Verkiezingen komen eraan: dit willen partijen met het klimaat

Door Redactie

Hoeveel of hoe weinig het klimaatnarratief ook hout moge snijden, het is een belangrijk punt waarop politieke partijen zich voor 22 november proberen te profileren. De kiezer zal beslissen of de miljardenverslindende ‘groene’ klimaatagenda nog verder zal worden doorgezet, gematigd of zelfs radicaal afgebroken, zoals sommige partijen voorstaan. Cultuur onder Vuur nam de verkiezingsprogramma’s door. Hieronder vindt u de klimaatplannen van de partijen samengevat. Het oordeel is op 22 november aan u.

Belang van Nederland

Belang van Nederland (BVNL) keert zich tegen windturbines en zonne-akkers op land. De partij wil de Europese Green Deal en het Klimaatakkoord opzeggen. Om het land op een betaalbare manier “energiesoeverein” te maken, zijn kerncentrales evenwel onontbeerlijk. Het gasveld in Groningen moet “veilig en verantwoord” open blijven, door middel van een laag productieniveau “in combinatie met waterinjectie of stikstofinjectie zodat de druk in het veld op peil blijft en het risico op seismische activiteit wordt geminimaliseerd.” Verder moet ingezet worden op geothermie en de winning van schaliegas. Kolencentrales moeten blijven “totdat goede stabiele alternatieven voorhanden zijn.”

BoerBurgerBeweging

Toegegeven, BBB heeft een fraaie verkiezingsslogan: ‘Wie rood staat, kan niet groen doen’. Maar ook al getuigt dit van enige klimaatscepsis en heeft BBB twijfels bij het CO2-mechanisme achter klimaatverandering, toch wil de partij meedoen met de ‘energietransitie’ en pleit zij zelfs voor een ‘Deltaplan’ met onvermijdelijke grote kosten voor bedrijven en burgers. Kolencentrales wil de partij openhouden totdat kernenergie beschikbaar is als achtervang voor windturbines en zonneweides. Alles bij elkaar een enigszins halfslachtig beeld dus. Voorts oppert BBB om van glastuinbouw warmtebatterijen te maken voor naburige woonwijken. Wind op zee wil zij voorlopig beperken.

CDA

Het CDA gaat zonder veel mitsen en maren mee in het klimaatnarratief. De partij onderschrijft het Klimaatakkoord van Parijs en wil investeren in windenergie (bij voorkeur op zee), en in zonne-energie en “duurzame biomassa”. Kernenergie achten de christendemocraten onontkoombaar, zij het bij voorkeur in de vorm van kleine modulaire reactoren.

ChristenUnie

Net als bij immigratie het geval was, lijkt het ChristenUnie een radicalere versie van het CDA. De partij proclameert dan ook een quasi-Bijbels “nieuwe rentmeesterschap” en kiest onomwonden voor het Akkoord van Parijs en de Green Deal. De partij zegt niet tegen groei te zijn, maar wil dan weer wel een economie die ondergeschikt is gemaakt “aan sociale en ecologische doelen”. Daarom is het voor de burgers “consuminderen” geblazen in een circulaire economie met kringlooplandbouw en bestrijding van fossiele brandstoffen. Wie nog twijfelt of CU voor klimaatsocialisme kiest: “Het belastingstelsel wordt zo ingericht dat vermogen, vervuiling en broeikasgassen worden belast”, want: “het alleen belasten van inkomen of winst jaagt eenzijdige BNP-groei aan.” Daarom extra belasting op grotere auto’s en op vliegreizen en er komt een vrachtwagenheffing. Verder zet CU vol in op wind en zon, biomassa en waterstof. Kernenergie zal, zo constateert de CU met grote tegenzin, nog even onvermijdelijk zijn op weg naar een “duurzaam systeem waarvan wind en zon de basis zijn".

