Hoe zit het eigenlijk met de gevolgen van de klimaatverandering in onze eigen leefomgeving?
Ellen Willems
Journalist Ellen Willems loopt een half jaar met haar hond Mick een klimaattocht door het gebied van De Gelderlander en legt vast wat ze ziet en hoort. Dit is etappe 12: vanuit de stad naar de Ooijpolder. Arnout Jaspers, auteur van De Stikstoffuik, liep mee rond de Bisonbaai.
De blauwe plastic Ikea-tas lijkt hem een doorn in het oog te zijn. Het ding hangt in de doorns van een struik langs het pad. Mijn uitleg over de bedoeling van mijn wandelingen wordt onderbroken door deze ergernis. Arnout Jaspers, mijn wandelgast, duikt de bosjes in en kijkt in de tas. Zwemkleren en een pet is de inhoud.
De tas gaat aan een paal in het zicht voor de eigenaar en de pet gaat op zijn hoofd. ,,Als je maar niet opschrijft dat ik die pet gestolen heb.” Die moet aan het eind weer terug in de tas.
Het is een voormalig zandwinningsgebied, vertelt de fotograaf die de eerste meters ook meeloopt. ,,Aangelegd gebied dus. Die dieren waren hier eerder ook niet.” Arnout Jaspers (65) kraakt al de eerste kritische noot, twintig minuten nadat we elkaar voor het eerst treffen op het terras van restaurant Oortjeshekken in Ooij.
Hoe Nederland in een stikstofcrisis belandde
Jaspers, stapte daar verhit van zijn OV-fiets af. Hij is op mijn uitnodiging hier. En na een klein onderzoekje naar wie ik ben en wat ik doe, zei hij ‘ja’. Aanleiding is het boek De Stikstoffuik van zijn hand, een pamflet waarin hij beschrijft hoe Nederland na een uitspraak van de Raad van State in 2019 in een stikstofcrisis belandde.
Het boek zorgde nogal voor wat discussie. Jaspers vindt het namelijk bezopen dat voor de bescherming van ‘de flinters natuur’ een heel land op slot gaat. Gedurende enkele weken in april en mei was het boek het bestverkochte boek van Nederland, aldus uitgever Blauwburgwal. Vandaag trek ik met Jaspers ‘zo’n flinterstukje natuur’ in.
Hier staan Galloways, maar dat mogen van
mij ook schapen zijn. En daar zie ik een
inheemse soort, een zwaan, maar ik zou een
invasieve nijlgans ook prima vinden
Eén van de genoegens van het leven
,,De waarde van natuur is wat de mens eraan geeft”, zegt Jaspers op de vraag wat de waarde is van deze plek, zo dichtbij de stad. ,,Natuur biedt ontspanning, maar dat biedt de bioscoop ook. Of een indoorskibaan. Het is één van de genoegens van het leven, maar de mens heeft daar wel meer van.
,,Je wordt niet ziek als de natuur er niet is. Als blauwgrasvelden of trilveen verdwijnt, stort er echt niets in. Het is fijn voor het welzijn van mensen dat groen, maar wat voor natuur dat nu precies is, maakt niet uit. Als het maar een beetje leuke natuur is.”
Iedereen wil de wolf terug. Maar de wasbeer
niet, want die was hier niet eerder. Je kan het
racisme noemen
Oorspronkelijke bewoners
We moeten even van het pad afwijken omdat de kudde Galloways hier ligt. De oorspronkelijke bewoners liggen hier, aldus Jaspers. Het is een cynische grap ten aanzien van organisaties als Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten.
,,Bepaalde soorten dieren komen er niet in. De wolf wel, iedereen wil de wolf terug. Maar de wasbeer niet, want die was hier niet eerder. Je kan het racisme noemen.”
Jaspers is opgegroeid in Den Haag aan een park. Als student heeft hij geroeid. ,,Ik genoot daar wel van, maar dat deed ik ook van de kroeg. Ik moet ook wel zeggen dat die natuurbeleving behoorlijk is verpest door mensen die zeggen dat de wereld ten onder gaat.
