Klokkenluider aan de UvA onder vuur

 Hoe links mij tot zondebok maakte als klokkenluider van woke extremisme op de Universiteit van Amsterdam

Klokkenluider aan de UvA onder vuur

Hoe links mij tot zondebok maakte als klokkenluider van woke extremisme op de Universiteit van Amsterdam

Door Laurens Buijs

 

Dit artikel is integraal overgenomen van Hoe links mij tot zondebok maakte als klokkenluider van woke extremisme op de Universiteit van Amsterdam – Laurens Buijs

 

Met mijn opiniestuk in universiteitskrant Folia dat op 18 januari verscheen, blijk ik een heuse storm te hebben aangeblazen op de UvA en daarbuiten. In het stuk kom ik uit de kast als klokkenluider op de UvA, omdat de academische vrijheid bij sociale wetenschappen door politiek correct, “woke” gedachtengoed in mijn ogen op het punt van omvallen staat. De kritiek op woke kwam dit keer niet van conservatief-rechts, maar van binnenuit: ik ben mijn leven lang al links-progressief, en bekritiseerde woke ook vanuit die positie. Dit ontaardde vervolgens in een landelijke mediastorm, waar de strijd om de waarheid en de framing keihard werd gespeeld. In dit blog wil ik graag reconstrueren hoe ik in deze machtsstrijd werd gezondebokt. In de mainstream pers trok een kwaadaardig frame over mij aan het langste eind: ik zou een ontspoorde wetenschapper zijn die heult met extreemrechts gedachtengoed om een onschuldig links bolwerk te slopen.

 

Inhoudsopgave van dit blog:

 

1. Publicatie van het opiniestuk: Folia & Radio 1
2. Links opent de aanval
3. Reactie van de UvA
4. Het wappie-frame
5. Mijn verweer op Twitter en in alternatieve media
6. Reddingsboeien van rechts
7. Aanvallen in de mainstream media, hulp van de Telegraaf
8. Conclusie: de zondebok van links
9. Update

 

1. Publicatie van het opiniestuk: Folia & Radio 1

In mijn opiniestuk op de site van Folia beschrijf ik drie thema’s waarvan ik merk dat ik mij daar niet meer vrijelijk over kan uiten op de UvA zonder dat dat tot allerlei heftige vormen van uitsluiting en stigmatisering (‘canceling’) leidt. Ik leg uit hoe mijn kritiek op het fenomeen ‘non-binaire gender’, op de rol van de islam in homofoob geweld, en op de coronamaatregelen (inclusief de mRNA-vaccinaties) hebben geleid tot ondermijning van mijn werk als wetenschapper.

De academische vrijheid staat in mijn ogen inmiddels zo ernstig onder druk bij sociale wetenschappen op de UvA, en het gesprek daarover is intern inmiddels zo onmogelijk geworden, dat ik al in november 2022 besloot om gebruik te maken van de officiële klokkenluidersprocedure die wordt beschermd door nationale wetgeving. Ik heb toen bij het College van Bestuur een rapport ingeleverd van 30 pagina’s met gedetailleerd beschreven misstanden bij sociale wetenschappen.

In dat rapport verdedig ik mijn stelling: het diversiteitsbeleid van de UvA zet de academische vrijheid steeds meer onder druk. Ik heb beschreven en onderbouwd dat de situatie inmiddels zo ernstig is, dat er sprake is van overtreding van Artikel 13 van het EU-Handvest van Grondrechten. Ik heb in dat rapport ook uiteengezet welk ernstig institutioneel falen in mijn ogen achter de woke ontsporingen schuilgaat.