D66

D66 stapt enthousiast in het klimaatnarratief en verklaart al in het begin van haar programma: “We verhogen de klimaatdoelstelling naar 60 procent CO2-reductie in 2030 en klimaatneutraal in 2040. In 2030 willen we 50 procent minder grondstoffen gebruiken; in 2050 zijn we helemaal circulair en ‘klimaatpositief’.” Alle vermeende ‘subsidies’ op fossiele brandstoffen wil D66 afschaffen, anderzijds trekt de partij een echte subsidie van een miljard uit voor vergroening. Nog meer leuke dingen voor de mensen: iedere volwassene krijgt “een basisbedrag om te compenseren voor de hogere kosten als gevolg van de klimaattransitie”. Het stopzetten van de gaswinning per 1 oktober 2024 wordt wettelijk vastgelegd. D66 dus wil de partij in berekeningen voortaan ook de kosten meenemen “als we niets doen”. Zo willen de linksliberalen de klimaatagenda betaalbaar laten schijnen. Ontwikkelingshulp krijgt als het aan hen ligt in het kader van ‘klimaatrechtvaardigheid’ een groen kleurtje.

DENK

DENK wil “onze economie hervormen van een lineaire, waarbij consumptie en afval centraal staan, naar een circulaire economie, die uitgaat van hergebruik in de productieketen.” Pure winst, volgens DENK dat nu al “50.000 banen, 7 miljard euro en 10% reductie van CO2-uitstoot” in het verschiet ziet liggen. Voor dat moois moeten dan wel “kern- en kolencentrales dicht. De smerigste als eerst.” Uiteraard mag dit alles “een vlotte en verantwoorde overgang op groen” niet in de weg staan. “Hierbij sluiten wij geen bronnen uit, maar zon en wind hebben de voorkeur. We leggen concrete doelstellingen vast: minstens 40% schone energie in 2030 en 100% in 2050.”

Forum voor Democratie

Forum van Democratie (FvD) maakt als een van de weinige partijen korte metten met het klimaatnarratief. “Het klimaat verandert altijd”, aldus het tegendraadse verkiezingsprogramma. FvD wil dan ook het Akkoord van Parijs opzeggen en de klimaatwet intrekken. Geen gedwongen uitfasering van diesel- en benzineauto’s. Stoppen met plaatsing van windturbines, zonneparken en biomassacentrales en de daarbij behorende massale bomenkap. Met de gebruikelijke ‘fossiele’ brandstoffen kan gewoon doorgegaan worden. Het aardgasverbod wordt “per direct” opgeheven. Gaswinning in Groningen wordt hernomen, waarbij getroffenen in Groningen “ruimhartig” worden gecompenseerd. Kernenergie en investeren in onderzoek naar de veelbelovende doorontwikkeling daarvan. Windturbine- en zonneparken worden ontmanteld, met als gevolg herstel van landschappelijk schoon en terugwinning van landbouw- natuur en bouwgronden. Onze schone, hypermoderne kolencentrales mogen gewoon door blijven draaien.

GroenLinks-PvdA

Zoals van de nieuwe klimaatsocialistische partijcombinatie te verwachten valt, eist GL-PvdA die “concrete doelen die we vastleggen in de Klimaatwet. In 2030 hebben we als land onze CO2-uitstoot met 65% verminderd (ten opzichte van 1990) en in 2040 zijn we volledig klimaatneutraal. Bovendien zorgen we ervoor dat in 2035 onze elektriciteitsvoorziening CO2-neutraal is, en in 2040 ons gehele energiesysteem. Ook de industrie stoot in 2040 netto geen CO2 meer uit.” Het verlanglijstje van Frans Timmermans, tot voor kort hoofdverantwoordelijke voor het Europese klimaatbeleid en de Green Deal, is dus eigenlijk een eisenpakket waarin veel dwang en drang zijn opgenomen. Ook de gedroomde circulaire economie wordt weer “wettelijk verankerd in een nieuwe Grondstoffenwet.” Alles moet onder één minister komen te hangen, die ook een “verduurzamingsoffensief” van huizen moet openen met behulp van heel veel subsidie. Zonnepanelen voor iedereen, die worden zelfs verplicht voor eigenaren van grote gebouwen. Wijken moeten aardgasvrij worden, ook lokaal eigendom van hernieuwbare elektriciteit op land wordt tot verplichting gemaakt. Want: “elektriciteit wordt het motorblok van ons toekomstig energiesysteem” op te wekken met met zonnepanelen en windturbines. Geen wind of zon? Geen probleem, want vanuit haar optimistische maakbaarheidsdenken zet GL-PvdA daarvoor in “op innovatieve oplossingen”. Dat klinkt zonder specificatie nogal utopisch, maar “voor kortere periodes kan dit uit batterijen of door vraagsturing. Gaat het om langere periodes, dan vangen we de piekvraag op met gascentrales die draaien op groene waterstof.” GL-PvdA ziet geen beren op de weg, maar heeft de race al haast gereden. Om het allemaal nog sneller te laten gaan, wil de partij zelfs een “energie-acceleratiewet.” Uiteraard geen gaswinning meer, alle kolencentrales gaan dicht in 2025 en kernenergie wordt taboe.

