Bouwen, bouwen, bouwen, vergunning of niet, tot
het terrein in de diepe avond oplicht als een
marskolonie.
COLUMNTOINE HEIJMANS
5 MAART 2023
Er staan geen trotse borden bij met de namen van aannemer, architect of eigenaar, er is niets dat de aandacht trekt behalve het gebouwde zelf: hoge, antracietzwarte loodsen omgeven door het bedrijvige Playmobil van bouwvakkers en hun machines. Kranen, gronddumpers, trucks, bulldozers op rijplaten, alles valt klein weg bij wat ontstaat.
Zo komt uit Hollandse grond alweer een anonieme Amerikaanse droom omhoog. Bouwen, bouwen, bouwen zoals het nergens kan, de loodsen staan straks vol met servers. Het ene datacentrum na het andere schiet op uit de Wieringermeer, vruchtbaar terrein met vlak land, een koel klimaat, goedkoop water en genoeg windmolenstroom, plus een enthousiast lokaal bestuur dat lekker snel is met vergunningen en anders graag gedoogt.
Hier is de strijd om de ruimte allang gewonnen.
Agriport A7 ligt als een meteoriet in het landschap en heeft officiële plaatsnaamborden, ook al is het particulier bezit. Duizend hectare ex-landbouwgrond ontwikkeld door familiebedrijf Hiemstra dat ooit begon in aardappelen. ‘We gaan van kans naar kans’, zei Anton Hiemstra daarover in de Volkskrant.
Nu is het een enorme, stille stad geworden. Er zijn tuinbouwbedrijven gevestigd in oneindige kassen met rood en paars licht. Er is een hotel voor arbeidsmigranten, dat ook al ten onrechte een vergunning kreeg. Er zijn twee datacentra in bedrijf en vier of vijf volgen nog. Het is of dit terrein zich net als het internet heeft losgeweekt van de werkelijkheid.
Wegwijzers naar de techfabrieken zijn er niet, maar het Google datacenter staat wel op Google Maps: een langwerpig, blind, aan de randen blauw gebouw dat van bovenaf lijkt op een langgerekte microchip. De digitale revolutie is evengoed een industriële, met 19de-eeuwse buizen en stellages, silo’s en tanks en matzwarte schoorstenen als die van stoomlocomotieven.
Alleen: geen leven te bekennen. Niets beweegt. De toegangsweg is beveiligd als Alcatraz, en achter de zwarte hekken is een klein parkeerterrein zichtbaar met een handjevol auto’s – er werken daar nauwelijks mensen, alleen maar machines.
Vier kilometer verderop – het is eindeloos terrein – beginnen de gebouwen van Microsoft. Ook die naam is nergens te zien, zelfs niet in de kleine lettertjes bij de dubbele veiligheidspoort. Alles in code: Unit 570, AMS06, AMS12 – dat verwijst naar Amsterdam waar zich de AMS-IX bevindt, 40 minuten rijden, een ritje van niks voor Amerikanen.
Acht hoge hallen met een serieuze elektriciteitsvoorziening. De datacenters nemen de helft van de stroom uit het nabijgelegen windmolenpark, die eigenlijk aan ‘huishoudens’ was beloofd. Ze krijgen koelwater met voorrang, ook al kan het leiden tot een tekort.
Dit is de grote uitverkoop van land, water en stroom aan gezichtsloze Amerikaanse bedrijven die nooit ergens verantwoordelijkheid voor nemen, behalve voor de eigen boekhouding. Die hun dataloodsen goedkoop houden met ‘een handige sale- en leaseback-constructie’, aldus de NRC die er veel onderzoek naar deed, ‘fiscaal gestructureerd via Luxemburg’.
Dezelfde krant ontdekte dat het nieuwe Microsoft-datacenter in aanbouw, aan de overkant van de snelweg, een stikstofvergunning ontbeerde. Dat is snel verholpen met een gedoogbeschikking. Ach, vergunningen: op z’n website vertelt Agriport A7 zelf hoe het werkt: ‘the close cooperation between governmental organization and Agriport BV results in very short procedures’ en: ‘the municipality of Hollands Kroon is very cooperative and will appoint a project team to prepare the permit application with the new companies’.
Jammer voor de boer met een stikstofprobleem, of de burger met een dakkapel, die krijgen geen uitzonderingspositie. Hier komen nu eenmaal dromen. De provincie wil van het mooie Wieringermeer maar meteen een ‘landelijke energiehub’ maken, staat in de ‘energievisie’, uiteraard met een waterstoffabriek.
Zo breidt de marskolonie almaar uit, alsof die een eigen wil heeft, de landerijen liggen bereidwillig klaar.
Bouwen, bouwen, bouwen, ook in het weekend en in de randen van de nacht – fier staan de karkassen van nieuwe dataloodsen al overeind, alsof ze in één keer uit de cloud zijn geland. Hoogwerkers, betonmolens, grijpers, graaiers, het gaat met alle macht en in grote haast, want voor je het weet is de droom voorbij.
0 reacties :
Een reactie posten