Northern Lights.

Van een onzer correspondenten.

Wat hebben koolstofdioxide (CO2) en menselijke uitwerpselen met elkaar gemeen? In zowel ontlasting als CO2 wordt veel geld geïnvesteerd om het weg te werken via een verwerkingssysteem, terwijl mensen het voorheen gewoon in het wild dumpten, gratis en voor niets. Dat zei Nick Cooper, voorzitter van Storegga – een Brits bedrijf dat werk aan het opslaan van CO2 onder de grond – deze zomer tegen het Amerikaanse persbureau Bloomberg.

De wereld staat wat het milieu betreft voor een monsterklus. Inmiddels alweer bijna tien jaar geleden spraken landen af in Parijs om de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden boven het pre-industriële niveau, en liever nog tot 1,5 graad.

CCS-projecten kosten gigantisch veel geld, terwijl ze slechts een fractie van de uitgestoten CO2 kunnen opvangen.


Die landen kunnen dat bereiken door te stoppen met activiteiten die CO2uitstoten, bijvoorbeeld door over te stappen op hernieuwbare bronnen. En door CO2 af te vangen en op te slaan onder de grond. Dat laatste heet carbon capture and storage, CCS. Een soort rioleringssysteem dus, maar dan voor CO2. Wereldwijd bouwen landen aan CCS-installaties, zoals Porthos in Nederland.

Een mega-installatie waarmee CO2 wordt opgeslagen in de Noorse zeebodem wordt volgende week geopend. Die installatie is van het bedrijf Northern Lights, dat werd opgericht door het Noorse Equinor, Shell en TotalEnergies en voor tachtig procent in handen is van de Noorse staat.

De Nederlander Tim Heijn begeleidt het gigantische project. Dit wordt het eerste grootschalige CCS project waarin een land ook CO2 ophaalt en opslaat uitgestoten door bedrijven in andere landen.

Als een soort vuilnisman zal Northern Lights CO2 ophalen per schip bij industrieën en energiecentrales uit heel Europa en naar een tijdelijke opslag brengen aan de westkust van Øygarden, op het eiland Bergen. Vanuit daar gaat het vloeibaar gemaakte gas via pijpleidingen naar een permanente ondergrondse opslag 2,6 kilometer diep, op bijna honderd kilometer van de kust.

Bedrijven kunnen gewoon doorgaan met uitstoten, onder het excuus dat ze hun CO2 toch wel zullen afvangen, vrezen milieuorganisaties.

In de eerste fase zal Northern Lights tot zo’n 1,5 miljoen ton CO2 opslaan, maar in de bouw heeft het bedrijf rekening gehouden met meer, tot 5 megaton.

Een van de eerste klanten is een Noors cementfabriek. De Zeeuwse kunstmestproducent Yara (een van Nederlands grootste uitstoters) sloot twee jaar geleden het eerste commerciële grensoverschrijdende contract rond CO2-opslag met Norhern Lights.

 

CCS-projecten kosten gigantisch veel geld, terwijl ze slechts een fractie van de uitgestoten CO2 kunnen opvangen. Bij Porthos, een groot Nederlands CCS-project onder de Noordzee, zijn de kosten inmiddels al opgelopen tot 1,3 miljard euro, bleek afgelopen maart. De bedoeling is dat Porthos jaarlijks 2,5 miljoen ton CO2 onder de grond gaat opslaan, gelijk aan 1,5 procent van de Nederlandse uitstoot.

Het Internationaal Energieagentschap (IEA) becijferde dat in 2022 drie miljard dollar in CCS-projecten zou worden geïnvesteerd.

Een jaar geleden waren er 41 CCS-installaties actief, telde het Gloval CCS Insititute. Samen vingen zij toen 49 miljoen ton CO2 per jaar. Ter vergelijking: de wereld stootte in 2023 zo’n 37,000 miljoen ton CO2-equivalent uit.

De kosten voor het afvangen van CO2 variëren tussen de dertig en de honderd euro, al is dat alweer goedkoper dan een paar jaar eerder. Bedrijven worstelen daarnaast nog met de techniek. In Australië corrodeerde pijpleidingen door vervuiling de CO2. In een ander project in Noorwegen liep de druk te snel op door problemen met een compartiment.

Controversieel is CCS ook. Tegenstanders zeggen dat CCS voor bedrijven een middel is om in de status quo te behouden. Bedrijven kunnen gewoon doorgaan met uitstoten, onder het excuus dat ze hun CO2 toch wel zullen afvangen, vrezen milieuorganisaties. Bovendien zouden subsidies dan naar CCS-projecten gaan in plaats van naar projecten die CO2 proberen terug te dringen.

Voorstanders van CCS zeggen juist dat de wereld de klimaatdoelen zoals afgesproken in Parijs niet gaat halen met het terugdringen van de uitstoot alléén. Zij zien CCS als noodzakelijke manier om de laatste hardnekkige kruimels CO2 op te zuigen de om netto nul CO2-uitstoot in 2050 doelstellingen te halen.

***

Bron hier.

***