Van een onzer correspondenten.

Klimaatverandering is een probleem, maar niet de apocalyps. Over de doodlopende weg van klimaatextremisme en een overdreven klimaatbeleid schreef Prof. dr. Richard Tol in de Frankfurter Algemeine een groot essay. Hier een kleine selectie.

Tol:

‘Extinction Rebellion komt in opstand tegen het mogelijke uitsterven van de mensheid als gevolg van klimaatverandering. Sommigen zijn optimistischer. (…) Als dit allemaal waar zou zijn of zelfs maar enigszins waarschijnlijk zou zijn, zou ik me bij de opstand aansluiten. Maar gelukkig is dat niet het geval, dus dat doe ik niet.’

Tol ziet klimaatverandering wel als een reëel probleem dat door de mens wordt veroorzaakt. Maar klimaatverandering vormt geen existentiële bedreiging, althans niet voor de mensheid.

‘Jacobabad in Pakistan is een van de heetste steden ter wereld. Journalisten reisden erheen tijdens een recente hittegolf, blijkbaar in de verwachting de lichamen opgestapeld te zien. In plaats daarvan ontdekten ze dat mensen hun fysiologie niet alleen gebruiken om koel te blijven. Ze veranderen ook hun gedrag, doen zo min mogelijk en verhuizen naar koelere gebieden. Sterker nog, de lokale bevolking heeft al eerder hittegolven meegemaakt, waardoor er plekken zijn ontstaan waar het koel blijft. Er wonen ook mensen in Death Valley.’

We gaan allemaal verdrinken.

‘In veel samenlevingen worden legendes verteld over een grote zondvloed. En nu is er nog een: enorme zeespiegelstijging als gevolg van klimaatverandering. Je kunt video’s downloaden over wat er met je favoriete stad gaat gebeuren, en kaarten over wat er met de plek waar je woont gaat gebeuren. De tijdschaal wordt in deze rapporten vaak genegeerd. Er wordt verwacht dat de zeespiegel tegen het jaar 2100 veel minder dan een meter zal stijgen – hoewel later, veel later, zelfs meer, veel meer wordt verwacht. Een vriend had onze zoon ongerust gemaakt over de naderende zondvloed. Ik zei dat dat nog lang niet zal gebeuren. ‘Dus als ik 14 ben?’ vroeg hij? Het is zelfs niet iets dat zijn achterkleinkinderen zouden kunnen meemaken.’

Een wetenschapper die waarschuwt voor de komende verschrikkingen krijgt meer aandacht op televisie dan een professor die zorgvuldig over mitsen en maren praat.


De Malediven worden ook bedreigd door de stijgende zeespiegel. De regering gebruikt dit volgens de hoogleraar om internationale sympathie te wekken. De inwoners zijn rijker dan de Bulgaren en hebben zich zeer goed ontwikkeld in de kustbouw.

We zullen allemaal verhongeren.


Verwacht wordt dat de klimaatverandering de gewasopbrengsten met de helft zal verminderen. Activisten slaan deze twee woordjes vaak over en voorspellen een wijdverbreide hongersnood. De gemiddelde mondiale gewasopbrengsten zijn de afgelopen zestig jaar verdrievoudigd, zo berekent Tol. Als deze trend zich voortzet en de klimaatverandering de helft daarvan zou wegnemen, zullen we in 2085 ongeveer evenveel voedsel per hoofd van de bevolking verbouwen als nu, aldus Tol.

Ook journalisten doen mee. Een kop met de tekst ‘ongekende hitte’ verkoopt beter dan ‘we zijn hier eerder geweest’.


Klimaatverandering is een probleem, maar niet het einde van de wereld. Mensen zullen sterven, maar de mensheid zal niet uitsterven. Mensen leven en gedijen nabij de polen en de evenaar, in de woestijn en in het regenwoud. Homo sapiens overleefde drie ijstijden.

Tol:

‘Het inbrengen van een nieuwe boodschap – klimaatverandering is slecht – in een oud en vertrouwd verhaal, namelijk de naderende apocalyps, is een krachtige manier om het publiek erbij te betrekken. En dat is precies wat milieuactivisten willen. De milieubeweging is enorm. Jullie leiders moeten veel mensen en donaties binnenhalen, omdat zij daar hun macht en invloed vandaan halen. Het verhaal van de apocalyps als voertuig voor klimaatverandering sluit goed aan bij de voorstelling van emissies als zonde en emissiereductie als verzoening. Het is een briljante marketingtruc. ‘Het einde is nabij’ wordt vaak gevolgd door ‘Maar alleen ik kan je redden.’ Politici willen een erfenis creëren, iets dat nog jaren of eeuwen zal worden herinnerd. Wat is een betere erfenis dan de wereld te redden van een zekere vernietiging? Het is dan ook geen wonder dat het grote publiek een vertekend beeld heeft van de gevolgen van klimaatverandering. ‘


Als we zouden kunnen accepteren dat de vooruitzichten voor de klimaatverandering niet zo somber zijn, zou de reductie van de uitstoot van broeikasgassen in een acceptabeler tempo kunnen plaatsvinden – waardoor het risico van een volksverzet tegen het klimaatbeleid zou worden verkleind, aldus de hoogleraar.

***

Voor het hele essay, zie hier.

***

Richard Tol is hoogleraar economie aan de Universiteit van Sussex en hoogleraar klimaateconomie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij onderzoekt onder meer de kosten en baten van de VN-klimaatdoelstellingen, CO2-prijzen en de kosten van aanpassing aan klimaatverandering. Tols onderzoeken krijgen internationaal veel aandacht. Hij is de auteur van een leerboek over de economie van klimaatverandering. In 2014 nam de milieueconoom ontslag als auteur van een rapport van het Intergouvernementeel Panel voor Klimaatverandering (IPCC) uit protest tegen ‘bangmakerij’.

***