JA21

De weg die JA21 wil inslaan is duidelijk: van instabiele, ontoereikende en horizonvervuilende wind- en zonnevlaktes naar kernenergie. Want dat geeft “schone, stabiele, betaalbare en toekomstbestendige elektriciteitsproductie op eigen bodem”. Daarom een directe stop op nieuwe windparken op land en zee. Zonnepanelen horen op daken in plaats van op landbouwgrond. De partij wil stoppen met houtige biomassa: “geen oerbossen verbranden om op papier ‘groene’ energie op te wekken die in de praktijk meer CO2 uitstoot dan kolen en gas”. In energiebeleid dient betaalbaarheid het sleutelwoord te zijn.

Nieuw Sociaal Contract

Als het om klimaat gaat, is er weinig nieuws bij Nieuw Sociaal Contract, dat zich in beginsel achter de klimaatdoelen opstelt. De overheid moeten ruimtelijke reserveringen treffen voor windparken en waterstofproductie op de Noordzee. Voor achtervang zijn ten minste twee nieuwe kerncentrales onontkoombaar, terwijl er ook ingezet wordt op warmte/geothermie en op waterstof en ammoniak voor opslag van energie. Toch moet de overheid tevens langetermijncontracten faciliteren voor de import van gas en LNG om de gasprijs te stabiliseren. Daarnaast moeten kleine velden op de Noordzee (niet de Waddenzee) in exploitatie worden genomen. Fossiele brandstoffen moeten verdwijnen en de hybride warmtepomp wordt de “nieuwe norm”.

Partij voor de Dieren

De Partij voor de Dieren laat zich helemaal meeslepen door de bekende apocalyptische dreigingen van het klimaatnarratief en spelt ‘aarde’ als een Gaia-theoretische eigennaam met hoofdletter: “De grootste uitdaging waar onze generatie voor staat: de Aarde leefbaar krijgen en houden”. Dat zal heus niet meevallen, want de PvdD voorziet mislukte oogsten, stijgende zeespiegels, extreme hitte en daarbovenop ook nog eens “de verspreiding van infectieziektes”. Alle riemen vast dus, want “klimaatrampen zorgen ervoor dat hele leefgebieden van alle levende wezens in één klap verdwijnen.” En wat voor de ware klimaatsocialist misschien nog wel het ergste is: “De klimaatcrisis verergert bestaande ongelijkheid.”

Partij voor de Vrijheid

Ook als het om klimaat gaat, is de PVV een echte ‘tegenpartij’. Over de groene agenda zegt de PVV: “Nee, dat gaan we mooi níét doen! De Klimaatwet, het Klimaatakkoord en alle andere klimaatmaatregelen gaan direct door de shredder. Geen miljardenverspilling aan zinloze klimaathobby’s, maar meer geld voor onze mensen.” Kolen- en gascentrales blijven open, maar ook worden er nog nieuwe kerncentrales bijgebouwd. Geen gaswinning meer in Groningen, maar ook stoppen met export van gas, ten gunste van import van LNG en “meer en snellere gas- en oliewinning op de Noordzee.” Geen cent meer naar CO2-reductie, uiteraard directe opzegging van het VN-Klimaatakkoord en de Klimaatwet en het Klimaatfonds worden geschrapt. Geen windturbines, zonneparken of biomassacentrales. Geen vliegtaks, geen vleestaks.

SP

De Socialistische Partij erkent de urgentie van het klimaatprobleem, maar in haar overzichtelijke wereldbeeld is het allemaal de schuld van het kapitalisme. Dat zou hebben “geleid tot het wereldwijde klimaatprobleem. Dus om het klimaatprobleem terug te dringen, moeten we het kapitalisme terugdringen.” Groen blijkt voor de zoveelste keer weer het nieuwe rood. In die logica past het ook CO2-uitstoot terug te willen dringen door wereldwijd “de vervuilende industrie aan te pakken”. De SP is tegen kernenergie, maar ook tegen biomassa.

