Door Rypke Zeilmaker.

Ook bij tijdelijk lage gasprijzen op de energiemarkt zal de energierekening van huishoudens verder exploderen. Dat is te danken aan de CO2-politiek en de overstap naar weersafhankelijke energiebronnen. Windparken op zee kunnen niet gebouwd worden bij lage stroomprijzen.

Gasprijzen zijn gehalveerd op de energiemarkt, ten opzichte van het historisch hoge jaar 2022. Maar die daling zal je energierekening niet beïnvloeden. Minder dan de steeds aangehaalde ‘oorlog in Oekraïne’ speelt bij uitdijende energierekeningen de ‘strijd tegen klimaatverandering’ een dominante rol. Door ‘groene’ belastingpolitiek en subsidiestromen, is de daadwerkelijke marktprijs van energie van steeds minder invloed. Exploderende kosten voor netbeheer en klimaatbelastingen bepalen nu al in groeiende mate de energierekening.

Dat begint dit jaar al bij de laagste inkomens die meer dan 8 procent van hun huishoudbudget kwijt zijn aan energie. Hier sneuvelt dit jaar de energietoeslag. Via de gemeente konden lage inkomens een tegemoetkoming krijgen van 900 euro.  Die maatregel valt in het voornemen van het demissionair kabinet-Rutte om als ‘fossiele subsidies’ geframede belastingverlagingen op energie te elimineren. Voor ‘het klimaat’. De Nederlandse regering beloofde op de Klimaatconferentie van de Verenigde Naties in Dubai afgelopen december, dat zij een internationale coalitie tegen ‘fossiele subsidie’ zal leiden. Dus maak je borst maar nat.

Op termijn zal bijvoorbeeld de teruggaaf van energiebelasting bij kleinverbruikers versoberen, als af te schaffen ‘fossiele subsidie’. Dat scheelt bij een zuinig tweepersoonshuishouden ook 500 euro extra belasting op jaarbasis. Die energiebelasting werd in 1995 ingevoerd voor ‘het klimaat’. Die belasting bracht in 2021 nog 8 miljard euro aan belastingen op. Die staatsinkomsten daalden tijdelijk naar ongeveer 5 miljard euro, doordat het kabinet huishoudens tegemoetkwam in de extreme energieprijzen van 2022.  Maar zulke sigaren uit eigen doos worden nu geframed als ‘fossiele subsidies’.

Groeiende klimaatbelasting
Als extra klimaatbelasting, laat Rob Jetten de belasting op aardgas verder groeien. Ieder huishouden dat meer dan 800 kuub verbruikt zal een hoger belastingtarief betalen: 74 cent per kuub in 2030, exclusief btw. De ultrazuinige gasverbruiker betaalt een kleine 50 cent belasting per kuub, exclusief btw. Op die wijze wil de minister voor Klimaat en Energie gasverbruik zó ontmoedigen, dat er 1 miljoen ton CO2 minder zou worden uitgestoten.

De Nederlandse regering financiert kosten van klimaatprojecten met de opslag duurzame energie (ODE) over je energierekening. Ook die blijft verder stijgen. Zo werden de 73 miljard euro SDE+ subsidietoezeggingen gefinancierd uit het SER Energieakkoord (2013), dat tot 2023 liep. De onkosten van het Klimaatakkoord tot 2030 bedragen een veelvoud. In één ronde voor de nieuwe klimaatsubsidie-regeling SDE++ werden alleen al afgelopen jaar een slordige 12 miljard euro aan subsidies toegezegd, zoals voor projecten die CO2 onder de grond opslaan in lege gasvelden, of stroomsubsidies voor ‘groene’ energiemultinationals.

Die miljarden komen via een hogere ODE op je rekening terug. Het nationaal klimaatsubsidie-orgaan heet Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). De nieuwe directeur van die RVO is de van VluchtelingenWerk Nederland afkomstige marketeer Abdeluheb Choho. Hij was D66-wethouder ‘duurzame ontwikkeling’ in Amsterdam. De RVO-ambtenaar die 73 miljard euro SDE+subsidies vergaf, Meindert Smallenbroek, promoveerde na het Klimaatakkoord tot directeur van de Unie van Waterschappen. Daar helpt hij de waterschapsbelasting verhogen met 100 euro dit jaar, bijvoorbeeld omdat de waterschappen plots ook ‘groene’ energie willen opwekken.

Explosie kosten netbeheer 100 procent
De tweede exploderende kostenpost (naast klimaatbelasting) is die van netbeheer van het elektriciteitsnet. Het energiesysteem waarop onze economie draaide, reedt als een degelijke energie-BMW op fossiele brandstoffen. Je kon rijden naar behoefte, en kreeg stroom naar marktvraag. Voorstanders van de ‘energietransitie’ verbouwen dit energiesysteem nu tot een elektrische energiefiets. Die rijdt alleen met wind in de rug of als de zon schijnt. De Energie-BMW reed sneller bij hogere marktvraag, en langzamer bij lage vraag. Het nieuwe ‘groene’ energiesysteem beweegt mee met het weer. Belangengroep voor netbeheerders, Netbeheer Nederland noemde dit energiesysteem van de toekomst in april 2023 ‘aanbodgestuurd’.

De aanbodkant van stroom wordt dus steeds grilliger, afhankelijk van het weer. Daarnaast wordt door de elektrificatie van het wagenpark en de warmtevoorziening ook de vraagkant steeds groter. Zo kwamen er sinds het Klimaatakkoord (2018) 170 duizend warmtepompen bij, 2 miljoen zonnepanelen op daken, en laadpalen voor elektrische auto’s. Netbeheerders moeten de balans tussen vraag en aanbod precies gelijk houden. Anders dreigen blackouts, zoals recent in Amsterdam, en ontstaan Cubaanse toestanden. Omdat door alle ‘vergroening’ het stroomnet steeds instabieler wordt, moeten zij nu steeds vaker ingrijpen en enorme investeringen doen.


Door die kostbare ingrepen voor netbalans en investeringen in netverzwaringen, rijzen de kosten voor netbeheer nu al de pan uit. Beheerder van het hoogspanningsnet TenneT kondigt voor dit jaar een 100 procent verhoging aan van nettarieven, na een stijging van 50 procent in 2023. Dat betekent voor een gemiddeld huishouden nog zeven tientjes bovenop de netbeheerkosten. Die rekenen ze door aan de regionale netbeheerders van het laagspanningsnet, zoals Liander en Enexis. TenneT moet ten opzichte van 2018 (280 miljoen euro) al 1,5 miljard euro meer uitgeven om het hoogspanningsnet stabiel te houden. Dat bedrag is gelijk aan dat voor noodingrepen in Duitsland.

De totale onkosten van 14 procent ‘duurzaam’ uit het SER Energieakkoord (2013) voor netaanpassingen, werden door de Delftse stichting Milieu Wetenschap & Beleid becijferd op 30 miljard euro. Dat is exclusief de kosten van het veel kostbaarder Klimaatakkoord. Wie niet van een paar tientjes schrikt, moet dus rekening houden met 3000-5000 euro hogere netkosten die over de rekening worden uitgesmeerd tot 2030. Een zuinig tweepersoonshuishouden betaalt nu al meer netbeheerkosten op jaarbasis, dan voor het kale elektriciteitsverbruik. Ook regionale netbeheerkosten stijgen tientallen procenten per jaar.

Lees morgen het vervolg.

***

Bron hier.

***