’Excessen beteugelen’ met nieuwe richtlijn voor datacenters. ’Hyperscale varianten in Hollands Kroon hebben daarbij als voorbeeld gediend’

HOLLANDS KROON - ANNA PAULOWNA

De nieuwe richtlijn voor datacenters wordt waarschijnlijk in maart voorgelegd aan de gemeenteraad van Hollands Kroon, om wensen en bedenkingen bij te uiten.

 Lars van der Bel 11-1-2024

Dat laat wethouder Robert Leever weten nadat de Gedeputeerde Staten van Noord-Holland deze eind vorig jaar hebben vastgesteld.

Aan de ’richtlijn duurzame vestigingsvoorwaarden datacenters’ is afgelopen jaren gewerkt nadat datacenters onderdeel werden van een maatschappelijk debat. Zo kwamen Google, Microsoft en Facebook (Meta) onder vuur te liggen in onder meer Hollands Kroon en Zeewolde nadat media berichtten over nut en noodzaak van de komst van de techgiganten. Daaruit ontspon een landelijke discussie waarna de datacenters in een geheel ander daglicht kwamen te staan.

Overvallen door de weerstand besloot het provinciebestuur een richtlijn op te stellen waar zowel de provincie, gemeenten, de omgevingsdienst als de techbedrijven zelf naar dienen te kijken bij bouw van een datacenter.

Lees ook: ’Mentaliteit van ’doe maar normaal’ helpt de zaak niet vooruit’: saneringen, boerenprotesten en wilde plannen met de Wieringermeer

Leever: „Deze is vastgesteld met de drie gemeenten waar volgens de datacenterstrategie (2022-2024) nog datacenters gebouwd en uitgebreid mogen worden, namelijk: Amsterdam, de gemeente Haarlemmermeer en wij Hollands Kroon.”

De wethouder laat weten dat de richtlijn zich toerust op stroom-, grond-, en waterverbruik. „Maar ook op de landschappelijke inpassing, de verschijningsvorm. Dit is een geharmoniseerde set aan regels.”

Kritiek

Bij een bijeenkomst van juni vorig jaar in de Meerhoeve te Middenmeer klonk de kritiek dat het gaat om ’boterzachte richtlijnen’ waar per gemeente van afgeweken kan worden, maar volgens Leever zit daar nu juist een deel van de kracht van de richtlijn. „Als je het hebt over landschappelijke inpassing in de Haarlemmermeer of Amsterdam, dan heb je het over een stedelijke omgeving waar datacenters al snel als minder groot worden ervaren. In een leeg landschap als de Wieringermeer is dat heel anders. Je zal per geval aan de voorkant moeten bepalen hoe wenselijk de plannen zijn en daarbij ook het gesprek opzoeken met belanghebbenden. Een beeldkwaliteitsplan wordt een voorwaarde voor bouw of uitbreiding van datacenters. In het verleden hebben we gezien dat voor het voeren van ruimtelijke procedures minimale participatie volstond, dat was heel erg in handen van de initiatiefnemers. Er was een zienswijze procedure waarna alleen maar schriftelijk reactie kon worden gegeven door burgers, en ze konden hooguit nog wat raadsfracties aanspreken over het onderwerp. Maar dat was het dan ook wel. Nu wordt de initiatiefnemer verplicht aan de voorkant van de planvorming het gesprek op te zoeken. Een beeldkwaliteitsplan moet belanghebbenden een uitgekristalliseerde uitwerking van een datacenter voorhouden waar op gereageerd kan worden.”

Lees ook: ’Wie een knap en duurzaam datacenter wil, moet harde eisen stellen.’ Richtlijnen bieden onvoldoende houvast

Het beleid van het huidige college waarbij grootschalige ontwikkelingen zonder duidelijke baten voor de omgeving ’een pas op de plaats moeten maken' blijft daarmee onaangeroerd, betoogt de wethouder. ,,We benaderen dit vanuit de principes van brede welvaart.’’

Verder worden in de ’richtlijn duurzame vestigingsvoorwaarden datacenters’ eisen gesteld aan verbruik van bijvoorbeeld energie. Zo is vastgesteld dat er bij bouw van een datacenter gekeken moet worden of men restwarmte in de nabije omgeving kan slijten en moet overcapaciteit aan stroom aan derden beschikbaar worden gesteld.

Leever: „Noord-Holland is de eerste provincie die komt met zo'n richtlijn en deze is bedoeld om excessen te beteugelen. En daar hebben de hyperscale datacenters in Hollands Kroon, helaas, wel als voorbeeld bij gediend ja.”

Welwillend

De wethouder geeft verder te kennen dat de techgiganten ’welwillend’ hebben gereageerd op de richtlijn. „Zij willen de tumult ook niet die het uiteindelijk heeft opgeleverd in Hollands Kroon.” Hoewel de richtlijn technisch gezien alleen van toepassing is op ’nieuwe datacenterinitiatieven’ hebben zij bovendien aangegeven de richtlijn ook te willen naleven bij datacenters waarvoor bestemmingsplannen zijn vastgesteld. Het datacenter 'B1’, gepland tussen de Cultuurweg en de A7, valt daaronder net als de drie uitbreidingen aan de oostkant van de A7. „Voor Google is het bestemmingsplan al een aantal jaar geleden vastgesteld door de raad, alleen moeten ze de vergunning nog aanvragen. Daar ligt op dit moment niet de focus op van Google. Ze zijn eerst nog bezig met datacenters in Delfzijl.”

De richtlijn is zoals gezegd opgesteld door de provincie, maar wordt naar alle waarschijnlijkheid ergens in maart voorgelegd aan gemeenteraad van Hollands Kroon. „Die mogen er dan nog wensen en bedenkingen bij uiten.”

Noordhollands Dagblad