Breezand - Hollands Kroon Eindelijk weer een dokter in het dorp.
Jannie Schipper en Claire Brouwer 22-9-2024
Crisis Co-Med
Eindelijk weer een dokter in het dorp. ‘Met je auto naar de boerderij, zo het erf oprijden. Alsof je in een film zit’BreezandDe commerciële huisartsenketen Co-Med kreeg voet aan de grond in regio’s waar de huisartsenzorg al zwaar onder druk stond, zoals de Kop van Noord-Holland. Nu Co-Med is omgevallen, zet de regio alles op alles om de duizenden getroffen patiënten van zorg te voorzien.
De big smile is op deze maandagochtend in augustus niet van Wouter Breebaarts gezicht te poetsen. Op tafel in de wachtkamer staan bloemen, er hangen vlaggenslingers. Achter de balie zitten assistentes José en Hélène al net zo te stralen. Ze hebben met zijn allen voor elkaar gebokst wat lang onmogelijk leek: er is na jaren weer een vaste huisarts in het dorp.
Voor gek verklaard
Achter diezelfde balie zat José ook toen Breebaart (36) vier maanden eerder voor het eerst de praktijkruimte binnenstapte in Breezand, een dorp in de Kop van Noord-Holland. Toen was de praktijk nog in handen van zorgorganisatie Co-Med van de Maastrichtse ondernemer Guy Vroemen. Co-Med nam sinds 2019 aan de lopende band huisartsenpraktijken verspreid over het land over, totdat de keten in juli definitief onderuit ging.
Toen Breebaart via een bemiddelingsbureau in de Co-Medpraktijk terechtkwam, was de reputatie van de commerciële zorgketen al genoegzaam bekend. Bevriende artsen verklaarden Breebaart voor gek dat hij ging werken voor een bedrijf waar collega’s wegliepen omdat ze niet betaald werden, waar het klachten regende van patiënten en waar zelfs de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) al had getracht in te grijpen.Breebaart liet zich niet afschrikken. Hij werkte eerder als waarnemer bij zogenaamde ‘probleempraktijken’. Dat er geen huisarts meer naar zo’n plek toe wilde, maakte hem nieuwsgierig wat er was misgegaan. Bovendien wilde hij er zijn voor patiënten die anders zonder huisarts kwamen te zitten. ,,Iedereen verdient goede zorg”, verklaart hij. ,,Die mensen hebben er nooit voor gekozen om patiënt te worden bij Co-Med.”
Het merendeel van de Co-Medpraktijken was overgenomen van huisartsen die met pensioen wilden en tevergeefs een opvolger hadden gezocht. Hoewel er meer huisartsen zijn dan ooit, zorgen dubbele vergrijzing, toegenomen werkdruk en veranderende eisen op veel plaatsen voor tekorten.
Net als in de film
Dus liet Breebaart zich door José naar zijn spreekkamer leiden, sloeg zijn laptop open en riep de eerste patiënt naar binnen van het spreekuur dat voor hem was ingepland.
De jonge huisarts merkte vrijwel direct dat niet alles bij Co-Med even soepel verliep. Zo kreeg hij te maken met het gecentraliseerde telefoonsysteem. Niet één van de assistentes aan de balie, maar een callcenter elders in het land handelde telefoontjes van patiënten af en plande afspraken in. ,,Ik kon niet even naar mijn assistente toelopen als ik een vraag had over een patiënt, want zij had hem niet gesproken. Heel gek.”
Veel patiënten hadden het moment van sluiting niet afgewacht en eerder hun heil elders gezocht. Bij huisartsenpraktijk De Opaal, gevestigd in hetzelfde pand als een andere Co-Med-praktijk in het nabijgelegen Anna Paulowna, stonden dagelijks wanhopige patiënten aan de -met CoMed gedeelde- balie. De Opaal moest het overgrote deel weigeren. Ook de huisartsenposten in de regio werden ‘s avonds overspoeld met patiënten. Zodra de klok vijf uur sloeg, klopten tientallen Co-Medpatiënten aan die overdag niemand hadden kunnen bereiken of dat niet eens meer probeerden.
