’Always look at the bright side of life’
Ronald Plasterk 2-8-2024
Nu hebben ’de conservatieven’ het opeens gedaan!
De gedachte achter de Olympische Spelen is om de volkeren van de aarde door sport dichter bij elkaar te brengen, en dan past het niet om in het openingsprogramma leuk te doen over religie of politiek. De organisatie heeft zich inmiddels verontschuldigd, en daarmee is dit onderwerp nu ruim voldoende afgekloven. Wél interessant is wat zich vervolgens voltrok.
Natuurlijk moest je direct denken aan de The Life of Brian, een film van het Engelse Monty Python uit 1979, bijna een halve eeuw geleden geleden, waarin de draak gestoken werd met het christendom. De beroemdste scene toont drie mannen aan een kruis, die vrolijk zingen: ’Always look at the bright side of life’. Spotten met het christendom gebeurde al eerder. Mijn ouders hadden een LP van cabaretier Fons Jansen ’De Lachende Kerk’ (opname van 1964); we hadden een protestantse tante die zich verbaasde dat mijn katholieke ouders spot met het geloof leuk vonden.
Bezwaar
De tijd dat het christendom in Europa almachtig was ligt ver achter ons. Er is een tijd geweest dat mensen te vuur en te zwaard probeerden ongelovigen te kerstenen, maar de kruistochten en koloniale expansies zijn van eeuwen terug. Het geloof is voor christenen in Europa een privékwestie geworden. Er zullen uitzonderingen zijn, maar je zult tegen het satirisch uitbeelden van een Bijbelscène in Nederland weinig bezwaar meer horen (wat zoals gezegd niet betekent dat de opening van de Olympische Spelen er de goede gelegenheid voor is).
Het bezwaar zit heel ergens anders. Dat werd mooi zichtbaar in een tekst die de burgemeester van Amsterdam hierover plaatste op Instagram. Ze schreef: ’Voor mij is het Europa waar ik trots op ben eeuwen van theater waar crossdressing deel van uitmaakte, religiekritiek, het voor gek zetten van de macht en het relativeren van onszelf door humor. De opening van de Olympische spelen, dragcultuur, hoort bij die traditie. Hoe ver zijn we nog verwijderd van het moment dat conservatieven Monty Python inroepen als het einde van de Europese beschaving?’ Bij deze tekst stond een foto van de genoemde filmscène met Brian aan het kruis, en de ondertekening ’Burgemeester van de @gemeenteamsterdam, Mayor of Amsterdam.’
Conservatieven
Dit is wél bezwaarlijk. Nu hebben ’de conservatieven’ het opeens gedaan! De Volkskrant kopte vergelijkbaar: „Excuses na radicaal-rechtse en christelijke woede.” De Mayor of Amsterdam stelt dat haar reden om het allemaal mooi te vinden is dat de macht moet worden uitgedaagd en dat we onszelf relativeren. Maar dit is de omgekeerde wereld: als het einde van de beschaving dreigt, dan komt de dreiging van een heel andere kant. Deze Olympische voorstelling vond plaats in Parijs. Waar Engelse satire zich uitte via Monty Python heb je als evenknie van Monty Python in Frankrijk het satirische tijdschrift Charlie Hebdo. In Parijs zijn negen jaar geleden twee moslims, de broers Saïd Kouachi en Chérif Kouachi, met machinegeweren binnengevallen bij Charlie Hebdo. De tekenaars hadden een satirische prent van de profeet gemaakt, en de broers vermoordden daarom 12 mensen, en verwondden er 11. Diezelfde week vermoordde een moslim in Parijs vier joden in een koosjere supermarkt. Enige jaren voordien waren bij de 9/11 aanslag op het WTC 2997 mensen vermoord, de grootste terroristische aanslag in de geschiedenis.
Als je het nodig vindt om satirische religiekritiek te leveren, (ik bepleit dat niet, maar áls) maak dan een satirische scène zoals Monty Python die 50 jaar geleden maakte, maar dan over de profeet Mohammed die trouwt met de 6-jarige Aisha en het huwelijk consumeert als ze 9 jaar oud is (ik citeer Wikipedia). Of maak een voorstelling hoe Osama bin Laden, de bedenker van 9/11, bij binnenkomst in de hemel 72 maagden krijgt als beloning voor de moord op 2997 onschuldige mensen.
Schijntegenstelling
Maar ga nu niet een schijntegenstelling creëren tussen conservatieve christenen en het modernisme van drags. De broemdste drag queen Dame Edna werd gecreëerd door de Australische cabaretier Barry Humphries: dat was in 1955! Midden vorige eeuw was dat nieuw, maar er is nu niets vernieuwends aan drags. Het enige nieuwe is dat drags in Amsterdam op straat moeten oppassen voor hun veiligheid (dat is wél de portefeuille van de burgemeester), en dat komt niet door conservatieve christenen. De landen waar homo’s van de flat worden gegooid zijn niet de christelijke landen. De enige stad in het Midden-Oosten met een Gay Pride is Tel Aviv.
De dreiging voor het einde van de beschaving zit niet bij christendom of de joden, maar bij een deel van de islam (natuurlijk niet, dat blijft belangrijk om te benadrukken, bij alle moslims). De Olympische Spelen moeten wegblijven bij politieke onderwerpen, maar zichzelf progressief noemende politici en media moeten nu niet de boel omdraaien door conservatieve christenen op de korrel te nemen. De echt belangrijke tegenstelling is die tussen de vrije wereld en het deel van de islam dat met geweld de wereldheerschappij nastreeft.
Gesprek van de dag
TELEGRAAF
Geen opmerkingen:
Een reactie posten