Met leedwezen hebben wij kennis genomen van het overlijden van Pieter Lukkes, em. hoogeleraar sociale geografie aan de RUG.

Pieter Lukkes heeft in de loop der jaren vele bijdragen voor Climategate.nl geschreven, waarvoor wij hem zeer erkentelijk zijn. Wij zullen hem missen.

Als eerbetoon hierbij zijn laatste bijdrage.

***

Door Pieter Lukkes.

Klokke 12

Toen ik een jongetje was vond ik de lange reeks van 12 slagen waarmee onze klok het middaguur aangaf, reuze mooi. De lol ging daar wat van af toen mijn oudere broer zei dat ik niet mocht gapen als de klok 12 sloeg, want dan zou ik mijn mond nooit meer dicht kunnen doen.

Dat maakte indruk en een tijdlang heb ik op het kritieke tijdstip de kaken op elkaar gehouden. Uiteindelijk won mijn nieuwsgierigheid het van mijn angst en heb ik , toen ik helemaal alleen in de kamer was, stiekem de proef op de som genomen.

Werkverschaffing

Wij leven in een wereld vol dreigingen maar nemen zelden de proef op de som of ze wel echt zijn. Wij hebben ons overladen met spullen en diensten en zijn bang die te verliezen. Verzekeringen moeten die angst onderdrukken. Ook al zijn ze verwaarloosbaar, toch verzekeren wij ons tegen de klippen op.

Tegen sommige gevaren kunnen wij ons particulier niet verzekeren. Zoals tegen het opraken van fossiele brandstof, het stikstofprobleem en het met nog meer publiciteit omgeven klimaatvraagstuk. Deze vraagstukken worden zo serieus genomen dat het haast misdadig is om aan de ernst ervan te twijfelen.

Toch vraag ik mij af: is stikstof een echt of een bedacht probleem? Ik vraag dit omdat er in Europa van land tot land grote verschillen bestaan in de aanpak van het stikstofvraagstuk. Die verschillen kunnen onmogelijk het resultaat zijn van wetenschappelijk onderzoek. Is het een bedenksel van ambtenaren, zoals oud minister Ronald Plasterk schreef?

Deze en veel andere vragen worden ook door de Commissie Remkes niet beantwoord. Deze commissie heeft in 2020 het superbelangrijke rapport “Niet alles kan” uitgebracht. Dit rapport is verre van compleet; waarover later.

Het laat zich lezen als een werkverschaffingsgids voor bureaucraten. Als de commissie het methodologisch anders had aangepakt, dan zou dat zeker een heel ander rapport hebben opgeleverd. En misschien wel de stikstof-stampij van vandaag de dag hebben voorkomen.

Hier wreekt zich dat dit soort rapporten niet wordt onderworpen aan het oordeel van een onafhankelijk forum van deskundigen.

Ecologenbluf

Een brief die op 23 augustus 2022 in de Leeuwarder Courant (LC) werd geplaatst schrijven 36 ecologen dat zij meer dan genoeg weten om de stikstofcrisis aan te pakken. En dat daarover in de wetenschap consensus bestaat. Reden om de vlag uit te steken?.

Toch niet want:

a) Voor het bestuderen van het stikstofvraagstuk komen minstens 15 wetenschappelijke disciplines in aanmerking. Zijn ze het allemaal met elkaar eens en zijn de ecologen hun spreekbuis? Een naïeveling die dat gelooft.

b) Wetenschappers verklaren nooit dat zij meer dan genoeg weten. Hoezo ecologen wel? .

c) De ecologen weten zeker dat technologische innovaties geen oplossing kunnen bieden. Best mogelijk, maar dan moeten alle wetenschappers en Willy Wortels wereldwijd hun ontdekkingsdrift op nul zetten. Dat is ondenkbaar.

Dus slaan de ecologen de plank mis. Hoe ver? Ook de commissie Remkes geeft daar geen antwoord op. Want het rapport Remkes beschrijft pagina na pagina het verleden maar verzuimt een gedegen verkenning van de toekomst te presenteren.

Gatenkaas

Het rare aan het stikstofbeleid is dat de beleidspersonen niet weten wat de consequenties van hun eigen beleid zijn. Daardoor lijkt het stikstofbeleid op gatenkaas. Wat ontbreekt?

1. In de eerste plaats zijn dat de (maatschappelijke)kosten van het voorgenomen stikstofbeleid en de baten die daar tegenover staan. Onlangs is een kostenbedrag van € 40 miljard genoemd. Maar dat is niet alles. Zo zijn de maatschappelijke kosten van het ontwrichten van plattelandsgemeenschappen en de schade voor met de landbouw gelieerde bedrijfstakken niet meegerekend. Het totale bedrag loopt ongetwijfeld in de vele tientallen miljarden.
Daar moet natuurwinst tegenover staan. Ter compensatie van natuurverlies, nu en straks. Wat is de specificatie, de locatie, de ernst en de omvang van dat verlies? Moet elk verlies ter plekke worden hersteld? Hoe bepaal je de waarde daarvan en wat is dan uiteindelijk het kosten/batensaldo?

2. Hoe ziet een door de ecologen bepleite “natuurinclusieve voedselproductie” er uit voor de gewone boer, die van ideologische kreten niet kan leven? Hoe staat het met de subsidieafhankelijkheid van die boeren?

3. Er gaan tientallen miljarden naar “stikstof”. Het land kampt met tal van urgente noden. Welke daarvan zouden door dat “stikstofbedrag” kunnen worden gelenigd?. Het antwoord op deze vraag is van nationaal belang.

Zolang deze vragen niet eenduidig zijn beantwoord moet het uitgangspunt zijn dat er géén ernstig stikstofprobleem bestaat.

Pensionados

Prof.dr. Han Olff, zegsman van de ecologen in de LC, noemt wetenschappers die het niet met hem eens zijn “dissidenten”. Volgens hem zijn dat vaak pensionado’s uit niet-relevante vakgebieden. Onnutte mensen dus. Hij vergeet dat die pensionado’s nooit verleren om goede en slechte artikelen van elkaar te onderscheiden. Hij mag raden tot welke categorie het “ecologen-artikel” in de LC behoort.

Loop naar de boer

In de ivoren toren van de politiek, de commissie Remkes, de ecologen en pressure-groepen weet men zeker dat de invloed van stikstofemissies op de natuur koste wat koste naar nul moet. Zulk ingrijpend beleid moet waterdicht zijn gefundeerd. Daarvan is geen sprake.

In die ivoren toren is het normaal om de mens niet als onderdeel, maar als vijand van de natuur te zien. Veel vijanden: krap 18 miljoen op de postzegel die Nederland heet. Wat is belangrijker; (stukjes) natuur of deze mensen?.

Laat de torenbewoners afdalen naar de echte wereld. De wereld van gewone mensen, de wereld van de boeren. En laat ze profiteren van de daar aanwezige kennis en ervaring met stikstof. De commissie Remkes heeft 8 boeren en 140 witte boorden geraadpleegd. De omgekeerde verhouding was beter geweest.

***

Bron: Leeuwarder Courant, 9 september 2022.

***