Met je auto naar de boerderij, zo’n erf oprijden, het is bijna alsof je in een film zit Wouter Breebaart HuisartsBreebaart werkte zich een ‘slag in de rondte’. ,,We hielden geen pauzes, om iedereen van zo goed mogelijke zorg te voorzien.” Toch liep het op de praktijk in Breezand redelijk. Naast Breebaart was er een tweede waarnemer, plus een oudere huisarts die eigenlijk al met pensioen had moeten zijn.
Nog nooit in zijn carrière als waarnemend huisarts had Breebaart zich zo thuis gevoeld als hier. De assistentes en praktijkondersteuners waren toegewijd, de patiënten vriendelijk en dankbaar. Hij ontdekte de charme van dokter zijn op het platteland. ,,Met je auto naar de boerderij, zo’n erf oprijden, het is bijna alsof je in een film zit”, zei hij tegen deze krant.
Sluiting
En dan komt donderdag 20 juni, de dag waarop de zorgverzekeraars het contract met Co-Med opzeggen. Net als de rest van Nederland moet het team in Breezand het nieuws uit de media vernemen. ,,Het was heel onzeker”, vertelt Breebaart. ,,Wat moeten we morgen doen? Er waren gewoon spreekuren ingepland.”
Als hij die avond naar huis in Amersfoort rijdt, waar zijn vrouw en twee jonge zoontjes op hem wachten, weet hij niet of hij de volgende dag nog terug zal komen in de Noordkop.
Na overleg besluiten ze die vrijdag toch spreekuur te draaien. Op eigen houtje, zonder ervoor betaald te krijgen. Als Breebaart aan het einde van de middag terugkomt van een huisbezoek, staat ineens de pandeigenaar voor zijn neus. Of hij de praktijk niet wil overnemen?
Wel de lasten, niet de lusten
Het is niet voor het eerst dat Breebaart dat verzoek krijgt. Bijna elke patiënt vraagt het: dokter, wilt u hier niet de huisarts worden? Ook het personeel ziet hem graag blijven. Maar nu de pandeigenaar dit voorstel doet, wordt het menens. Dat weekend zet hij samen met zijn vrouw alle voors en tegens op een rijtje.
Veel jonge artsen willen geen praktijkhouder meer worden, omdat het hun veel lasten en weinig lusten oplevert. Een praktijkhouder heeft de verantwoordelijkheid voor administratie en personeelsbeleid, en moet bovendien avond- en weekenddiensten vullen. De huisarts heeft steeds meer te doen gekregen. Patiënten worden ouder en vragen meer complexe zorg. Taken die vroeger de specialist in het ziekenhuis uitvoerde, zijn naar de huisarts overgeheveld. Terwijl het takenpakket zwaarder wordt, gaan de tarieven juist verder omlaag. Veel van Breebaarts leeftijdgenoten gaan dan ook liever als zzp’er aan de slag of ergens in loondienst.
Hoewel ook Breebaart jarenlang als waarnemer heeft gewerkt, wil hij al een eigen praktijk sinds hij met zijn opleiding begon. ,,Om echt een band op te bouwen met mensen, moet je praktijkhouder zijn”, is zijn overtuiging. ,,Als waarnemend huisarts ben je een voorbijganger, als praktijkhouder ga je een langdurige behandelrelatie aan. Mensen geven je echt het vertrouwen.”
Lastige regio
Maar dan, helemaal in de Noordkop? Áls vakgenoten al een eigen praktijk beginnen, is dat meestal in de Randstad. Dat Co-Med in de Kop van Noord-Holland voet aan de grond kreeg, is niet toevallig. Het klassieke model van de dorpsdokter die meer dan fulltime werkt en 24/7 bereikbaar is, spreekt niet meer aan; veel mensen willen parttime werken, met als gevolg dat er voor hetzelfde aantal patiënten bijna twee keer zoveel artsen nodig zijn. Dat geldt voor heel Nederland, maar Noord-Holland-Noord staat bekend als één van de lastigste regio’s. Dat komt volgens Marlous de Vroome, directeur van de Huisartsenorganisatie Kop van Noord-Holland (HKN), vooral doordat het ver van opleidingscentra als Amsterdam en Utrecht is.
Sinds drie jaar heeft HKN een speciaal programma om jonge artsen te verleiden zich in de polder te vestigen. Op de ‘AIOS driedaagse’ die HKN organiseert samen met gemeenten en universiteiten, staan behalve een uitgebreide kennismaking met het huisartsenleven in de regio ook dingen op het programma als een bezoek aan potentiële werkgevers voor partners en een fietstocht door Wieringen.
