Dat glyfosaat veilig is valt met de huidige regels onmogelijk te bepalen, zeggen wetenschappers

Datum:
  • woensdag 15 november 2023
  • in
  • Categorie: ,
  • Wetenschappers en milieuorganisaties proberen minister Adema er alsnog van te overtuigen donderdag in Brussel tegen onkruidverdelger glyfosaat te stemmen.


    Onno Havermans

    Het is een ultieme poging om de minister van landbouw op andere gedachten te brengen. In een brief aan het demissionaire kabinet vragen 159 wetenschappers van verschillende universiteiten en onderzoeksinstellingen om de gezondheid van mensen en bescherming van de natuur serieus te nemen door onafhankelijke wetenschappelijke inzichten zwaar mee te wegen in de besluitvorming over glyfosaat.

    Kort gezegd willen de hoogleraren en onderzoekers dat Nederland donderdag in Brussel alsnog tegen de verlengde toelating van de onkruidverdelger stemt. Met de bestaande Europese ‘toetsingskaders’ is het niet mogelijk te bepalen of glyfosaat veilig is, schrijven ze aan het kabinet en specifiek de ministers Piet Adema van landbouw en Ernst Kuipers van volksgezondheid.

    De Europese Commissie wil het gebruik van glyfosaat nog zeker tien jaar toestaan. De lidstaten kwamen vorige maand niet tot een besluit over dat voorstel, onder meer doordat veel landen zich net als Nederland van stemming onthielden. Minister Adema negeerde daarmee een herhaalde motie van de Tweede Kamer om tegen te stemmen. Donderdag is de tweede stemronde: blijft die onbeslist, dan hakt de Commissie de knoop door.

    Ziekte van Parkinson

    De wetenschappers, onder wie de Nijmeegse neuroloog en parkinsonspecialist Bas Bloem, de Leidse ecotoxicoloog Martina Vijver en de Utrechtse onderzoeker blootstellingsbeoordeling en gezondheid van planten Daniel Figueiredo, stellen in hun brief vraagtekens bij de beoordeling door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid Efsa. Die neemt niet alle beschikbare studies mee, schrijven ze.

    Zo ontbreekt in het beoordelingsdossier een studie waarin werd aangetoond dat blootstelling aan glyfosaat bij muizen gepaard gaat met het afsterven van zenuwcellen in het hersengebied dat verantwoordelijk is voor de symptomen van de ziekte van Parkinson. In onderzoeken die wel in het dossier zitten is alleen gekeken naar zichtbare effecten op de motoriek of het gedrag van een proefdier, terwijl parkinson pas optreedt nadat schade in het hersengebied is opgetreden.

    De wetenschappers wijzen erop dat Efsa zelf spreekt van een kennishiaat in de beoordeling van middelen op het gebied van parkinson en andere neurodegeneratieve ziekten, waaronder Alzheimer en ALS. ‘Datzelfde geldt voor schadelijke effecten op onze longen, onze darmen en de vermeende carcinogeniteit van het middel’, aldus de brief. Toch is glyfosaat geclassificeerd als niet-kankerverwekkend.

    Werkelijke blootstelling is veel groter

    Volgens de wetenschappers wordt glyfosaat ‘overal in onze leefomgeving aangetroffen en wordt de gehele Nederlandse en Europese bevolking er dus aan blootgesteld’. In de modellen van Efsa wordt die blootstelling steevast onderschat, schrijven ze, omdat alleen wordt gekeken naar individuele stoffen via voeding en water. De werkelijke blootstelling is veel groter omdat glyfosaat zich verspreidt door te hechten aan stofdeeltjes en ophoopt in huisstof, waarna het via de huid en ademhaling bij mensen binnenkomt. In een Europese studie naar bestrijdingsmiddelen werd de onkruidverdelger gevonden in de poep van 70 procent van de deelnemers.

    Efsa toetst ook niet op het mogelijk versterkend effect van giftigheid door combinaties van glyfosaat met andere stoffen (cocktailvorming). En hoewel glyfosaat alle planten doodt, neemt Efsa niet in de beoordeling mee dat de stof ook schimmels en bacteriën in de bodem doodt en daarmee de biodiversiteit en de basis voor landbouwgewassen aantast. Het toetsingskader heeft ernstige tekortkomingen zowel voor de bepaling van de effecten op de volksgezondheid als de biodiversiteit, concluderen de wetenschappers. Ze pleiten voor een betere procedure voor toelating van bestrijdingsmiddelen in Europa en grondig onderzoek, zowel op het gebied van parkinson als voor de effecten op de natuur.

    Lees ook:

    Ctgb-directeur Ingrid Becks: ‘We begrijpen heel goed dat er zorgen zijn over pesticiden, maar: de dosis bepaalt het gif’

    Directeur Ingrid Becks is blij met de goede beoordeling die het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden vorige maand kreeg. Toch is er steeds meer kritiek op het gebruik van pesticiden.

    TROUW

    0 reacties :

    Een reactie posten