De UvA voelt zich, na een melding van klokkenluider Laurens Buijs, door een externe commissie vrijgepleit van een ‘doorgeslagen woke-cultuur’. Maar dát is wel erg voorbarig, schrijft Geerten Waling.
5-7-2023
Staat de academische vrijheid onder druk van woke of niet?Begin dit jaar schreef ik op deze pagina over Laurens Buijs, de sociale wetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) die besloot een klokkenluidersmelding te doen van ‘institutionele misstanden’. Hij voelde zich door zijn collega’s en door studenten geïsoleerd en bedreigd in zijn baan, omdat hij onwenselijke opvattingen verkondigde – zoals stevige kritiek op de ‘non-binaire’ genderidentiteit en het academisch onderzoek ernaar.
Zoals dat moet bij klokgelui benoemde zijn werkgever, de UvA, een externe commissie om de melding te onderzoeken. Intussen werd Buijs geschorst en uiteindelijk ontslagen. Dit omdat hij op sociale media steeds harder verbaal om zich heen ging meppen en daarbij ook collega’s ongenadig hard op de korrel nam. Niet erg verstandig van Buijs, want met zijn hysterische gedrag maakt hij het zijn aanvankelijke sympathisanten steeds moeilijker hem in zijn moeizame strijd te steunen.
HET BLIJFT BIZAR DAT DE UVA VOLGENS STOLKER NIET ‘DOORGESLAGEN WOKE’ IS
De onderzoekscommissie onder leiding van de Leidse oud-rector magnificus Carel Stolker concludeerde, na ampel beraad en na gesprekken met veel betrokkenen, in een rapport van 93 bladzijden dat er geen aanwijzingen zijn van ‘institutionele misstanden’, zoals Laurens Buijs die als klokkenluider aanhangig wilde maken. De vlag ging uit bij de UvA, die zich vrijgesproken zag van elke verdenking. Maar het rapport gaat alleen over een deel van de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen, in het bijzonder de opleiding interdisciplinaire sociale wetenschap. Daarover gingen de klachten van Buijs. De commissie sprak bijvoorbeeld niet met circa tien (oud-)medewerkers van andere UvA-opleidingen die bij mij de afgelopen jaren hun beklag deden over de woke-gekte aan de UvA. Dankzij deze, uiteraard beschermde, bronnen heb ik al vaker daarover geschreven.
Het blijft bizar dat de commissie-Stolker juist bij sociale studies aan de UvA, en dan vooral rond de genderstudies en aanpalende modieuze disciplines, niets zegt te merken van de ‘doorgeslagen woke cultuur’ die Buijs toch echt zo heeft ervaren. Ook ziet zij geen ‘acute en fundamentele bedreiging van de academische vrijheid en de kwaliteit van het onderwijs en het onderzoek’.
EN TOCH IS DE ACADEMISCHE VRIJHEID IN GEVAAR?
Dat is althans de strekking van deel 1 van het rapport. Want er is ook nog een deel 2, waarin de commissie precies alles wat zij eerder concludeerde op losse schroeven zet. En wel door, ongevraagd, tien aanbevelingen te geven ‘aan het bestuur en aan de bredere universitaire gemeenschap van de UvA’, ‘ter bevordering van de academische vrijheid’. Frappant, want die vrijheid was helemaal niet in gevaar op de UvA, zo had dezelfde commissie toch net geconstateerd?
Voorzitter Stolker maakte als hoofd van de Leidse universiteit een speerpunt van academische vrijheid, juist op een universiteit met uitgesproken linkse en rechtse wetenschappers – waar van hem ‘de bliksem gecontroleerd in mocht slaan’. Toen ik ooit als jonge academicus op televisie in debat ging met de eveneens Leidse hoogleraar Leo Lucassen, kregen wij allebei een hartelijk mailtje van onze rector: veel succes mannen, ik ben trots op jullie en op onze uni! Maar, zo was tussen de regels door de onmiskenbare boodschap: houd het wel beschaafd, het bestuur en de hele academie kijken mee!
COMMISSIE-STOLKER: HET WATER IS NIET NAT, ALLEEN MAAR HEEL ERG VOCHTIG
Deze vriendelijke doch strategische bestuurdershand van Stolker is ook te zien in het Buijs-rapport, dat stelt dat academische vrijheid niet botst met woke, maar dat die twee elkaar juist versterken. Een creatieve vondst: in plaats van gevaarlijke afwegingen te maken – vrijheid óf gelijkheid – doet de commissie alsof er überhaupt geen dilemma is. Onzin natuurlijk. Want zoals elke radicale ideologie verhoudt het diversiteits- en inclusiedenken van woke zich tot vrijheid, zoals water zich verhoudt tot vuur.
Bij ervaren bestuurders als Stolker moet je altijd tussen de regels door lezen. Er staat dus niet dat Laurens Buijs gelijk heeft met zijn alarmering, er staat dat de universiteit verregaande stappen moet zetten om de vrijheid van andersdenkenden te garanderen. Oftewel: het water is heus niet nat, alleen maar heel erg vochtig.
Elsevier
0 reacties :
Een reactie posten