In dit rapport, maar ook in alle gesprekken die ik hierover heb gevoerd met bestuur en directie van de UvA, heb ik altijd benadrukt dat ik een groot voorstander ben van diversiteitsbeleid, en dat de UvA ook trots mag zijn dat zij het beleidsproject zo omvangrijk hebben willen neerzetten. Ik ben namelijk al vanaf 2016 ondernemer op het gebied van Diversiteit & Inclusie, en al meer dan 20 jaar activist voor de LHBTI- en zwarte beweging. Ik ben bovendien een van de oprichters en jarenlange voorzitter van UvA Pride, het LHBTI-netwerk van de UvA. Juist daarom weet ik hoe belangrijk het is om diversiteitsbeleid te beschermen tegen ontsporingen, zoals fatsoenspolitie, inperking van het vrije woord en onderdrukking van het pluriforme debat.

Een paar dagen voor de publicatie van het opiniestuk, kreeg ik van het College van Bestuur zowel per mail als in een gesprek de bevestiging dat er naar aanleiding van mijn klokkenluidersmelding een onafhankelijk onderzoek zou starten. Klokkenluiders van misstanden binnen organisaties worden tijdens de loop van zo’n onderzoek beschermd tegen schorsing en ontslag door de Wet Huis Voor Klokkenluiders. En dat is maar goed ook, want ik was door mijn “controversiële” inhoudelijke standpunten inmiddels zo geïsoleerd komen te staan binnen de UvA, en met zoveel vijanden die in mijn werk als academicus en mijn strijd tegen politieke correctheid bewijs zagen voor discriminatie en sociale onveiligheid, dat mijn ontslag haast onvermijdelijk leek.

Het opiniestuk ging later die dag viral op Twitter, en een dag later zwol de discussie steeds verder aan. Ik werd die dag uitgenodigd bij het radioprogramma Dit is de dag op NPO Radio 1. Mijn gesprek met presentator Thijs van de Brink begon om kwart voor zeven, net toen half Nederland door sneeuwval in de file naar huis stond en de luistercijfers dus erg hoog waren.

 

2. Links opent de aanval

Na het radio-interview barstte de bom pas echt open. Toen ik een uur na de uitzending weer thuis aankwam en ik mijn mailbox opende, was die overspoeld met steunbetuigingen. Collega’s van universiteiten en hogescholen uit het hele land, en veel andere Nederlanders meldden zich in mijn mail om mij een hart onder de riem te steken. Ik vond het hartverwarmend, en een grote geruststelling dat zoveel Nederlanders waakzaam zijn, en bewust zijn van het grote gevaar van woke. De mails met steun en support blijven tot op de dag van vandaag binnenstromen.

In de dagen na het optreden blijkt dat mijn rol als klokkenluider ook een akelige donkere kant heeft. Veel mensen binnen de UvA, en eigenlijk veel mensen binnen gevestigd links, blijken absoluut niet op de spiegel te zitten te wachten die ik woke heb voorgehouden. De reactie van de UvA en het landelijke linkse establishment heb ik als zeer pijnlijk ervaren: alsof een hele machtige machine aan het werk werd gezet om mij zwart te maken en tot zondebok te maken, vanuit het motto: “als we hem zwart maken, hoeven we ook niet naar zijn boodschap te luisteren”.

Dat begon met aanvallen van Sylvana Simons en Tim Hofman op Twitter. Deze twee linkse voorvechters voor een meer rechtvaardige samenleving zijn er altijd als de kippen bij als er sprake is van machtsmisbruik, maar nu hun eigen ideologie zich agressief tegen mij keert, staan ze opeens aan de kant van de macht. Simons kan ‘alleen maar lachen’ om mijn opiniestuk in Folia, en zet mij weg als iemand die wanhopig vasthoudt aan tijden waarin minderheden nog ‘teveel pikten’.

Tim Hofman pakt een andere veelgebruikte drogreden die links tegen mij gebruikt uit de schap: ik zou in een overdreven slachtofferrol zitten en onterecht claimen dat ik als criticus op woke op de UvA word vermangeld. Dat kan volgens hem niet kloppen, want ik krijg bij NPO Radio 1 en in de Folia toch juist een podium? Dat ik al enige tijd op de rand van ontslag sta op de UvA na een langdurige heksenjacht op mij vanwege mijn ideeën en dat mijn stap naar de media als klokkenluider veel moed vroeg, daar kijkt hij voor weg.

