Wie maakt zich zorgen om gif in de bollenteelt?

het 3e Nationale Bloembollencongres, ....

Wie maakt zich zorgen om gif in de bollenteelt? Niet de consument 

Ed Olivier 16-3-2024

Wie maakt zich eigenlijk zorgen over de grote hoeveelheden bestrijdingsmiddelen die nog steeds nodig zijn om de bloembollensector overeind te houden? Niet de consument, ’want de bloembollen zitten onder de grond’ en: ’we hoeven ze niet te eten’ , zo luiden de antwoorden op vragen van een enquête onder 1.248 consumenten. 

Marktonderzoekbureau Motivaction presenteerde de cijfers van het onderzoek uit oktober en november 2023 tijdens het 3e Nationale Bloembollencongres, aan de vooravond van de opening van Keukenhof. 

Op een schaal van nul tot vijf geven de ondervraagden de bloembollensector het cijfer 3,4. Net boven de pers (3,2) en ruim boven de overheid (2,8), had landbouwminister Piet Adema – ook aanwezig in Lisse - snel uit z’n ooghoeken gezien. 

Het Nederlandse publiek denkt dat het wel meevalt met de milieuvervuiling door de bloembollenteelt. ,,Je hoort er weinig over, terwijl andere sectoren hard worden aangepakt’’ , zegt een deelnemer. Bloembollen zijn ’luchtzuiverend’ en ’goed voor het klimaat’ , denken anderen. 

Van de ondervraagde consumenten staat 42 procent positief tot zeer positief tegenover de bloembollensector; 34 procent is neutraal en 24 procent heeft een negatief beeld. Als de consument zich al zorgen maakt, dan is het over de matige arbeidsomstandigheden in de bollenbedrijven, de opvang van arbeidsmigranten en verhalen over uitbuiting. 

’Best goed bezig’

 De bloembollentelers zelf noemen hun sector traditioneel, besloten en zelfredzaam. De telers zijn trots op hun prestaties. „We zijn best goed bezig” , klinkt het op Keukenhof uit de zaal. „Ook de arbeidsmigranten worden steeds beter gehuisvest.” 

Twijfels over het imago en de gunfactor die de bollenbranche nog heeft, zijn er wel: ’In elk gesprek moet ik mezelf verdedigen’ , zegt een bollenteler in de enquête, ’ook voor wat m’n buurman doet’. 

Brancheorganisatie KAVB werkt aan een nieuw keurmerk voor bloembollen die dan misschien niet biologisch, maar wel bio-vriendelijk zijn geteeld. Met een puntensysteem voor het gebruik van (kunst)mest en bestrijdingsmiddelen. 

Marketeer Ruurd Hielkema weet welke uitwerking dat heeft: „Je moet niet alleen zeggen wat je doet, maar je moet ook zeggen: ’we zijn er nog niet’.

” Minister Adema haakte daar op in: „Wees niet bang om te vertellen wat er allemaal niet goed gaat in de sector.” Maar de regiocertificering zet de 320 bezoekers van het congres niet in vuur en vlam. Na een lange stilte staat één deelneemster op om te zeggen dat er onder de vakgenoten weinig draagvlak is voor extra papierwerk. De administratieve lastendruk in de sector is toch al vrij hoog. 

Zorgen 

Het zijn vooral minister Piet Adema, KAVB-voorzitter Jaap Bond, Ingrid Thijssen, voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW en het Keukenhofbestuur zelf die zich zorgen maken. „De reductieopgaven van mest en gewasbeschermingsmiddelen zijn enorm” , zegt de minister. „Ga er zelf mee aan de slag; niet alleen om de milieuorganisaties op afstand te houden.” 

Soort stikstofcrisis 

Adema begrijpt dat het zonder chemie niet zal gaan in het bollenvak, maar hij waarschuwt voor de gevolgen van de invoering van de Kaderrichtlijn Water in 2027: „Straks keert de wal het schip. Je moet er toch niet aan denken dat we in een soort stikstofcrisis terecht komen, waardoor bedrijven compleet stil komen te staan. Stel een doel: bijvoorbeeld 50 procent reductie van gewasbeschermingsmiddelen!” 

De minister noemde de lelieteelt als voorbeeld van het imagoprobleem van de bloembollensector. In deze teelt is het middelengebruik torenhoog en de rechter heeft een Drentse lelieteler vorig jaar ook een spuitverbod opgelegd. Dit vonnis is in hoger beroep echter gedeeltelijk teruggedraaid, waardoor de lelieteler een beperkt aantal bestrijdingsmiddelen wel weer mocht gebruiken. „Een uur na die uitspraak was de betrokken bollenteler aan het spuiten” , bracht de bewindsman in herinnering. „Welk signaal geef je daarmee af?” 

Het was niet alleen kommer en kwel tijdens het Bloembollencongres 2024 op Keukenhof. Anthos, de Koninklijke Handelsbond voor Boomkwekerij- en Bolproducten heeft deze week vergunning gekregen om in navolging van ’Tulip Day’ in San Francisco een grote tulpenpluktuin in te richten in New York. In vakkringen wordt dit ervaren als een mooie kans om reclame te maken voor bloembollen. 

De Verenigde Staten zijn voor de bollensector al een grote exportmarkt. Jaarlijks worden er één miljard Nederlandse bloembollen in Amerika verkocht. Stichting Graaf Carel van Lynden – eigenaar van het landgoed en de bloemententoonstelling Keukenhof – kondigde een stimuleringsfonds aan voor innovatieve projecten in de bollensector. Het gaat dan om projecten als onkruid- en ziekzoekrobots, betere vermeerderingstechnieken en alternatieven voor bestrijdingsmiddelen, zoals een stikstofbehandeling van tulpen tussen het oogsten en planten van de bloembollen

Noordhollands Dagblad