De zondagse beschouwing van Jan van Friesland.

De veelbekeken en zeer veel gedeelde avondshow van Arjen Lubach over de onzinnigheid van het ‘nu’ willen stoppen met fossiele energie, is een mijlpaal in de Nederlandse tv-geschiedenis. Niet eerder werd voor een groot publiek het falen van de energietransitie zo uitvoerig gepresenteerd. Ook het aantal reacties is overstelpend en het lijkt of de uitzending de opmaat is voor nationaal debat over de energietransitie. Ons land zou in rep en roer moeten zijn.

Mogelijk komt er nog eens een uitzending over de panische angst voor het lieve en onschuldige knuffelgas CO2.


In de rubriek ‘Tot op de (zee-)bodem’ werd niets heel gelaten van het groteske, op alarmisme gebaseerde wensdenken om fossiele energie zomaar nu vaarwel te zeggen. Zelfs de goede Gerrit Hiemstra kreeg nog een halve duw mee.

Toch was er iets opvallends aan de uitzending, wat je ook vaak in andere klimaatdiscussies aantreft: dit is het moment waar de kritische houding zomaar stopt en er een cesuur, een stilte, een weghouden, plaatsvindt. Dit is het moment dat een fundamentele onderliggende vraag niet wordt gesteld.


Hilversum is kampioen is het niet stellen van voor de hand liggende vragen: het niet stellen van de vraag of er wel een klimaatcrisis is, het omzeilen van de vraag of de rol van CO2 wel zo funest is als men denkt, het negeren van de vraag of er ook verschil van inzicht is tussen wetenschappers over de vreselijke opwarming.

Elke dag passeren er in Hilversum van dit soort momenten wanneer er klimaatwetenschappers worden ondervraagd en waarbij je als luisteraar of kijker het gevoel hebt: vraag door. Stel die ene vraag. Nee dus.

Lubach zelf en zijn intelligente en cabareteske team blijft in de ‘zoektocht tot op de zeebodem’ zo ook ergens snorkelend hangen en raakt de bodem niet echt. Lubach, immers op de man af gevraagd vindt het in de ban doen van fossiele energie wel nodig maar onderzoekt de absurditeit van die vermeende noodzaak niet. Als volleerde grappenmaker zou hij toch moeten weten dat de ene gekkigheid de andere vaak uitlokt. Mogelijk komt er nog eens een uitzending over de panische angst voor het lieve en onschuldige knuffelgas CO2. Dan pas heb je de bodem bereikt.

***