 

3. Reactie van de UvA

De UvA distantieert zich direct na mijn radio-interview van mijn met wetenschap onderbouwde kritiek op non-binaire gender met een beroep op het diversiteitsbeleid. ISW-directeur Michaëla Hordijk stuurt een bericht rond waarin wordt gezegd dat “de opleiding – docenten, management en ondersteunend team – nadrukkelijk afstand neemt van de oordelen en kwetsende uitingen over non-binariteit van de heer Buijs”. De studenten die zich gekwetst voelen krijgen bescherming, en mijn wetenschappelijk werk wordt veroordeeld. Dat bericht gaat eerst rond onder al mijn collega’s en studenten, en verschijnt later die dag ook in Het Parool.

Ook vanuit de decaan FMG, het CvB en de Central Diversity Officer van de UvA worden dreigende en lasterlijke berichten rondgestuurd op de universiteit, waarbij wordt gekozen voor de persoonlijke aanval en waarmee studenten en docenten tegen mij worden opgezet (zie kopje 5 in het Twitterdraadje over overtredingen van de klokkenluiderswetgeving door de UvA).

En dat heeft effect. Collega’s met wie ik samenwerk aan publicaties en die mij steunen, nemen opeens de telefoon niet meer op. ISW-student Raisa Mulder (zelf non-binair) post op Instagram als reactie op mijn Folia-stuk bovendien een ‘Trigger Warning’ over mij. Er wordt daarin opgeroepen tot mijn schorsing en ontslag. Ook word ik nota bene beschuldigd van ‘homofobie’ en ‘transfobie’. Het feit dat ik mij mijn hele leven heb ingezet voor de emancipatiestrijd van LHBTI en daar een uitgesproken voorstander en voorvechter van ben, is Mulder kennelijk ontgaan.

Raisa Mulder wordt een paar dagen later ook uitgenodigd door NPO Radio 1, en krijgt daar een podium om nog meer laster over mij te verspreiden. Deze student (aan wie ik nooit les heb gegeven) verwijt mij op Radio 1 dat ik het debat over non-binair op de UvA onmogelijk maak, terwijl ik al lange tijd juist de enige ben die dit debat wil voeren. Maar daar krijg ik simpelweg de kans niet toe, omdat ik dan van discriminatie beschuldigd word. Mulder claimt op de radio een voorstander te zijn van debat op de UvA, maar roept in werkelijkheid juist op tot mijn schorsing en ontslag. In het interview komt Mulder weg met deze omdraaiing van de wereld.

Een paar dagen later volgt een opiniestuk in de Folia van de Central Diversity Officer van de UvA: Machiel Keestra. Ook hij neemt stelling tegen mij. Ook hij kiest niet voor argumenten maar voor de persoonlijke aanval: hij trekt zinnen uit blogs uit context en verlegt de aandacht van de inhoud naar de vorm van mijn uitingen. Keestra maakt mij in zijn stuk een“toonverwijt”; dit is een ad hominem-drogreden. Hij zegt dat ik mij zou diskwalificeren in het debat door mijn toon en stijl. Maar de werkelijkheid is dat op de UvA het standpunt dat non-binair een gevaarlijke vorm van links-extremisme is gewoon niet ingenomen kan worden zonder gecanceld te worden, hoe je dat ook formuleert of onderbouwt.

Langzaamaan ontstaat zo het beeld van mij alsof ik een Nederlandse Jordan Peterson of Andrew Tate ben: iemand die zijn kont tegen de krib van de liberale orde heeft gegooid, en die met de populistische onderbuik van de samenleving is gaan rennen. En dat was nog maar het begin van de ongekende laster die ik over mij heen heb gekregen: inmiddels stonden ook de ‘fact checkers’ op social media klaar om mij te kielhalen.

