Door Bert Pijnse van der Aa.

Onlangs startte Trouw – dé klimaatkrant – een nieuwe serie met de titel: ‘Tussen hoop en wanhoop’.

De nieuwe President-Directeur van Shell Nederland, Frans Everts, trapt af met de woorden: “ik maak me zorgen om de impact die er nu al is. De temperaturen!”. Regelmatig heeft ie gesprekken met zijn dochters die ‘maatschappelijk geëngageerd’ zijn. Marja van loon, zijn voorgangster, repte ook al over haar maatschappelijk geëngageerd dochter.

Een functie als Directeur van Shell krijg je alleen als je over spreekwoordelijke media-eieren kunt lopen. Als CEO moet je kunnen laveren in het maatschappelijk krachtenveld, één waarin de krant een belangrijke rol speelt in de verbinding van de burger met jouw bedrijf.

Sylvia Witteman, de vrouw van Philip Remarque, directeur bij DPG media, die ze altijd liefdevol aanduidt met ‘Huisgenoot P’, is de enige columniste waarvan ik de stukjes lees. Meer hoef je ook niet te lezen, want in haar stukjes wordt al het nieuws gecomprimeerd. Ook nog met gevoel voor humor en empathie geschreven. Een echte columniste kortom en dankzij huisgenoot P heeft ze natuurlijk veel ínside information.’ Toevallig schreef ze in een van haar laatste stukjes ook over eieren:

‘Weet je dat we alleen nog maar witte eieren mogen eten?’, zei ze vervolgens. ‘Jezus, daar begon mijn vader gisteren ook al over’, zuchtte ik. ‘Je vader lult uit zijn nek’, antwoordde mijn moeder. ‘Maar dit is toevallig echt waar. Het was op het nieuws’. Het nieuws! ‘Wat is er dan met die eieren?’, vroeg ik, maar dat was ze vergeten.”

Met dit verhaal en deze woorden kon de relatie tussen media en het volk niet beter worden weergegeven. Trouwens: in de krant staat ook dat eieren van hobbykippen een hoge concentratie Pfas bevatten.

Als gevolg van jarenlange berichtgeving in de Trouw en alle media die afhankelijk zijn van (advertentie)-inkomsten, werd de mindset van de totale Westerse bevolking omgekat. Als gevolg daarvan is er geen Westerling nog te vinden die de ‘opwarming ‘niet zal beamen en vrijwel geen mens die de maatregelen om die te ‘bestrijden’ zal bekritiseren. Mensen die dat wél doen lopen tegen de spreekwoordelijke ‘muur van de media’ op; worden belachelijk gemaakt en genegeerd. Of in het minste geval ‘eigenwijs‘ genoemd.

Onlangs verscheen een gesponsord bericht op facebook met 2100 reacties. De meeste in de trant van: ‘waterstof heeft de toekomst.‘

‘’Engineers at the University of New South Wales have pioneered a method to convert diesel engines to run on hydrogen fuel, paving the way for zero-emission vehicles without the need for entirely new engines.”

Het stroomnet zit vol. Staat namelijk in de krant. De ‘energietransitie’ is noodzakelijk want die zal de consumptie van fossiele brandstoffen doen dalen, zegt het akkoord van Parijs, Dus dan is dat zo. We gaan van fossiele brandstoffen over op biobrandstoffen, waterkracht, wind en zonne-energie, zo staat beschreven op officiële Wikipedia pagina over ‘hernieuwbare’ energie.

Communicatiebedrijven incorporeerden gaandeweg het klimaatverhaal in de cultuur, compleet met een heldin die ze creëerden. Schrijvers die het thema niet gebruiken in hun boeken lopen op achterstand. Adriaan van Dis, nationale knuffelbeer, schreef een succesvol boek op basis van het thema ‘klimaat’. De theaterwereld wordt gedomineerd door de culturele elite- die samenvalt met de media – waarin alle bekende Nederlanders acteren, gesubsidieerd door de overheid. Theaterproducties worden geproduceerd op basis van het thema en Claudia de Brei en Dolf Jansen – razend populair bij het grote publiek – verzorgen cabaretvoorstellingen om het volk bij te praten over de urgentie van het klimaatprobleem.

In natuurfilms van David Attenborough en kwaliteit documentaires van Discovery en de BBC worden steevast de gevolgen van klimaatverandering onderstreept en in succesvolle Deense series als ‘The Bridge‘ vormt klimaat eveneens een dankbaar thema.(Een radicale milieugroepering beraamt een plan om met een zenuwgas de totale Europese Commissie te vermoorden in het Hotel waar ze een bijeenkomst hebben georganiseerd).

