Live: Kabinet-Rutte IV gevallen • Reacties van hoofdrolspelers laten op zich wachten, persconferentie aanstaande
- Het vierde kabinet onder premier Rutte is gevallen. Vanavond waren de coalitiepartijen bijeen in een uiterste poging om tot een nieuw asielakkoord te komen. Dat is niet gelukt.
- Ook een voorstel voor een tijdelijke ‘noodremprocedure’ kon VVD, D66, CDA en ChristenUnie niet bijeenhouden.
- In dit liveblog leest u het laatste nieuws over het kabinetsberaad.
- 20:42
Reacties van hoofdrolspelers laten op zich wachten, persconferentie aanstaande
Het is wachten op reacties van de hoofdrolspelers. Achter de schermen is het onderlinge vingerwijzen begonnen. Hoe de coalitiekopstukken zelf kijken naar de val, is nog niet bekend. De verwachting is dat premier Rutte, die binnenkort demissionair is, binnen afzienbare tijd met een persconferentie komt. Daarna komt om 21.30 uur het kabinet bijeen voor een extra ingelaste ministerraad over de ontstane situatie.
Avinash Bhikhie
- 20:40
Reacties vanuit de oppositie stromen binnen: ‘Hoe keek u toen het kabinet viel?’
Inmiddels stromen de eerste reacties op de kabinetsval vanuit de oppositie binnen. BBB-voorvrouw Caroline van der Plas twittert een foto van zichzelf waarop zij glimlacht met de vraag: ‘Hoe keek u toen het kabinet viel?’
PVV-leider Wilders wil zo snel mogelijk een debat: maandag nog en anders uiterlijk dinsdag. Dat betekent dat de Kamer, die gisteren met reces ging, terug moet voordat de vakantie goed en wel begonnen is.
Esther Ouwehand (PvdD) hoopt op een definitief einde van het ‘tijdperk Rutte’. ‘Ongekend dat de premier een nieuwe crisis creëerde in een poging om zijn eigen hachje te redden.’
Avinash Bhikhie
- 20:08
Kabinet-Rutte IV gevallen: partijen komen niet tot nieuwe asieldeal
Het is het kabinet niet gelukt om tot afspraken te komen om de asielmigratie verder in te dammen. Dat bevestigen bronnen aan de Volkskrant. Daarmee is het kabinet-Rutte IV gevallen.
De top van de vier coalitiepartijen kwam vandaag voor de derde dag bij elkaar in een ultieme poging tot een asielcompromis te komen. Sinds afgelopen woensdag lag de VVD op ramkoers met D66 en ChristenUnie, twee partijen bij wie het indammen van de asielmigratie niet zo hoog op de politieke agenda staat. Maar ook het CDA, dat een strenger asielbeleid wil, is de afgelopen dagen geschrokken van de houding van de VVD.
Het is niet voor het eerst dat VVD, D66, CDA en ChristenUnie het niet eens kunnen worden over wat ‘grip op migratie’ in de praktijk betekent. Maar niet eerder sprongen de vonken er zo vanaf als deze week.
De bom barstte eerder deze week onverwacht. Tijdens eerdere onenigheden hebben de coalitiepartijen juist bewezen dat zij altijd tot een compromis wisten te komen in zware asieldossiers. Zo besloten de coalitiepartijen eind 2020 bijvoorbeeld om honderd getroffen vluchtelingen uit het Griekse vluchtelingenkamp Moria over te brengen naar Nederland, nadat het kamp was verwoest door een brand. Aanvankelijk stuitte de deal op bezwaren bij onder meer VVD, maar toch wisten de regeringspartijen elkaar weer te naderen.
Deze week besloot Rutte echter om de gesprekken over een nieuwe asieldeal op de spits te drijven. Niks compromis, het kabinet moest koste wat kost deze week nog iets doen aan de gezinshereniging om zo de asielinstroom te beperken, vond de premier. De coalitiepartijen ervoeren het alsof hun het mes op de keel werd gezet.
Het eerste plan van de VVD was om het aantal nareizigers van oorlogsvluchtelingen fors te beperken, door allerlei voorwaarden te verbinden aan gezinshereniging. Zo zouden er mogelijk inkomenseisen gaan gelden, voordat vluchtelingen hun kinderen zouden mogen overbrengen naar Nederland. Een andere suggestie was dat VVD en CDA dit met initiatiefwetgeving, met steun van het rechterdeel van de Kamer, zouden regelen. Beide voorstellen stuitten vooral bij ‘gezinspartij’ ChristenUnie op principiële bezwaren.
De voornaamste reden voor premier Rutte om er zo hard in te vliegen, is dat hij onder grote druk staat van zijn eigen achterban om eindelijk eens met concrete maatregelen te komen die het aantal asielzoekers in te perken. De partij vreest al langer dat Nederland de verwachte jaarlijkse instroom (ruim 70 duizend volgens de eigen prognose van het kabinet) niet meer aankan.