 

4. Het wappie-frame

Via mijn blogs en mijn social media-geschiedenis komen mijn critici erachter dat ik me met veel thema’s bezighoud die zij associëren met ‘wappies’. Zo ben ik vanuit mijn expertise in Science & Technology Studies (STS) kritisch op de totalitaire en neoliberale surveillance-agenda achter de coronamaatregelen en de mRNA-vaccinatie. Maar ook verzet ik me al langere tijd tegen het stigmatiseren van complotbewegingen, probeer ik het punt te maken dat zelfs de ogenschijnlijk absurde ‘Reptilian’-theorie van David Icke zo gek nog niet is, heb ik een interesse in astrologie en alchemie, en vind ik dat Viruswaarheid en FVD niet voldoende credits krijgen voor wat zij allemaal goed hebben gedaan in hun verzet tegen de coronamaatregelen.

Toen ik de framing zag ontstaan om mij als wappie weg te zetten was ik niet onder de indruk, want ik heb niets te verbergen en schaam mij niet voor mijn standpunten en overtuigingen. Integendeel, mijn blogs en social media-posts met mijn beschouwingen en analyses over van alles en nog wat zijn mijn grote trots. Ik ben bovendien als expert in het gedachtengoed van de baanbrekende Franse filosoof Bruno Latour beter thuis in de laatste opvattingen over wetenschap en technologie dan de meeste van mijn critici, en kan aanvallen op mijn wetenschappelijke werk, expertise en integriteit dus prima pareren. Ik besluit daarom om de vlucht naar voren te nemen en op Twitter zelf een uitgebreide introductie te geven tot mijn denkbeelden over wetenschap en spiritualiteit.

Voor dit soort genuanceerde standpunten is in de huidige gepolariseerde media natuurlijk geen plek meer. Hoewel mijn denkbeelden en de blogs die ik erover heb geschreven op Twitter in algemene zin tot fascinatie, verwondering en complimenten leiden, gebruiken mijn tegenstanders deze vondsten om mijn karaktermoord te vervolmaken. Ik word onterecht weggezet als anti-wetenschap, anti-vax en extreemrechts. Er zou volgens hen definitief bewijs zijn geleverd voor het feit dat ik een doorgeslagen malloot ben, die op een universiteit niet thuis hoort.

De intolerantie voor persoonlijke spirituele overtuigingen blijkt onder seculier Nederland enorm, en de bereidheid om zich te verplaatsen in andere denkbeelden en perspectieven erg laag. Onderwerpen waar ik op mijn persoonlijke blog over schrijf, worden op één hoop gegooid met mijn wetenschappelijke werk. Zo ontstaat van mij een beeld als iemand die het persoonlijke niet kan scheiden van het professionele, en die college zou geven over tarot, UFO’s en complottheorieën.

Al snel worden ook journalisten op Twitter door een grote groep trollen bestookt met tweets, waarin zij opgeroepen worden om zo iemand als ik geen podium te geven. Op die manier zouden zij namelijk bijdragen aan het verspreiden van ‘fake news’, ‘extreemrechtse haat’ en ‘complottheorieën’. Iemand die de storm over mij niet heel gedetailleerd volgt, kan zo op een afstandje makkelijk het beeld krijgen dat er op de UvA een combinatie van David Icke en Andrew Tate is opgestaan, een extremistisch monster dat de tent aan het slopen is met abject gedachtengoed.

 

5. Mijn verweer op Twitter en in alternatieve media

Intussen probeer ik voor mijn groeiende following op Twitter te redden wat er te redden valt door zo goed mogelijk weerwoord te geven op alle karaktermoord. Ik probeer de aandacht te verschuiven van alle aanvallen op mijn persoon, naar de inhoud van waar ik voor sta: academische vrijheid op de UvA.