Er ontstond een wetenschappelijke uitgeverijtak die een dagelijkse stroom aan klimaat- en energietransitie–gerelateerde artikelen produceert voor verschillende stromingen(facties) in evenzovele bladen. Een steeds groter deel van de informatievoorziening loopt via zogenoemde ‘sociale media’ waarvan Linked-in en Facebook twee belangrijke kanalen zijn. Daar worden alle berichten en commentaren die het narratief niet ondersteunen, weggefilterd of – als het lid blijft persisteren– zijn account geblokkeerd, zoals ondergetekende overkwam. Op Facebook worden filmpjes die niet voldoen aan de fact-check, niet getoond.

Klimaat = cultuur. Niet meegaan met het narratief van een van de vele stromingen of kritiek daarop leveren, komt te staan op uitsluiting en/of ontslag bij het bedrijf of organisatie waar de leiding de directieven volgt. Of ze luisteren gewoon niet.

Dagelijks worden we bestookt met reclames om duurzame producten en diensten aan te schaffen. De stormachtige groei van het aantal zonnepanelen toont de kracht van het zwaan-kleef-aan principe.

Toch zijn er mensen die betogen dat de energietransitie slechts een hype is, waarbij ze wederom wijzen naar berichtgeving in de media: ‘niet gelezen in de krant ?’ De windmolen sector zal ophouden te bestaan, zeggen ze; Shell zal de bouw van de grootste waterstof- en biobrandstof fabrieken – ter wereld – stopzetten, alsook het walgelijk winstgevende Porthos project, dat nog maar net van start was gegaan; warmtenetbaronnen zullen zonder slag of stoot hun gefundeness fressen opgeven en opdracht geven hun warmtenetten weer uit de grond te laten graven en de rekening wederom neerleggen bij de stadsbesturen die al klaar staan.

En ach, dat maffe idee van het EV en een Europees netwerk van laadpalen zal sterven in schoonheid. Tennet, dat net 50 miljard had binnen geharkt met de, o zo geslaagde, campagne over vollopende netwerken, geeft terstond het geld weer terug, net als Stedin, Alliander en Enexis toegeven dat het allemaal bangmakerij was.

Zou het ?

Frans Everts kwam in het interview niet alleen vertellen over zijn maatschappelijk geëngageerde dochters natuurlijk, maar vooral over de bijdrage van Shell aan de energietransitie – zoals op Wikipedia staat beschreven – die moet leiden tot ‘uitfasering van fossiele brandstoffen’. Te realiseren met de bouw van bovengenoemde fabrieken en haar investeringen in zonneparken ism Amazon en het project Porthos. ‘Dat mensen dat niet snappen’, zegt ie in het interview, hetgeen ik met ’m eens ben.

Shell maakt met de aardolie die ze oppompt weer ‘bio’ brandstof, synthetische brandstof en waterstof in eigen fabrieken, waarbij enorme, megalomane hoeveelheden zelfs, verloren gaan – worden verspild – in de keten, tot ‘hernieuwbare’ energie en wel CO2 -vrij. Onverkoopbaar roepen bovengenoemde experts ook, moar dah is nie zo he, want Shell haalt ze nog door haar speciale ‘financiële energietransitie hocuspocus Pilatus-machine’, met nadruk op ‘Pilatus ‘ waar waterstof als goedkoopste uit komt rollen, daarna biobrandstof en synthetische brandstoffen en dan pas de olie waaruit het werd gemaakt. De, eveneens door Lumière geproduceerde, serie ‘Follow the money‘ geeft een realistisch beeld van de zwendel rondom de industrie.

Er bestaat ook een stroming die inzet op het omzetten van de laatste reserves aan fossiele brandstoffen aan de bouw en instandhouding van kernenergiecentrales. Die zouden elektrische energie produceren om synthetische olie te produceren waarmee de reserves weer worden aangevuld. Met wat overblijft kan dan waterstof worden geproduceerd om de economie op te laten draaien. Het wereld energie probleem voor altijd en eeuwig opgelost. Overigens geheel volgens de Wet van behoud van energie en massa. CO2-neutraal ook, sinds de kernenergielobby het CO2-argument omarmde om mee te kunnen doen aan de race om in 2050 CO2-neutraal te zijn.


Het staat in de krant of geschreven of in media die hun content daaraan ontlenen. De invloed van de media is zo overweldigend en intens, dat het onmogelijk is daaraan te ontsnappen. Verzet je je ertegen dan word je uit de groep gegooid en heb je een eenzaam bestaan.

Ook op kritische platforms zal men uiteindelijk water bij de wijn doen vanwege de alom tegenwoordige invloed van de media.

De media vormen de enige referentie die mensen hebben. Ze leren ons hoe te denken en wat te kopen. De media vormen de Achilleshiel als het gaat om verandering.

***