Gezinshereniging is een van de weinige knoppen waaraan nationale regeringen kunnen draaien. In de gangen van de VVD-Kamerfractie wordt nadrukkelijk gewezen op landen als Duitsland, waar veel strengere voorwaarden voor gezinshereniging gelden dan in Nederland. Wat de VVD betreft gaat het nieuwe Nederlandse asielbeleid meer in de pas lopen met Europese buurlanden. Maar voor de CU is tornen aan gezinshereniging vloeken in de kerk.
De laatste hoop was vrijdagavond gevestigd op ‘een nieuw scenario dat wordt uitgewerkt’, lieten diverse coalitiebronnen weten. Dat zou neerkomen op een tijdelijke ‘noodremprocedure’ bij te grote gezinshereniging bovenop hoge aantallen asielzoekers.
Dat voorstel blijkt niet voldoende te zijn geweest om de vier partijen in het vierde kabinet te houden.
Avinash Bhikhie
- 18:30
Ultiem voorstel om kabinet te redden: een noodrem voor gezinshereniging
In een ultieme poging om de val van het kabinet te voorkomen, praten de vier coalitiepartijen op dit moment over een nieuw voorstel van de VVD om de asielinstroom te beperken. Het idee is om een ‘noodrem’ in te stellen waaraan getrokken kan worden als de toestroom van het aantal asielzoekers te groot is. Op dat moment zou dan het recht op gezinshereniging tijdelijk beperkt worden.
Het voorstel is afkomstig van staatssecretaris Eric van der Burg (Asielzaken), die vanmorgen na een nachtelijk crisisberaad opdracht kreeg om een asielcompromis uit te werken waarmee zowel VVD als CDA, D66 en ChristenUnie uit de voeten kan.
Of het voorstel juridisch haalbaar is, is nog onduidelijk. Het nieuwe voorstel om gezinshereniging uit te stellen, moet nog juridisch worden getoetst. Een belangrijke vraag daarbij zal zijn wanneer het precies ‘te druk’ is in de asielketen en wie dan precies aan die noodrem mag trekken.
De nu voorgestelde noodremprocedure om gezinshereniging uit te stellen als het tijdelijk ‘te druk’ is in Nederland, lijkt verdacht veel op een eerder kabinetsplan waar de rechter in december 2022 een streep doorzette. Het plan was destijds om gezinshereniging een extra halfjaar uit te stellen als een statushouder nog niet over passende woonruimte beschikte. Dit mag dus niet volgens de rechter. Die tijdelijke opschorting van de gezinshereniging was voor de ChristenUnie destijds wel aanvaardbaar.
Natalie Righton en Avinash Bhikhie
- 17:14
Kabinetsdelegatie in Trêveszaal in poging nieuw asielakkoord te sluiten
Premier Mark Rutte en vicepremiers Sigrid Kaag (D66), Wopke Hoekstra (CDA) en Carola Schouten (ChristenUnie) zijn aangekomen in de Trêveszaal van het ministerie van Algemene Zaken voor hun overleg over een nieuw asielakkoord. Rond 17.00 uur betraden zij het gebouw.
Ook de ministers Hugo de Jonge (Volkshuisvesting), Dilan Yesilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) en Rob Jetten (Klimaat en Energie) zijn aanwezig, evenals staatssecretaris Eric van de Burg (Asielzaken).
Pepijn de Lange
- 16:00
Kabinet opnieuw bijeen om asielruzie te beslechten
Het kabinet komt vanmiddag vanaf ongeveer 17.00 uur opnieuw bijeen in een poging de ontstane asielruzie te lijmen. Staatssecretaris Eric van der Burg (Asielzaken) heeft na een nachtelijk crisisberaad de opdracht gekregen een compromis uit te werken waarmee zowel VVD, CDA, D66 als ChristenUnie uit de voeten kan.
Afgelopen uren hebben al diverse varianten van een compromis op tafel gelegen, maar geen daarvan kan nu al op voldoende steun rekenen. Ingewijden benadrukken dat het nog alle kanten kan opgaan. De val van het kabinet is nog steeds niet uitgesloten.
De ruzie draait om het inperken van de instroom van asielzoekers. Hoewel alle coalitiepartijen daar wel over willen spreken, kunnen zij het niet eens worden over de manier waarop dit moet gebeuren. Vooral de VVD en ChristenUnie staan lijnrecht tegenover elkaar. Zo wil de VVD het recht op gezinshereniging voor vluchtelingen met een tijdelijke status beperken. Voor ‘gezinspartij’ ChristenUnie is dit onbespreekbaar.
Het is nog niet zeker of vandaag al een besluit valt over een nieuwe asieldeal of een kabinetsval. Ingewijden reppen over de mogelijkheid om na het weekeinde verder te spreken over de asielruzie. Maar eerst trekken de kabinetsleden zich vanavond terug in de Trêveszaal van het ministerie van Algemene Zaken voor een uiterste poging om tot een vergelijk te komen.
Natalie Righton
- 15:55
Job Cohen over het asieldebat: ‘A- en B-status leidt tot meer bureaucratie’
Job Cohen was eind jaren negentig als staatssecretaris verantwoordelijk voor het asielbeleid, dat ook toen grote problemen kende. Om een oplossing dichterbij te brengen, werd destijds het onderscheid tussen asielzoekers met een A- en B-status afgeschaft. Juist dat wil het kabinet nu weer invoeren.