Voor Breebaart is verhuizen naar de Noordkop geen optie. Ze hebben net een huis gekocht in Amersfoort. Het is elke dag anderhalf uur rijden naar Breezand, en anderhalf uur terug – files niet meegerekend.
Aan de andere kant, hij heeft geen hekel aan autorijden. En het is een mooie omgeving om vakantie te vieren. In de periode dat papa hier als waarnemer werkte, bivakkeerde het gezin al eens op een nabijgelegen camping.
Sterk gevoel
Eigenlijk weet Breebaart het antwoord allang: deze plek heeft zijn hart gestolen. Als hij érgens van betekenis kan zijn, is het hier – als deze praktijk wegvalt, zitten er ruim zesduizend mensen acuut zonder eerstelijns zorg. ,,Ik had een heel sterk gevoel, maar ik moest er ook rationeel over nadenken”, zegt hij achteraf.
Ja, zegt hij dus die maandagochtend tegen de pandeigenaar. Hij doet het. Een dag later is het contract getekend. Per 1 juli gaat Breebaart het pand huren. Co-Med, met drie maanden huurachterstand, wordt de huur opgezegd. Vanaf woensdag 26 juni kunnen patiënten zich alvast inschrijven bij de nieuwe huisartsenpraktijk.
Noodscenario’s
Huisartsenorganisatie HKN werkt intussen al maanden aan noodscenario’s. In het langeretermijnscenario zullen er naast de Co-Medpraktijk twee nieuwe huisartsenpraktijken worden gevestigd.
HKN heeft dat kunstje al eens eerder geflikt. Toen vijf jaar eerder een praktijk in Anna Paulowna werd gesloten na een conflict tussen gemeente en huisarts, stampte toenmalig HKN-directeur Leonie van den Hoek in een paar weken een volledige huisartsenpraktijk uit de grond. Dat werd uiteindelijk praktijk De Opaal, die vanaf 2023 zelfstandig verder zou gaan met Van den Hoek en een nieuwe huisarts als praktijkhouders.
Op een gegeven moment stopte de zorg
gewoon
Sandra Oosting
Co-Med-patiënte
Destijds had de regionale huisartsenorganisatie de hele praktijkvoering voor haar rekening genomen, nu hoopte ze huisartsen te vinden die ze alleen hoefde te ondersteunen. ,,We hadden een pakket klaarstaan, samen met VGZ, de gemeente Hollands Kroon en een aantal partijen eromheen”, vertelt Carla Broers, programmaregisseur ‘continuïteit van huisartsenzorg’. ,,Het idee was: als zich nu een dokter meldt, kan die morgen aan de slag.” Ze hadden net een informatieavond georganiseerd voor geïnteresseerden, toen Breebaart, voor hen toen nog een onbekende, belde met de mededeling dat hij wilde starten in Breezand.
Kort daarop wordt alsnog het noodscenario voor de korte termijn uit de kast getrokken. Op vrijdag 5 juli verklaart de rechtbank de zorgtak van Co-Med failliet, aan het eind van die maand volgt de holding.
Digitale dokter
Co-Medpatiënten krijgen een brief in de bus. Rijkelijk laat, vinden ze. ,,Op een gegeven moment stopte de zorg gewoon”, zegt patiënte Sandra Oosting,. ,,Ik kon ineens mijn vaste prikjuf niet meer bereiken, mijn berichtjes werden gebounced. Wat er precies aan de hand was, moest ik horen van mijn moeder die het in de krant las. Pas toen alles duidelijk was, kregen we alsnog bericht van onze zorgverzekeraar.”
In afwachting van een permanente oplossing roepen de verzekeraars patiënten op zich in te schrijven bij digitale huisartsendienst Arene. Voor klachten die niet online kunnen worden afgehandeld, zet Arene, in samenwerking met HKN, huisartsen uit de regio en waarnemers in. Vooral oudere patiënten weten zich geen raad. Ineens moeten ze een app installeren en via de computer om zorg vragen. De gemeente Hollands Kroon richt een steunpunt in om mensen te helpen met het inschrijven bij Arene.