Ik probeer als eerste af te rekenen met een hardnekkig beeld dat van mij wordt neergezet alsof ik mezelf ben verloren. Dat ik door mentale gezondheidsproblemen mezelf niet meer ben. Dat ik me de laatste jaren heb laten opjutten door populistische sentimenten in de samenleving. En dat ik zo ook een tegenstander van non-binair ben geworden. In een draadje probeer ik uit te leggen dat dit niet klopt, en dat mijn kritiek op non-binair uit gedegen en interdisciplinair wetenschappelijk onderzoek naar ‘androgynie’ voortkomt, waar ik al drie jaar mee bezig ben.

Ook neem ik hier en daar deel aan discussies die op mijn tijdlijn zijn ontstaan. Die gaan allang niet meer alleen over woke en gender. Ze gaan over vaccinaties, complottheorieën, klimaatverandering, de autoriteit van de wetenschap, de zin en onzin van het verschil tussen links en rechts, de vraag of het World Economic Forum nou wel of niet te vertrouwen is, de zin en onzin van zaken als astrologie en tarot, en ga zo maar door. Ik vind dit soort discussies geweldig, en zie vooral een grote groep mensen die open en vrij discussieert. Maar tegelijk geldt natuurlijk altijd de Wet van Twitter: een kleine groep radicale schreeuwlelijkerds die de hardste persoonlijke aanvallen uitvoeren, krijgt toch de meeste aandacht.

Daarnaast probeer ik het punt te maken dat de problemen met woke op de UvA zich in mijn ogen niet alleen beperken tot de verstikkende normen die ik in het eerste opiniestuk benoemde, maar dat daar een grote institutionele machine achter schuilgaat die in mijn ogen aan het ontsporen is. Het rapport hou ik al die tijd vertrouwelijk omdat dat natuurlijk de correcte houding is, maar aan incidenten waarover al eerder is bericht in de media kan natuurlijk wel aandacht gegeven worden. Zo geef ik opnieuw aandacht aan het merkwaardige ontslag van UvA-hoogleraar antropologie Niko Besier, slechts een paar maanden geleden.

Ook breng ik mijn following via Twitter op de hoogte van de manier waarop de UvA met mij is omgegaan sinds mijn klokkenluidersmelding. In mijn ogen zijn daar zaken gebeurd die absoluut niet hadden mogen gebeuren, en is er zelfs sprake van overtreding van de nationale klokkenluiderswetgeving.

Ten slotte grijp ik ook mijn kans om op alternatieve online mediaplatforms te verschijnen, waar voldoende ruimte is om mijn verhaal met nuance en diepgang te vertellen. Zo ga ik bij de Nieuwe Wereld in gesprek met Durk Kooistra, waar wij meer dan een uur praten over de situatie op de UvA en de context waarin we die moeten begrijpen: institutionele problemen op universiteiten wereldwijd, en het oprukkende high-tech surveillancekapitalisme.

De volgende dag komt het team van Follow The Science bij mij op bezoek op de UvA, een platform opgezet door prof. Michaéla Schippers van de Erasmus Universiteit. Dit platform volgt de laatste ontwikkelingen in de wetenschap nauwgezet via gesprekken met spraakmakende gasten. De uitstekende interviewer Rico Brouwer voert met mij het gesprek in het Engels, wat mij in staat stelt om ook mijn vele niet-Nederlandstalige collega’s te bereiken op de UvA, en natuurlijk in de internationale academische gemeenschap.

De reacties op beide interviews zijn zeer positief. Ik krijg van alle kanten steun en support. Collega’s van universiteiten en hogescholen blijven naar me uitreiken, uit binnen- en buitenland. Er blijken over de hele wereld zorgen te leven over de staat van de academische vrijheid. Mijn interview met Follow The Science bereikt zelfs Jordan Peterson, die het via Twitter verspreidt.