In een interview aan de Volkskrant vertelt Cohen dat het afschaffen van de twee verschillende statussen bedoeld was om de achterstanden bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) weg te werken – een probleem waar de dienst nu ook mee kampt. ‘Die onderverdeling leidt dus tot meer bureaucratie, dat zou ook nu gelden:, zegt Cohen. ‘Eindeloze procedures en een langere periode van onzekerheid bij asielzoekers.’
Lees hier het interview met Cohen door verslaggever Loes Reijmer.
Joris van Gennip / de Volkskrant - Job Cohen. - 15:50
Waar gaat de asielruzie over? Kabinet wankelt door hoogoplopende ruzie over gezinshereniging
Het kabinet wankelt door een hoogoplopend conflict over het aantal gezinsleden dat erkende vluchtelingen mogen laten overkomen naar Nederland. Woensdagavond legde premier Mark Rutte een nieuwe eis op tafel. De VVD stelt een nieuw asielstelsel voor. Daarin worden asielzoekers bij aankomst verdeeld in twee groepen:
• In de eerste groep zitten mensen die permanent bescherming in Nederland zoeken. Het gaat bijvoorbeeld om mensen die vanwege hun seksuele geaardheid of religie worden vervolgd in hun eigen land.
• In de tweede groep zitten mensen die tijdelijk onderdak zoeken in Nederland, bijvoorbeeld omdat er oorlog is in hun land van herkomst.
Als het aan de VVD ligt, wordt het aantal nareizigers voor mensen uit de tweede groep beperkt door bijvoorbeeld inkomenseisen te stellen aan de vluchteling die als eerste in Nederland aankwam. Pas als de vluchteling aan die inkomenseis voldoet, mogen er bijvoorbeeld kinderen naar Nederland komen.
Een uitzondering zou gelden voor maximaal tweehonderd schrijnende gevallen per maand. Met die maatregel hoopt de VVD de instroom van het aantal asielzoekers op langere termijn drastisch te beperken – een belofte die Rutte zijn partij in november deed.
Met name de ChristenUnie is zeer verbolgen over deze harde eis van de VVD. De partij benadrukt best bereid te zijn mee te denken over het beperken van de asielinstroom, maar een limiet op het aantal nareizigers van oorlogsvluchtelingen is ‘onbespreekbaar’.
Redactie
- 15:45
Waarom deze powerplay van Rutte? Machtspartij VVD wil profiteren van verkiezingsangst binnen coalitie, maar een nachtmerriescenario dreigt
Premier Mark Rutte presenteerde zich bij de vorige verkiezingen als de staatsman met stabiliteitsgarantie. Nu zet hij het voortbestaan van Rutte IV op het spel om een strenger asielbeleid af te dwingen. Want de VVD heeft binnen de coalitie het minst te vrezen bij verkiezingen.
Lees hier de analyse van politiek verslaggever Frank Hendrickx.
David van Dam / de Volkskrant - Premier Rutte in de nacht van donderdag op vrijdag na afloop van het asielberaad in het kabinet. - 15:40
Gaat het kabinet vallen? Kabinet Rutte IV is nog niet uit de gevarenzone
Gaat het kabinet vandaag alsnog vallen vanwege de hoogopgelopen ruzie over een nieuw asielstelsel? Geen van de betrokkenen durfde het vanochtend uit te sluiten. De hoop is dat nieuwe onderhandelingen, die later vanmiddag beginnen, alsnog een uitweg bieden uit de asielimpasse.
Lees hier de analyse van politiek verslaggever Natalie Righton.
David van Dam / de Volkskrant - Premier Mark Rutte donderdagnacht na het overleg. - 15:35
Wat zeiden de onderhandelaars na het nachtelijk crisisberaad? ‘Als we dachten dat we er niet uit zouden komen, zouden we er niet nog meer tijd aan besteden’
Urenlang kabinetsberaad leidde afgelopen nacht niet tot nieuwe afspraken over het asielbeleid. Wel werd volgens betrokkenen ‘een stap vooruit’ gezet. Noch premier Mark Rutte (VVD), noch de vicepremiers Sigrid Kaag (D66), Wopke Hoekstra (CDA) en Carola Schouten (ChristenUnie) wilde na afloop van het beraad inhoudelijk op de gesprekken ingaan.
Lees hier het verslag van de politieke redactie over de reacties van de betrokkenen.
- 15:30
Welkom in dit liveblog
Het kabinet komt vanavond opnieuw bijeen in een poging het eens te worden over een nieuw asielakkoord. Gisternacht bereikten de betrokkenen na urenlang overleg in crisissfeer nog geen akkoord. De VVD van premier Mark Rutte wil vanavond nog een knoop doorhakken.
In dit liveblog leest u het laatste nieuws over het kabinetsberaad over de plannen om migratie te beperken.
0 reacties :
Een reactie posten