Geen huisarts om de maandelijkse prik te geven, het drijft patiënten tot wanhoop. ‘Ik wil gewoon contact met iemand’
Op een ochtend in juli zitten Cornelis en Willy Mereboer (beiden 85) voor de vijfde keer bij het steunpunt. Inschrijven bij Arene lukt ze niet. Dan ontbreekt er een e-mailadres, dan komt de sms-code voor de DigiD niet aan. Een huisarts hebben ze al niet meer sinds Co-Med in Anna Paulowna in maart is gesloten, terwijl Cornelis eigenlijk elke maand een prik moet krijgen voor zijn diabetes. ,,Ik vind het allemaal vreselijk”, zegt Mereboer geëmotioneerd. ,,Ik ben een leek met computers, ik wil gewoon contact met iemand.” De gemeenteambtenaar blijft het geduldig proberen, maar ook hij kan Arene vaak niet bereiken.
Niet lullen maar poetsen
Nu Co-Med definitief dicht is, springt iedereen bij. ,,We werden gebeld door het ziekenhuis, de thuiszorg, de gemeente”, vertelt De Vroome. ,,Dat is de insteek die wij in de Noordkop hebben. In plaats van klagen, het oplossen met elkaar. Niet lullen maar poetsen.” Ook huisartsenpraktijk De Opaal in Anna Paulowna draagt haar steentje bij. De praktijkhouders stellen twee behandelkamers beschikbaar voor artsen van Arene die patiënten moeten ontvangen. Een derde ruimte is voor het gemeentelijke Arene-steunpunt, dat week na week wordt verlengd en ten slotte de hele zomer open blijft.
Dat is de insteek die wij in de Noordkop
hebben. In plaats van klagen, het oplossen
met elkaar.
Marlous de Vroome
Directeur huisartsenorganisatie HKN
Ook opent De Opaal tijdelijk een extra assistentenspreekuur, ‘omdat voormalige Co-Medpatiënten nu nergens terechtkunnen voor dingen als oren uitspuiten, injecties en wondverzorging’. Ondanks dat het nog even behelpen is, is Van den Hoek opgelucht dat het doek is gevallen voor de commerciële keten. ,,Na vier jaar ellende bij de buren is er nu zicht op een structureel betere situatie.”
Op de deuren van drie spreekkamers in het gedeelde pand hangen nog de A4’tjes met ‘Co-Med’ erop. Niemand mag er naar binnen. In afwachting van de faillissementsafhandeling heeft de curator deze kamers en andere Co-Medpanden hermetisch laten afsluiten.
In Breezand speelt dat probleem gelukkig niet: Breebaart en de pandeigenaar zijn Co-Med te snel af geweest. De handtekeningen onder het nieuwe huurcontract zijn ruimschoots opgedroogd tegen de tijd dat het faillissement wordt uitgesproken. De praktijk is weliswaar net als alle andere van de ene op de andere dag gesloten, het gebouw blijft toegankelijk.
Patiëntendossiers
Daarmee is de nieuwe praktijk geen gelopen race. De Co-Medcurator heeft namelijk nog een ander cruciaal element onder zijn hoede: de patiëntendossiers van alle Co-Medpraktijken. Na de sluiting heeft de inspectie afgedwongen dat Arene toegang kreeg tot deze dossiers, maar dat geldt niet zonder meer voor nieuwe praktijkhouders-in-spé.
Dat zit zo: de praktijk die Breebaart in Breezand wil openen, is een zogenaamde ‘nulpraktijk’, een nieuw gevestigde praktijk waar nog geen patiënten zijn ingeschreven. Wanneer iemand zich inschrijft, wordt het patiëntendossier van de oude naar de nieuwe huisarts overgedragen. Omdat in dit geval duizenden voormalige Co-Medpatiënten zich inschrijven bij de nieuw te openen praktijk, zou het één voor één overdragen van dossiers maanden werk kosten.
Daar hebben Breebaart en zijn team een oplossing voor bedacht: ze gebruiken hetzelfde Huisartsen Informatie Systeem (HIS) als de Co-Medpraktijk, zodat patiëntendossiers in bulk kunnen worden overgeheveld.