Via mijn Twitter blijf ik intussen af en toe een appèl doen op de UvA-gemeenschap om zich uit te spreken als ze zich in mijn zorgen herkennen. En ik probeer collega’s uit het hele land die hun hulp aanbieden te inspireren om het debat over academische vrijheid ook in hun organisaties te starten.

 

6. Reddingsboeien van rechts

De aanvallen van links op mij blijven intussen onverminderd doorgaan. Wel komt er steeds meer hulp van rechts. De eerste die aan mijn kant komt staan is Paul Cliteur, emeritus-hoogleraar Recht van de Universiteit Leiden die verbonden is aan Forum voor Democratie. Hij komt niet alleen bij me op bezoek bij de Universiteit van Amsterdam om mij een hart onder de riem te steken, maar schrijft ook een prachtig opiniestuk over mijn situatie voor de Dagelijkse Standaard.

Tot mijn verbazing blijft de support van rechts daar niet bij. Ook Thierry Baudet belt mij op om mij een hart onder de riem te steken. Daarnaast dienen Harm Beertema (PVV) en Ralf Dekker (FVD) vlijmscherpe Kamervragen in over mijn penibele situatie als klokkenluider aan de UvA. De PVV nodigt mij zelfs uit om langs te komen in de Tweede Kamer. En Johan Derksen spreekt zijn steun voor mij uit in het laatste staartje van het SBS-programma Vandaag Inside.

Op Twitter deel ik mijn verbijstering over het feit dat waar links mij laat vallen, er allerlei rechtse mensen klaarstaan om mij te helpen en te steunen, die ik vanuit mijn linkse activisme altijd heb bestreden.

De hoon die ik vanuit linkse kant krijg als ik deze reddingsboeien vervolgens aanneem, pareer ik door te zeggen dat ook ik moet overleven, en dat zij eerst eens naar hun eigen zwijgen over ernstige radicalisering in eigen gelederen moeten kijken voordat ze mij en de rechtse partijen veroordelen.

 

7. Aanvallen in de mainstream media, hulp van de Telegraaf

Intussen begint het mij op te vallen dat de discussie die inmiddels levendig woedt op sociale media en via allerlei andere kanalen, niet goed doordringt op de grote landelijke mediapatforms. Er zijn wat grote mediaplatforms die naar me uitreiken en met me in gesprek gaan, maar tot uitnodigingen voor programma’s en stukken in kranten leidt het vooralsnog niet. Wel komen in de media steeds meer stukken van mijn critici.

Zo schrijft UvA-collega Jaap Kooijman al vlug een reactie voor OneWorld, waarin het gevaar van woke ontkend en gebagatelliseerd wordt. Han van der Horst haalt op Joop.nl naar me uit door mijn wetenschappelijke integriteit en expertise te bagatelliseren. In de Volkskrant schrijft Emma Curvers een venijnig stuk, waarin ze mij onterecht beschuldigt van ongenuanceerde kritiek op woke (terwijl ik altijd heb aangegeven me enkel te verzetten tegen de excessen en juist ook veel geleerd te hebben van woke cultuur), en waarin ze me met extreemrechtse politiek associeert.

In Het Parool, die eerder al uitgebreid aandacht gaf aan de beschuldigingen van de UvA dat ik respectloos zou zijn naar non-binaire studenten (zonder bij mij om wederhoor te vragen), verschijnen nog twee andere venijnige stukken. In een opiniestuk zet de hoofdredacteur van de Gay Krant, Rick van der Made, mij weg als iemand die onnodig hard en kwetsend is naar non-binaire personen. Hij vindt dat alle identiteiten die bedacht worden gewoon geaccepteerd moeten worden, en dat de wetenschap zich daar niet mee mag bemoeien. Columnist Lale Gül grijpt daarna nog eens terug naar het wappie-frame om mij als een pseudowetenschapper weg te zetten die geen positie op de UvA verdient, en haalt naar me uit in keiharde en ronduit lasterlijke taal.