SGP

De SGP gaan verrassend ver mee in het klimaatnarratief en de bijbehorende energietransitie. “Het gebruik van olie, kolen en gas zorgt voor teveel CO2 in de atmosfeer”, verklaren de mannenbroeders. “We streven naar circulariteit: het verantwoord omgaan met grondstoffen, materialen en energie.” Bij ‘verantwoord’ voel je al een zwaaiend calvinistisch vingertje aankomen en dat is er dan ook: “Een beter milieu begint daarom bij ons eigen consumptiegedrag.” Aan de andere kant bestaat er bij de SGP toch ook enige scepsis bij de groene agenda. De partij vindt het “onverstandig ons blind te staren op tenminste 55% reductie van de CO2-uitstoot in 2030.” Wel wil zij een “verbreding van de energiemix. Bij dat laatste moet gedacht worden aan onder meer geo- en aquathermie, kern- en getijdenenergie en biogas.” De SGP ziet tot haar treurnis nog teveel “lege daken waar zonnepanelen op kunnen.” Een origineel idee is het voornemen om het btw-tarief voor het repareren van apparaten naar 9% te verlagen, zodat spullen langer meegaan

Volt

“Klimaatverandering zal meer droogte en rampen gaan veroorzaken”, doceert Volt. Daarbij passen harde maatregelen zoals het CO2-reductiepercentage van 100% in 2040 in de wet verankeren. Bovendien moet een ministerie van Klimaat, Energie en Circulariteit er de zweep over leggen, en moet er Europese CO2 belasting komen. Bovendien wil Volt de CO2 actief uit de lucht halen en opslaan. De term ‘klimaatrechtvaardigheid’ lijkt ook voor Volt te staan voor klimaatsocialisme. Zo moet het minimumloon worden verhoogd. In de optimistische visie van Volt kan dat ook, want de klimaat- en energietransitie zullen geen geld kosten, maar juist banen en inkomsten opleveren. Over klimaatsocialisme gesproken: “We werken toe naar een stelsel waarbij een gedeelte van de inkomsten van CO2-heffingen (o.a. belasting en ETS) direct herverdeeld wordt over de inwoners als ‘klimaatinkomen’.” Dat kan allemaal samengaan, aldus Volt, met een “snelle stop op fossiele brandstoffen”, terwijl verbrandingsmotoren taboe worden in 2030, net als bruin- en steenkool en gas. Daarvoor moet natuurlijk wel ingezet worden op op zon en wind, zonnepanelen worden verplicht op alle daken. Wat Volt dan weer onderscheid van veel andere linkse partijen is dat kernenergie enthousiast wordt omhelsd. Hetzelfde geldt trouwens voor waterstof, maar ook hier blijft onduidelijk in hoeverre dat binnen afzienbare tijd een haalbare oplossing kan zijn.

VVD

“We gaan klimaatverandering ambitieus tegen” aldus de VVD, die als leidende partij in dertien jaar coalitiepolitiek onder Mark Rutte hoofdverantwoordelijk is voor het tot dusver gevolgde klimaatbeleid. Ambitieus klimaatbeleid betekent voor haar “minstens 55% CO2-reductie in 2030 en 100% CO2-reductie in 2050 zoals vastgelegd in de Klimaatwet”. Wel verklaart de partij zich daarin “niet dogmatisch” op te zullen stellen. Toch belooft zij “een elektriciteitssector zonder CO2-uitstoot in 2035” en garandeert ze burgers de leveringszekerheid. Die moet vooral komen van “tenminste vier grote kerncentrales en de bouw van meerdere kleine kerncentrales”. Daarnaast “extra windenergie op zee, gekoppeld aan waterstofproductie” en “versterking van het stroomnet met onder andere batterijtechnologie.” Inzake kernenergie wil de VVD zelfs “vooroplopen”. Inzetten op isolatie, zonnepanelen op het dak, hybride warmtepompen en groen gas, maar de liberalen verklaren plechtig op dit moment verduurzaming voor burgers nog niet te willen verplichten.

Laatst bijgewerkt: 9 november 2023 06:51