Het vage gebabbel van Henri Bontenbal over normen en waarden

Datum:
  • donderdag 14 september 2023
  • in
  • Categorie: , , ,
  • In het streven naar een herstel van normen en waarden wil het CDA buurten waar mensen elkaar groeten.


    GERRY VAN DER LIST 12-9-2023


    Wie de indruk wekt dat een partij zoiets kan bewerkstellingen, maakt zich schuldig aan kiezersbedrog, schrijft Gerry van der List.

    De christen-democratie heeft het tij mee in Nederland. Twee partijen die goed scoren in de peilingen, BBB en Nieuw Sociaal Contract, tonen zich schatplichtig aan deze politieke ideologie. Het CDA, dat zowel denkbeelden als prominente leden ingelijfd ziet door de concurrenten, richt noodgedwongen het vizier op de toekomst. Een dramatische nederlaag op 22 november is praktisch onafwendbaar. Daarna kan een handvol Kamerleden in de oppositiebanken werken aan een wederopstanding.

    GERRY VAN DER LIST
    Gerry van der List (1961) werkt sinds 1 mei 1999 bij EW.
    Lees meer
    Gerry van der List

    Intussen spat de nieuwe CDA-aanvoerder niet van het scherm. Bij zijn optredens op tv valt vooral op dat Henri Bontenbal een voorliefde toont voor ronkende gemeenplaatsen en een bevreemdende uitspraak heeft van de ‘ij’, een lettercombinatie die bij hem steevast als een ‘ai’ klinkt. Daar wordt de kijker niet echt ‘blai’ van.

    NORMEN ZIJN OP VEEL TERREINEN JUIST SCHERPER GEWORDEN

    Ideologisch grijpt Bontenbal gretig terug op een concept dat twee decennia geleden een opmars beleefde. Curieus genoeg was het een ietwat patserig overkomende oud-platenbaas die in 2002 pleitte voor een herstel van ‘normen en waarden’. Als minister van Economische Zaken vond Herman Heinsbroek (LPF) dit een belangrijk aandachtspunt. Het CDA, en zeker minister-president Jan Peter Balkenende, ging ermee aan de haal. Het werd populair, hoewel er ook de draak mee werd gestoken. Een jolig VPRO-duo maakte eerder al een filmpje over ‘wormen in Naarden’.

    Bontenbal spreekt nu liever over ‘waarden en normen’. Een logische volgorde, want uit algemene idealen (waarden) zouden inderdaad praktische zedelijke richtsnoeren (normen) kunnen worden afgeleid. Maar doorgaans blijft het een wat vaag gebabbel dat inspeelt op het wijdverbreide gevoel dat het op moreel vlak alleen maar bergafwaarts gaat. Dit gevoel strookt niet met de feiten. Normen zijn op tal van terreinen juist een stuk scherper geworden.

    GEBREK AAN HANDHAVING VAN NORMEN IS EEN GROOT PROBLEEM

    Het CDA heeft er niet enorm aan meegewerkt, maar de acceptatie van seksuele diversiteit is bijvoorbeeld een norm. Normatief van aard is eveneens de, uit het ideaal van gelijkwaardigheid voortvloeiende, scherpere veroordeling van discriminatie op grond van sekse en huidskleur. Verder heeft de #MeToo-beweging fatsoenlijker gedrag van kerels weten te bewerkstelligen en heeft het besef van het leed van dieren geleid tot allerlei maatregelen om ze beter te beschermen.

    Op zulke terreinen lijkt eerder sprake van morele vooruitgang dan van regressie. Hoewel de normering soms zo streng wordt dat overdrijving dreigt. Geklaagd wordt dan ook over fatsoensrakkerij en dwingelandij van woke-types. Politieke correctheid gaat gepaard met een bevoogding die door veel burgers als te verstikkend wordt ervaren. Wat trouwens ook gold voor de katholieke en protestantse moraal die in het verleden door toonaangevende partijen werd opgedrongen.

    Wie nu het abstracte begrip ‘waarden en normen’ in de politieke strijd gooit, moet gedwongen worden zich nader te verklaren. Om welke idealen gaat het precies, meneer Bontenbal, en tot welke concrete gedragsregels inspireren deze? En allesbehalve onbelangrijk: hoe moeten die regels worden gehandhaafd? Een groter probleem dan normvervaging in Nederland is en blijft een gebrekkige handhaving van de normen. Praktisch niets werkt demoraliserender dan het, vanwege onwil, laksheid, lafheid of onvermogen, gedogen van overtredingen van regels.

    HENRI BONTENBAL VERLANGT ERG TERUG NAAR OUDERWETS FATSOEN

    Bij conservatieve figuren gaan pleidooien voor normherstel meestal gepaard met een nostalgisch verlangen naar ouderwets ‘fatsoen’ en ‘gemeenschapszin’, twee woorden die Bontenbal ook graag in de mond neemt. Nu is het inderdaad fijn als jongeren netjes opstaan voor ouderen in de tram en een zieke een pannetje soep krijgt van de buren. Maar het is onduidelijk hoe politici ervoor kunnen zorgen dat dit ook werkelijk gebeurt.

    Het CDA-verkiezingsprogramma stelt vast dat geld niet gelukkig maakt. Om eraan toe te voegen: ‘Wat wel gelukkig maakt, is een buurt waar mensen elkaar groeten.’ Nu lijkt het onwaarschijnlijk dat burgers een zwaaiende buurman verkiezen boven een leuk bedrag op hun bankrekening. Bovendien maakt een partij die de indruk wekt invloed te kunnen uitoefenen op begroetingsvormen, zich schuldig aan kiezersbedrog.

    ELSEVIER

    0 reacties :

    Een reactie posten