Ook op het mediatoneel komt rechts mij uiteindelijk uit mijn isolement bevrijden. De rechtse pers geeft mij een eerlijke kans om een weerwoord te bieden op alle heftige zondebokdynamiek, karaktermoord en zwartmakerij. Zo reiken SBS6, GeenStijl en Ongehoord Nederland pro-actief naar me uit, en publiceert De Telegraaf een interview met mij.

 

8. Conclusie: de zondebok van links

Bijna twee weken na de publicatie van het opiniestuk begint er een patroon zichtbaar te worden: gevestigd links zet me weg als zondebok, en nieuw rechts neemt het juist voor me op en reikt actief naar me uit.

Ik heb de afgelopen anderhalve week als heel intens ervaren. Om door je eigen groep zo tot zondebok te worden gemaakt is een ontzettend akelig gevoel, en heeft mij vaak angstig, boos en verdrietig doen voelen. Aan de andere kant zie ik het ook als een geluk bij een ongeluk dat het nu ‘out in the open’ gebeurde: wat mij de afgelopen weken is gebeurd, gebeurt mij al veel langer binnen de muren van de UvA. Het voordeel is dat nu heel Nederland kon meekijken hoe cancelcultuur werkt.

De steun van rechts heeft me verward. Het geeft me een onwerkelijk gevoel, dat ik nu door rechts word beschermd: partijen en personen die ik als linkse activist altijd heb bevochten. Toch voel ik van binnen dat ik deze hulp zonder schaamte of schuld kan accepteren. Dat betekent niet dat ik nu opeens rechts ben geworden, of aan het “heulen ben met rechts”, zoals woedend links het probeert te framen. Maar ik heb van hen wel oprechte betrokkenheid gevoeld bij mijn zaak.

De wereld zit niet zo simpel in elkaar dat links goed is, en rechts slecht. Dat werd ook tijdens de coronapandemie weer goed duidelijk. Het zijn de rechtse partijen geweest die de afgelopen tijd dapper verzet hebben gevoerd tegen de autoritaire en totalitaire wind die door Nederland waait. En het zijn de linkse partijen die juist kritiekloos zijn meegewaaid. Dat betekent niet dat ik nu rechts ben geworden, of dat ik dat ooit zal worden. Natuurlijk niet. Deze wereld is en blijft door en door neoliberaal, en het enige juiste antwoord daarop kan door links worden gegeven.

Aan de andere kant moet ik ook constateren dat links mij nu in de steek heeft gelaten. Ik vind de verwijten aan mij dat ik naar reddingsboeien van rechts grijp ronduit hypocriet. Als linkse mensen dat graag anders willen zien, zullen ze eerst naar zichzelf moeten kijken. Waarom is de capaciteit en de bereidheid van links om naar zichzelf te kijken, en onderzoek te doen naar de eigen schaduwzijde en het eigen extremisme, zo ontzettend laag? Zolang dat niet verandert, zal de eigen agressie geprojecteerd worden op klokkenluiders als ik in de vorm van zondebokdynamiek. Hoe dat voelt, is in onderstaand plaatje uitstekend uitgedrukt.

Ik voel me door alles wat er gebeurd is, meer dan ooit gemotiveerd om zelf in elk geval definitief te stoppen met mensen en organisaties in kampen indelen, en om te stoppen met alles en iedereen a priori wegzetten als goed of slecht. Het is juist dit soort ongenuanceerde moraliteit dat de woke cultuur heeft doen ontsporen.

Het is duidelijk dat ik uit mijn oude nest ben gegooid, en dat ik daar in elk geval op dit moment geen medestanders meer heb. Het is ook duidelijk dat mijn linkse idealen niet veilig zijn bij de mensen die om mij heen zijn gaan staan toen ik bescherming zocht als klokkenluider in nood. Ik wil de komende tijd gaan verkennen of het misschien mogelijk is om de beide werelden bij elkaar te brengen.

