Woningen Hollands Kroon doorgelicht op warmtelekken. ’Met tachtig procent van voordeuren is wat aan de hand’

 

Hollands Kroon is bezig om van ruim drieduizend woningen in de gemeente een warmtescan te laten maken.

Lars van der Bel 18-2-2024

Het moet bewoners inzichten bieden op het gebied van isolatie en duurzaamheid.

Met de lens van de camera tegen zijn lichaam of naar de grond gedraaid, maakt Gerben Bos een ronde door Hippolytushoef. „Ze is heel gevoelig, zeg maar hypersensitief”, betoogt de man achter Warmtescan over het apparaat dat hij zojuist op een huis aan de Gemeenelandsweg heeft gericht. „Richt ik ’m op de zon, dan is ze maanden van slag.”

Om zijn betoog met een praktijkvoorbeeld te onderbouwen, legt hij zijn hand luttele seconden op een brievenbus om vervolgens met de camera aan te tonen hoeveel warmte dat heeft achtergelaten. Een rode met oranje en geel omgeven handafdruk licht op tegen een blauw/groen achtergrond. „Thermografie, zo noemen dit. Beter bekend als infrarood.”

Nachtwerk

Gerben Bos gebruikt het deze wintermaanden om aan te tonen hoe woningen in Hollands Kroon geïsoleerd zijn. Wat de gevoeligheid van de camera al doet vermoeden: dat gaat slecht overdag. En dus vinden de werkdagen van Bos plaats tussen acht in de avond en negen uur in de ochtend.

Bos: „Ideale omstandigheden heb ik als er geen zon schijnt, het windstil is, niet regent of sneeuwt en de temperatuur beneden de zeven graden Celsius ligt. Dan zijn de thermische foto’s het scherpst.”

Een enkele keer wordt hij aangesproken door argwanende buurtbewoners, over wat hij daar ’s nachts zoal doet op straat en waar die camera voor dient. Maar over het algemeen verlopen de nachten rustig in Hollands Kroon en wordt zijn aanwezigheid vertrouwd.

„Wat me opvalt is dat de lichten hier op tijd doven en mensen vroeg naar bed gaan. Ze gaan er ook vroeg uit. Tussen vijf uur en zes zie ik al redelijk wat forensen die op pad gaan, denk aan mensen uit de bouw.”

Tot zover de antropologische inzichten van de thermograaf, de vraag rijst wat hem opvalt aan de woningen in Hollands Kroon.

„Er zijn zes gebieden waar ik op let of daar sprake is van warmteverlies. Die vallen te categoriseren onder daken, gevels, kozijnen, deuren, fundering en koudebruggen.”

Voordeuren

Om die laatste nog maar even verscherpen: dit zijn geleiders die warmte overbrengen van buiten naar binnen in de woning. Veelal harde stenen onderdelen van huizen zijn hier schuldig aan. „Denk aan een betonplaat die onder je vloer door loopt.”

Hoewel ook zeker aanwezig in de gemeente Hollands Kroon zijn het hier met name de voordeuren die Bos opvallen. „In tachtig procent van de gevallen, is daar wat mee in deze gemeente. Dat komt omdat ze krom zijn, of omdat er enkel glas in zit. Wat je ook vaak ziet is dat ze heel dun zijn, de deuren zelf. Omdat er vaak nog een hal achter zit, vinden mensen het niet erg. ’De hal mag koud zijn’, hoor je dan, ’als het maar warm is in huis’. Maar dat is het juist: door een koude hal verlies je ook veel warmte in huis.”

De blik gaat op een woning waar hij onlangs nog in het pikkedonker voor stond. Het betreft het huis van Alice Landman, een scherpe pensionado die de woorden van Bos vandaag nauwlettend volgt. „Vorig jaar heb ik een deel van de ramen laten vervangen”, licht ze toe terwijl ze naar de voorgevel van haar woning uit 1939 wijst.

„Dat dacht ik al”, haakt Bos aan. „Wat me toen ook al opviel, was dat Thermopane-raam bij de keuken. En het glas in lood aan de zijkanten.”

Volgens Bos is het raam bij de keuken weliswaar dubbelglas, maar wel zodanig verouderd dat de isolatiewaarde ervan zestig procent minder is als het dubbelglas (HR++) dat tegenwoordig wordt gezet.

Overvallen

Waar Landman een beetje door overvallen is, zijn de warmtelekken bij het glas in lood. Er zijn glaslagen voor én achter gezet om precies dat te voorkomen.

Bos: „Er moet het liefst een paar millimeter tot een centimeter tussen de glaslagen in zitten. Nu staat het waarschijnlijk dicht op elkaar en dat zie je dat kou en warmte makkelijk doorstraalt.”

De thermograaf maakt een vergelijking met de vele kleine badkamer-, toilet- en voordeurraampjes van enkel glas die hij in de regio tegen het lijf loopt. „Als je kijkt naar het oppervlakte ervan stelt het niks voor. Maar warmte zoekt altijd een weg om te ontsnappen. Zet je daar overal nieuw dubbel glas in, dan scheelt dat zo’n veertig kuub gas op jaarbasis (tussen de 55 en 60 euro op basis van de huidige gasprijzen). Vervangen van enkelglas of oud-Thermopane heb je daarom meestal binnen enkele jaren terugverdiend.”

Mevrouw Landman knikt instemmend terwijl ze het advies van Bos hoort. „Aan het raam bij de keuken kunnen we nog wel wat doen. Voor de rest weet ik dat het dak iets is wat we in de toekomst zouden kunnen vervangen. Maar dat laten we even voor het is. Dat is zoveel werk.”

Bos: „Dat is ook wat we hier proberen aan te tonen: de kleine dingen die je kan doen. Als het hebben over de isolatiewaarde van huizen in het algemeen, dan is er echt nog heel veel te winnen. En ik kan je vertellen: dat heeft weinig met ouderdom van huizen te maken. Er zijn complete wijken waar woningen slechter zijn geïsoleerd dan woningen die zoals in deze buurt uit de jaren ’30 komen en verduurzaamd zijn.”

Privacy

Er komen bij Bos en de gemeente Hollands Kroon veel vragen hoe het zit met privacy. Die is gegarandeerd, zoals Bos het noemt. Op de opnames valt alleen warmte of koude te zien en de camera kan niet door oppervlaktes heen kijken. „Wat er achter glas gebeurt, zie ik niet met deze camera. De beelden worden op de website warmtescan.nl gezet en bewoners van Hollands Kroon kunnen daar zien hoe hun huis erop staat en waar warmte lekt. Ik heb daar dan een korte toelichting bij gegeven over waar dat aan zou kunnen liggen. Een energiecoach kan verder vertellen over hoe de woning het best kan worden verduurzaamd.”

Noordhollands Dagblad