Groene energie maar met oog voor landschap. ’Stel harde regels op voor aanleg van grote zonneparken in Schagen’

SCHAGEN - De vereniging Het Zijper Landschap en de stichting Kritisch Platform Ontwikkeling de Zijpe hebben bij de gemeente Schagen gevraagd om meer regels bij de aanleg van grote zonneparken.

 Mike Deutekom 22-2-2023

Schagen maakte onlangs bekend het beleid voor de aanleg van grote zonneparken te willen verruimen. Eerder konden alleen agrariërs kleinschalige zonneparken aanleggen.

Het Zijper Landschap en Kritisch Platform Ontwikkeling de Zijpe juichen dat in principe toe, zegt Henno Dasselaar, voorzitter van het Kritisch Platform. „Alleen zijn er wel regels nodig die ervoor zorgen dat deze zonneparken op een zorgvuldige manier worden ingepast in het landschap. Als je het aan de ontwikkelaars overlaat dan kiezen ze voor een zo groot mogelijke winst, dus zijn er regels nodig waar ze zich aan moeten houden.”

Lees ook: Schagen laat toch grote zonneparken toe

De beide partijen hebben gezamenlijk een zienswijze ingediend bij de gemeente waarin ze adviezen geven over hoe die aanvullende regels voor zonneparken eruit zouden moeten zien. „Door die aanvullende regels kan het draagvlak worden vergroot en de maatschappelijke en ecologische voordelen worden benut”, zegt voorzitter Friso Teerink van Het Zijper Landschap.

Eisen

„Grote zonneparken hebben een extra impact op de bodemgesteldheid en daarom verdient dit meer aandacht”, schrijven Teerink en Dasselaar aan de gemeente. „Om de bodemkwaliteit te borgen in toekomstige zonneparken hebben de Wageningen Universiteit en onderzoekers van TNO een ontwerptoets opgesteld. In het kort komt het erop neer dat zonneparken zo moeten worden ingericht dat er voldoende lichtinval behouden blijft om zodoende de bodemkwaliteit te behouden.”

De beide voorzitters adviseren de gemeente om in elk geval van initiatiefnemers van zonneparken te eisen dat de bodemdiversiteit niet mag worden aangetast. „Vooral voor een zoekgebied langs of in de buurt van gevoelige natuur is dit een extra belangrijk onderdeel. De industriële oost-west plaatsing van panelen evenals de traditionele zuidelijk geplaatste zonnepanelen zouden op zijn minst als ontoelaatbaar moeten worden bestempeld. Het toepassen van de meest gunstige opstelling is ook van belang om het maatschappelijk draagvlak te vergroten.”

Verder vinden de bezwaarmakers dat de eerder opgestelde omgevingsvisie Schagen moet worden meegewogen in het nieuwe beleid voor de grote zonneparken. „In die omgevingsvisie wordt beschreven welke waarden en kenmerken voor de Zijpe- en Hazepolder belangrijk zijn. In deze visie wordt aangegeven dat het gebruik van grond voor akkerbouw en veeteelt goed pas in de Zijpe en zonne-energie past op daken. Deze specifieke waarden zouden moeten worden meegewogen. Daarvoor is die visie immers opgesteld.”

Een kansrijk gebied voor zonneparken mist volgens beide heren in het voorgestelde beleid van de gemeente. „Er is een grove verdeling gemaakt tussen kansrijk en niet kansrijk gebied. Wij missen hierbij het gebied dat zeker kansrijk is vanwege het karakter ’langs infrastructuur en braakliggende gronden’: het terrein langs de N245 (Schagerweg tussen Schagen en Alkmaar, red.). Het gedeelte van de weg dat in het verre verleden is gereserveerd voor een vierbaansverbinding tussen Alkmaar en Schagen.

Bufferzone

Volgens Teerink en Dasselaar staat het maatschappelijk draagvlak voor grote zonneparken ook in de gemeente Schagen onder grote druk. „Grote zonneparken hebben een industriële uitstraling die niet overeenkomt met het landelijke, natuurlijke en cultuurhistorische karakter van de gemeente Schagen. Een zeer belangrijk aspect voor het vergroten van het draagvlak is de inpassing in het landschap. We zien nu voorbeelden (langs de N245 en N9) waarbij hier geen of nauwelijks aandacht voor is. Door afscheiding van een zonnepark door middel van een groenstrook van minimaal vijf meter breed en een vijf meter hoge struweelhaag zal een compleet andere uitstraling worden bereikt. In deze bufferzone kunne ook andere ecologisch aantrekkelijke ruimtes worden gecreëerd.”

Lees ook: Een mooi bos, zonnepanelen op het dorpshuis en groen in plaats van tegels bij de tennisbaan. Lokale projecten in Schagen profiteren van zonneparken

Nu heeft de gemeente ook aangegeven dat initiatiefnemers voldoen aan financiële, landschappelijke en maatschappelijke eisen. De gemeente vraagt een inpassingsplan, waarbij het grootschalige zonnepark wordt gecombineerd met landbouw, natuur en recreatie. „Meervoudig ruimtegebruik is een vereiste. Landbouw, natuur, landschap en recreatie moeten ook in het zonnepark aanwezig blijven. Natuurwaarden zijn belangrijk, niet alleen in het gebied zelf, maar ook in de nabije omgeving. Dit is meer dan het ecologisch plan voor het zonnepark zelf”, stelt de gemeente.

Lokaal

Verder krijgen grote zonneparken een vergunning voor maximaal vijfentwintig jaar, moeten ze vooraf of gedurende die vijfentwintig jaar de opruimkosten alvast betalen en voegt Schagen er nog een extra eis aan toe: de gemeente streeft bij de realisatie van deze grote parken naar vijftig procent lokaal eigendom. „Onze inwoners en ondernemers kunnen meebeslissen over het project en over een deel van de opbrengsten. Zo werken we samen met hen aan een duurzame gemeente”, zei wethouder Hans Heddes hier eerder over. Dasselaar en Teerink adviseren de gemeente om hier een harde eis van te maken. „Zonder die harde eis zullen projectontwikkelaars de verantwoordelijkheid om te streven naar vijftig procent lokaal eigendom gaan ontwijken.”

Noordhollands Dagblad