Het valt me al langer op dat het bewustzijn in rechtse en alternatieve netwerken over het zorgelijke oprukken van de neoliberale surveillancestaat een stuk groter is dan onder links-intellectuele netwerken. Zie bijvoorbeeld de uitstekende videocolumn van Sietske Bergsma bij Blckbx, waarin het gevaar van woke met een indrukwekkende precisie wordt ontleed en in een bredere context wordt gezet.

Ik merk in dit soort netwerken tegelijkertijd vaak snel een ongenuanceerde afkeer naar alles wat met woke en diversiteitsbeleid te maken heeft. Ik wil de komende tijd graag proberen om het bewustzijn over de prachtige en noodzakelijke kanten van diversiteitsdenken in die kringen te vergroten, en om de angst weg te nemen dat alle uitingen van woke leiden tot een top-down autoritaire fatsoenspolitie.

Wat me ten slotte opvalt is hoeveel mensen op dit moment helemaal niet meer in rechts of links denken. Ik heb de afgelopen twee weken veel steun ontvangen van mensen die vroeger altijd links waren, maar zich nu niet meer kunnen herkennen in de politiek van de gevestigde partijen. En geef ze eens ongelijk, want wat heeft gevestigd links zitten prutsen! Een hoop voormalig linkse mensen hebben de labels links en rechts daardoor overboord gegooid, en willen zich nu over alle partijkleuren heen verbinden met elkaar om samen een vuist te maken tegen de totalitaire wind die waait.

Zolang het neoliberalisme bestaat, zal ik mijn linkse identiteit niet loslaten. Ik geloof in het dualisme tussen links en rechts, net als ik geloof in het dualisme tussen man en vrouw. Het probleem van de huidige politiek is niet dat we onderscheid maken tussen links en rechts, maar dat de gehele gevestigde politiek van links tot rechts zich heeft laten corrumperen door het neoliberalisme. Ik ben en blijf links, en wil links eindelijk weer echt links maken. Het links van vroeger, toen het nog echt ging om het leven van de gewone mensen – inclusief minderheidsgroepen – beter maken in een strijd tegen de kapitalistische elite.

Als aanhanger van de astrologie zeg ik: het Watermantijdperk is begonnen, we zullen op allerlei ongebruikelijke wijzen tegenstellingen moeten overbruggen. Als we het corrupte en autoritaire neoliberalisme willen verslaan, zullen we ons als volk niet meer uit elkaar moeten laten spelen. We zullen radicaal moeten verbinden met elkaar over grote verschillen heen, van ‘wappie’ tot ‘wokie’.

Ik zal iedereen die om mij als klokkenluider is gaan staan met open blik tegemoet treden, ongeacht politieke kleur. Hoe hard de confrontaties soms ook zullen zijn en hoe onoverbrugbaar de tegenstellingen ook zullen voelen, woke heeft mij geleerd dat alles beter is dan ‘canceling’.

 

9. Update

Op vrijdag 3 februari kondigde de Universiteit van Amsterdam officieel aan dat zij een onafhankelijke onderzoekscommissie instellen als reactie op mijn klokkenluidersmelding. In deze commissie zullen drie (oud-)hoogleraren van andere universiteiten plaatsnemen. Zij zullen de validiteit van en de claims in mijn klokkenluidersmelding onderzoeken en beoordelen. Zij zullen onder meer een antwoord formuleren op de vraag of er sprake is van, zoals de melding luidt, ‘ernstige institutionele misstanden bij de FMG van de UvA, die leiden tot een acute en fundamentele bedreiging van de academische vrijheid en de kwaliteit van onderwijs en onderzoek’. Hun eindrapport wordt nog vóór de zomer van 2023 verwacht.

Voorwaarheid