”Een stikstofcrisis ziet hij dus niet. Een stikstofprobleem wel, maar dat is geen ramp, maar een probleem zoals er wel meer zijn. ,,Het is zeker niet zo ernstig dat heel Nederland nu in de knel moet komen te zitten om die snippers natuur te behouden.
”Een stikstofcrisis ziet hij dus niet. Een stikstofprobleem wel, maar dat is geen ramp, maar een probleem zoals er wel meer zijn. ,,Het is zeker niet zo ernstig dat heel Nederland nu in de knel moet komen te zitten om die snippers natuur te behouden.”
En een klimaatverandering, bestaat die wel? ,,Jazeker, dat ontken ik niet. Maar mensen die nu offers brengen voor het klimaat, zoals geen kinderen nemen, zijn echt gehersenspoeld. Dat is complete verdwazing. Het goede nieuws is dat ze over vijf jaar toch kinderen hebben.”
Kritisch over waar hij ‘zijn stikstofevangelie’ vertelt
Zijn telefoon gaat. Het is de redactie van blckbx.tv. Hij weigert het interview uit tijdgebrek, maar zegt ook tegen mij dat hij kritisch is over waar hij ‘zijn stikstofevangelie’ vertelt. ,,Er moet wel enige fundering zijn”, zegt hij over de platforms waar hij zijn verhaal vertelt. In de kroeg, waar hij nu zelfs herkend wordt, zitten de fans.
,,En tijdens de lezingentour in zaaltjes met vooral boeren zijn aan het einde vaak wat vragen maar weinig discussie, zo vertelt hij. Flinke tegenwind ontvangt hij van wetenschappers. ,,Maar nee, ik heb nog nergens moeten concluderen dat ik het bij verkeerde eind heb.”
En een klimaatverandering, bestaat die wel? ,,Jazeker, dat ontken ik niet. Maar mensen die nu offers brengen voor het klimaat, zoals geen kinderen nemen, zijn echt gehersenspoeld. Dat is complete verdwazing. Het goede nieuws is dat ze over vijf jaar toch kinderen hebben.”
Kritisch over waar hij ‘zijn stikstofevangelie’ vertelt
Zijn telefoon gaat. Het is de redactie van blckbx.tv. Hij weigert het interview uit tijdgebrek, maar zegt ook tegen mij dat hij kritisch is over waar hij ‘zijn stikstofevangelie’ vertelt. ,,Er moet wel enige fundering zijn”, zegt hij over de platforms waar hij zijn verhaal vertelt. In de kroeg, waar hij nu zelfs herkend wordt, zitten de fans.
,,En tijdens de lezingentour in zaaltjes met vooral boeren zijn aan het einde vaak wat vragen maar weinig discussie, zo vertelt hij. Flinke tegenwind ontvangt hij van wetenschappers. ,,Maar nee, ik heb nog nergens moeten concluderen dat ik het bij verkeerde eind heb.
”Mensen die kinderloos blijven vanwege klimaat, noemt hij gehersenspoeld. Maar je houdt zelf dus totaal geen rekening met wat je achterlaat? ,,Jawel, ik vlieg maar één of twee keer per jaar. Ik woon grotendeels in Thailand. Ik eet wel vlees, maar dan wel altijd uit die groene bakjes in verband met dierenwelzijn.
,,En verder ben ik een vrek. Ik ben heel zuinig. Ik doe de lichtknopjes altijd uit en als ik drie dagen weg ben, dan zet ik de koelkast uit.” En hij heeft maar één kind, klinkt het wederom wat cynisch. Die ook nog jaren vegetariër was. ,,Maar dat is ze gelukkig niet meer, want ik weet dan echt niet wat ik moet maken.”
