hebben in de geschiedenis al vaak gezien dat de wetenschap inderdaad nooit zeker is.

Ik ontken geen enkele van de huidige klimaattheorieën, simpelweg omdat ik geen klimaatwetenschapper ben. Ik weet niet eens zeker wat klimaatwetenschap is. Is het natuurkunde, meteorologie of geologie? Is het astronomie, scheikunde, biologie, mechanica, aerodynamica, hydrodynamica of misschien een beetje van alles? Wat klimaatwetenschap ook mag zijn, ik heb twijfels over klimaattheorieën omdat mij tijdens mijn scheikundestudie is geleerd om altijd te twijfelen aan wetenschappelijke theorieën. Ik heb geleerd om altijd te zoeken naar tegenfeiten en alternatieven voor gevestigde theorieën, omdat dat effectiever en innovatiever is voor wetenschappelijke vooruitgang dan het opstapelen van bevestigingen.

Wat zou er gebeuren als klimaattheorieën onjuist blijken te zijn?

Ik stel me voor wat er zou gebeuren als over 20-25 jaar de huidige klimaattheorieën toch onjuist blijken te zijn. Ik stel me voor wat er zou gebeuren als de energietransitie mislukt, maar de wereldwijde temperaturen toch beginnen te dalen, of als de energietransitie slaagt, maar de wereldwijde temperaturen toch blijven stijgen.

Ik stel me voor dat veel wetenschappers en politici dan aanvullende theorieën en beleid ontwikkelen om te voorkomen dat hun eerdere theorieën en beleid worden weerlegd. Dat zou heel menselijk zijn, maar ook heel onwetenschappelijk. Niemand kan ontkennen dat deze verbeeldingen van mij werkelijkheid kunnen worden. Daarom pleit ik voor meer ruimte voor twijfel, alternatieve theorieën en tegenargumenten. Dit is de sleutel tot wetenschappelijke vooruitgang en nieuwe inzichten.

De essentie van empirische falsificatie

Filosoof Karl Popper heeft ons de essentie van empirische falsificatie laten zien, die echte wetenschap onderscheidt van pseudowetenschap. Dit begint met meer aandacht besteden aan en zelfs actief zoeken naar feiten en cijfers die de huidige klimaattheorieën niet ondersteunen of zelfs weerleggen. Dit is precies wat Einstein en andere grote wetenschappers deden in hun vakgebied.

Het werkt ongeveer zo: ik formuleer een theorie dat water altijd kookt bij 100 °C. Ik en vele anderen zetten duizend ketels op het fornuis, die allemaal mijn theorie bevestigen. Eén wetenschapper twijfelt echter en klimt met haar waterkoker en fornuis een berg op. Ze ontdekt dat water daar kookt bij 95 °C. Dit weerlegt mijn hele theorie en ik besluit hem uit te breiden: Het kookpunt van water is afhankelijk van de hoogte, op zeeniveau is het altijd 100 °C.

Falsificatie van theorieën is de sleutel tot nieuwe inzichten en innovatie

Ik krijg opnieuw duizend bevestigingen, maar een andere wetenschapper twijfelt ook en ruilt zijn waterkoker in voor een snelkookpan. Hij vindt een kookpunt van 120 °C op zeeniveau, waarmee hij mijn uitgebreide theorie weerlegt. Ik pas mijn uitgebreide theorie aan tot: Het kookpunt van water is afhankelijk van de druk, bij omgevingsdruk op zeeniveau is het altijd 100 °C. Ondanks duizend bevestigingen blijft één wetenschapper hieraan twijfelen en vervangt het kraanwater in haar waterkoker door zeewater. Ze vindt een kookpunt van 109 °C, waarmee hij mijn aangepaste uitgebreide theorie weerlegt.

Ik voeg ‘zuiver water’ toe aan mijn theorie en krijg opnieuw duizend bevestigingen. Eén wetenschapper twijfelt nog, doet puur zwaar water (D2O) in zijn waterkoker en vindt een kookpunt van 101,4 °C. Ik besluit mijn groeiende frustratie om te zetten in vreugde over al deze nieuwe wetenschappelijke inzichten en complimenteer met tegenzin de twijfelende wetenschappers die zich zo lang als spijkers in mijn doodskist voelden.

Twijfel en kritiek lijken onwelkom

Dit is naar mijn mening de essentie van wetenschappelijke en ook psychologische innovatie. Het lijkt echter niet te gebeuren in de klimaatwetenschap, althans niet in het publieke domein waar het zou moeten gebeuren. Ik zie in plaats daarvan een toenemende polarisatie tussen conformisten en non-conformisten, geïllustreerd door de uitdrukking ‘klimaatscepticus’. Scepticisme (een lelijk woord voor twijfel) moet naar mijn mening worden omarmd, niet worden tegengewerkt of genegeerd.

In de klimaatwetenschap zijn er veel tegenfeiten en cijfers beschikbaar. Er zijn ook alternatieve theorieën om de waargenomen opwarming van de aarde te verklaren, bijvoorbeeld de invloed van zonneactiviteit. Deze tegenfeiten en alternatieve theorieën zijn naar mijn mening vermomde schatten, maar verschijnen op de een of andere manier niet in officiële klimaatpublicaties en conclusies van bijvoorbeeld het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change).

Beperking van de vrijheid van meningsuiting en onafhankelijke wetenschap

We hebben in 2023 zelfs een publieke boycot gezien door het IMF (Internationaal Monetair Fonds) van Nobelprijswinnaar voor de natuurkunde John Clauser, nadat hij het IPCC hierop had bekritiseerd. Ik kan niet precies bepalen in hoeverre Clauser een geldig punt had, maar het feit dat hij niet publiekelijk werd geïnterviewd door de reguliere media en geen volledig podium kreeg om zijn kritiek te onderbouwen, maakt me bang.

Dit zijn treurige ontwikkelingen. Het gaat hier niet om feiten, cijfers en conclusies die de gangbare klimaattheorieën bevestigen of weerleggen. Het gaat erom dat belangrijke invloedrijke autoriteiten en instellingen niet openstaan ​​voor kritiek uit serieuze hoeken. Het gaat om tunnelvisie, om wetenschap om te zetten in overtuiging en om een ​​absolute waarheid te claimen – iets dat geassocieerd wordt met religie.

Antithese van verlichting

Galileo Galilei riskeerde zijn reputatie en vrijheid door te publiceren dat de aarde om de zon draait in plaats van andersom. De paus strafte hem met een publicatieverbod en levenslang huisarrest. Tegenwoordig riskeren wetenschappers over de hele wereld hun reputatie en zelfs hun baan en carrière als ze klimaattheorieën of klimaatmitigatiemaatregelen bekritiseren. Dit overkomt ook leiders uit het bedrijfsleven en politici.

Degenen die de moed hebben om toch twijfel en kritiek te uiten, worden vaak behandeld als paria’s. Dit is de antithese van verlichting en onze zorgvuldig vastgelegde rechten van vrije meningsuiting en onbevooroordeelde wetenschappelijke onafhankelijkheid. Iedereen in deze verlichte tijden is vrij om te twijfelen aan het bestaan ​​van een god, maar blijkbaar is niemand vrij om te twijfelen aan mainstream klimaattheorieën zonder enige vorm van publieke afkeuring.

***

Bron hier.

***