3-10-2023

Door Chris Schoneveld.

Open deuren intrappen is niet iets wat wij lezenswaardig vinden. Maar als veel mensen die open deuren niet als zodanig herkennen dan is het misschien toch de moeite waard om er aandacht aan te besteden.

Je zou denken dat fabrikanten en installateurs van deuren wel degelijk een open deur van een gesloten deur kunnen onderscheiden. Maar ik heb een grote beroepsgroep (en zelfs bevolkingsgroep) gevonden die geen benul heeft hoe om te gaan met een essentieel onderdeel van hun eigen specialiteit en in hun vakgebied geen onderscheid kunnen maken tussen een gesloten of open deur. Ik verwijs hier naar meteorologen, klimatologen, natuurkundigen etc. (waaronder Nobelprijswinnaars). Het is voor mij al jaren een bron van irritatie en hoop ik met dit stukje die irritatie van mij af te schrijven. 

Ik zal beginnen met een aantal voorbeelden om te illustreren hoe veelvoorkomend dit fenomeen is:
 
IPCC: “warmer temperatures can reduce climate-related costs by 50%”. Bron:  https://www.ipcc.ch/srocc/chapter/chapter-3-2/
 
NASA: “Since the mid Twentieth Century, average global temperatures have warmed about 0.6°C (1.1°F)”. Bron: https://earthobservatory.nasa.gov/features/ClimateStorms/page3.php
 
Science: koolstofopslag is een van de belangrijkste ecosysteemdiensten die helpt temperatuuropwarming te verzachten. Bron: http://nl.scienceaq.com/Natuur/1007056484.html
 
Washington Post: “Why September’s record-warm temperatures have scientists so worried”. Bron: https://www.washingtonpost.com/weather/2023/09/23/record-warm-temperature-september-climate-threshold/
ScienceDaily: “Warming temperatures increasingly alter structure of atmosphere”. Bron: https://www.sciencedaily.com/releases/2021/11/211108130900.htm
 
Algemeen Dagblad: “Winter maakt tijdelijk plaats voor regen en warmere temperaturen”. Bron: https://www.ad.nl/binnenland/winter-maakt-tijdelijk-plaats-voor-regen-en-warmere-temperaturen-maar-keert-snel-terug~ae724121/
 
Telegraaf: Met deze warme temperaturen in januari lijkt het alsof we de Elfstedentocht ook dit jaar wel kunnen vergeten. Bron: https://www.telegraaf.nl/video/857746476/schaatsfans-over-warme-weer-het-is-gewoon-klote
 

Ecomodernisme: Het kan de zelfversterkende effecten van temperatuuropwarming tegengaan. Bron: https://www.ecomodernisme.be/post/geo-engineering-een-onvermijdelijke-gok

We lezen hier: warming temperatures, temperatures have warmed, temperatuuropwarming en ga zo maar door. Dat een klimatoloog praat over “temperatuuropwarming” en zich niet realiseert dat dit fysische wartaal is, geeft te denken. Soit, men zou kunnen opwerpen dat wetenschappers niet geschoold zijn in correct taalgebruik, maar dat ligt anders voor journalisten van de Telegraaf, Washington Post etc, die net zo hard de fout ingaan.


Van hen verwacht je niet dat ze bijvoorbeeld schrijven: deze prijs is erg duur of haar gewicht is erg zwaar of deze temperatuur is erg warm. Je kan aan meeteenheden geen subjectieve eigenschap toeschrijven. Je kan een temperatuur niet opwarmen, net zo min als je een prijs kan kopen die minder duur is.

Voor velen die dit lezen is dit wellicht vanzelfsprekend (een open deur) en toch heb ik hier nooit iemand over horen klagen. Is het nou zo moeilijk om “hogere temperaturen” of “lagere temperaturen” te schrijven? Ben ik nou zo’n taalpurist? Ik dacht van niet. Heeft iemand een verklaring voor dit veelvoorkomende wereldwijde incorrecte taalgebruik in de wetenschappelijke literatuur en daarbuiten?
***