Veel voedingsstoffen in de bodem
We lopen over een kleine verhoging in het landschap, tussen geel bloeiend koolzaad. ,,Ben jij eigenlijk bioloog?”, vraagt Jaspers aan mij. Dat ben ik niet, maar ik weet best aardig wat over planten. ,,Met dit stukje zou het dan slecht gaan?”, vraagt hij aan mij. Ik noem op wat ik zie. Brandnetels, wat duidt op veel voedingsstoffen in de bodem. Distels, waarbij datzelfde speelt.
Koolzaad bloeit links en rechts metershoog en prachtig geel. Dat betekent ook weer veel stikstof en vaak een dichtgeslagen bodem. Klimmende akkerwinde zie ik, met mooie witte bloemen. Maar brandnetels spelen de hoofdrol, vooral aan het begin van de wandelroute, wat duidt op veel stikstof of wellicht hondenpoep. ,,Ja, wat is het alternatief, honden met luiers?”, is zijn reactie.
Hij pakt zijn camera en fotografeert een wegvliegende reiger en een wilde bij op het koolzaad. Ik vertel het verhaal dat in China gebieden zijn waar boeren met drones de fruitbomen moeten bestuiven omdat er geen natuurlijke bestuivers meer zijn. ,,Dat is toch niet zo erg? Zonder die boer waren die bomen er niet eens geweest.”
Succes heeft hem overvallen
We zijn terug bij het beginpunt. Nog een koffie op het terras leidt tot een gesprek over hoe dat is, als een deel van Nederland over je heen valt als je een boek schrijft. Het succes van 25.000 verkochte boeken heeft hem overvallen en maakt dat hij nu niet meer hoeft te werken, klinkt als pluspunt. Verketterd is hij ook, zo zegt hij zelf. ,,Ik snap het ook wel, ik kan bloedirritant zijn.”
Hoe gaat dat dan op verjaardagsfeestjes? Kan je daar nog ontspannen naar toe? ,,Daar kom ik al jaren niet meer. Sinds ik in Thailand leef, is dat sociale netwerk naar de maan. En het boek heeft ook niet echt geholpen.” De koffie is op, we ronden het gesprek af. ,,En, viel ik mee?”, vraagt Jaspers bij het afscheid.
Ik heb geen antwoord en vervolg mijn tocht richting Groesbeek. Op zoek naar heel veel tinten groen. En de pet? Die gaat toch mee met Jaspers. ,,Als je maar niet opschrijft dat ik hem gestolen heb.”
De Stikstoffuik
Arnout Jaspers stelt in zijn boek De Stikstoffuik dat Nederland de stikstofcrisis zelf heeft gecreëerd. In vrijwel geen enkel ander Europees land vormt stikstof een politiek probleem, hoewel sommige delen van Duitsland en Italië een hogere stikstofuitstoot kennen.
De Europese Unie schrijft de lidstaten voor om te streven naar ‘een goede staat van instandhouding’ van Natura 2000-gebieden. De invulling hiervan wordt aan de lidstaten zelf overgelaten. Nederland richt zich hierbij met name op stikstof, terwijl veel landen niet eens stikstof rapporteren aan de EU, aldus zijn betoog.
160 Natura 2000-gebieden
Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. In Natura 2000-gebieden worden bepaalde diersoorten en hun natuurlijke leefomgeving beschermd om de biodiversiteit te behouden. Nederland heeft ruim 160 Natura 2000-gebieden. Samen hebben ze een oppervlakte van ruim 2,2 miljoen hectare.
De gebieden zijn deel van een netwerk van natuurgebieden in de Europese Unie. Alle Natura 2000-gebieden zijn gekozen op basis van de vogelrichtlijn en habitatrichtlijn en aangewezen door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Voor elk Natura 2000-gebied wordt een beheerplan opgesteld. Daarin staat welke natuurwaarden in het gebied behouden of hersteld moeten worden en welke maatregelen daarvoor nodig zijn.
DE GELDERLANDER
0 reacties :
Een reactie posten