Dat gaat zomaar niet, vindt de curator. Als er duizenden patiëntendossiers tegelijk worden overgedragen, geldt het als een praktijkovername. Wil Breebaart de dossiers snel hebben, dan moet hij daarvoor betalen, stelt de curator, die de belangen van de vele schuldeisers van Co-Med behartigt.
Eén van die schuldeisers is Breebaart. Hij dacht zich te hebben ingedekt door via een bemiddelingsbureau te werken, maar blijkt toch te kunnen fluiten naar zijn honorarium van de afgelopen maanden. En dat tegelijk met de voorgenomen praktijkovername. ,,Dat leidt thuis wel tot wat financiële kopzorgen, ja.”
Rommelzolder
Wekenlang zit het muurvast. Terwijl de verzekeraars verwoed onderhandelen met de curator, doet Breebaart wat hij wél kan doen. In een weekend huurt hij een aanhangwagentje en rijdt met vrouw en kinderen naar Breezand om alvast de zolder op te ruimen. Daar staat tien jaar aan verzamelde spullen, van dozen vol kerstballen tot een compleet oogmeetapparaat inclusief vergeelde testkaarten. Ladingen troep rijden ze naar de kringloop, tot één van de drie kamers begaanbaar is. Breebaart zet er een bed en een bureau neer.
De jonge arts maakt zich zorgen over sommige patiënten, zoals de meneer met hartklachten die hij thuis opzocht op de vrijdag dat de praktijk sloot. Eén patiënt benadert hem vertwijfeld via LinkedIn. Haar vader is uitbehandeld, maar ze hebben geen huisarts om te assisteren met palliatieve sedatie. Wil Breebaart alsjeblieft helpen? Onder de vlag van de huisartsenpost verleent Breebaart de man de benodigde zorg, tot opluchting van diens familieleden.
Patiënten in actie
Maar de curator heeft buiten de patiënten gerekend. ,,Laat van je horen en geef die dossiers terug”, klinkt het verontwaardigd in lokale Facebookgroepen. Patiënten benaderen zelf de curator met verzoeken om hun medisch dossier. Uiteindelijk gaat die overstag en geeft de patiëntendossiers vrij. Terwijl elders in het land het gesteggel voortduurt, kan de huisarts in Breezand aan de slag. Het technische overzetten van de dossiers duurt vervolgens nog een week. Om twee uur ’s nachts doet Breebaart die zondag het licht uit.
Na een korte nacht kan hij op maandagochtend 19 augustus eindelijk de deuren openen van zijn eigen praktijk: Zandvaart. Zodra hij aankomt in Breezand, gaat Breebaart met drie medewerkers klaarzitten om telefoontjes te beantwoorden. Patiënten nemen bloemen of chocola mee naar het spreekuur. ,,Heerlijk toch om weer een huisarts te hebben”, zegt één van hen. ,,En deze blijft.”
Voor de patiënten is het nieuw én vertrouwd, want het hele ondersteunende team is meegekomen. Zelfs Hélène, die een jaar eerder uit frustratie over Co-Med was vertrokken, zit als vanouds achter de balie.
Appje van collega’s
Wat Breebaart betreft, is het avontuur nog maar net begonnen. ,,Hier komen nog twee spreekkamers”, wijst hij naar de rommelkamer boven, ,,en hier de spreekkamer van de praktijkondersteuner GGZ.” Hij moet zowaar nog vrezen voor ruimtegebrek, want als alles volgens plan verloopt, komen er de komende maanden meer collega-huisartsen bij. ,,Ik kreeg ineens een appje van twee oud-studiegenoten”, vertelt hij. ,,Die zagen mij in de media met dit plan en dachten: verrek, ik ken die gast.”
Ook het HKN-scenario is intussen verder uitgewerkt. Half september is de knoop doorgehakt: per 2 januari 2025 beginnen twee huisartsen een nieuwe praktijk in Anna Paulowna, naast huisartsenpraktijk
De Opaal in hetzelfde pand.
,Laatst zei één van mijn nieuwe collega’s dat hij misschien over een paar jaar ook wel een eigen praktijk wil starten”, vertelt Breebaart. ,,Ik raad het iedereen aan. Ik heb dit bepaald niet op een presenteerblaadje gekregen. Als het hier kan, kan het overal.”
Noordhollands dagblad
0 reacties :
Een reactie posten