De fuik

Datum:
  • donderdag 26 januari 2023
  • in
  • Categorie: , , ,
  • ........... biomassa vormt veruit het grootste aandeel ‘hernieuwbare’ energie.


    26-1-2023


    De fuik

    Door Bert Pijnse van der Aa.

    Het was medio 2010 dat ik me begon te verdiepen in energie, eerst nadat de plannen voor de Hilversumse Energiewinkel – later de Utrechtse Energiewinkel – op de klippen waren gelopen als gevolg van de introductie van het ‘boekhoudkundig’ energie besparen en de gemeente Utrecht een eigen energiewinkel opende, met subsidie loket.  (Aanleiding voor de Hilversumse en Utrechtse energiewinkel was de hoge olieprijs geweest. Een vat olie was toen 140 dollar en de voorspelling was dat de prijzen nog verder zouden stijgen. Investeringen in- fysiek- energie besparen zouden rendabel zijn.)

    In de jaren ervoor had ik me verdiept in de aspecten van het fysiek isoleren van bestaande woningen en gebouwen, zoals damptransport en verschillende methoden, een rekenmodule gemaakt enzovoorts, maar tegen de gemeente als bedrijf en haar PR  kon ik – en met mij verschillende andere bureaus – natuurlijk niet op. Energie besparen werd het domein van ‘hoogopgeleiden‘ en voortaan financieel gedreven. In het begin nog heel bescheiden. De flamboyante Wethoudster Mirjam de Rijk (GL) van Utrecht, sprak van ongekende mogelijkheden voor het bedrijfsleven – hun vrinden van de UVU waar het allemaal begonnen was – revolverende Fondsen en megalomane plannen.  Op het buurtfeestje keek ik, als aankomend energiebesparings-adviseur beteuterd toe, hoe mijn gearriveerde buurmannen pochten over de subsidies die ze hadden gescoord.

    De klimaatreus lag nog vredig te snurken

    Nu ook deze poging om een business te starten was mislukt, besloot ik me te verder te gaan verdiepen in Energie. Op linked in was de censuur nog niet ingevoerd en er werden vele interessante discussies gevoerd waarbij ik veel leerde van mensen uit de praktijk.  We hadden zelfs een project dat we energie 2.0 hadden genoemd om te onderzoeken waarop energie bespaard zou kunnen worden in de toekomst.  Een PhD natuurkunde – werkzaam bij TNO – was de begeleider waar ik goed contact mee had.  Later bekeerde hij zich tot het klimaatgeloof.

    Al snel werd duidelijk dat de mogelijkheden, althans voor huishoudens beperkt zijn, gezien het simpele feit dat huishoudens slechts een klein gedeelte van de hoeveelheid primaire energie opsouperen en fysieke maatregelen bovendien vaak bouwkundig niet mogelijk bleken.  Enkel isolatiegas plaatsen was zinvol om de energieprestatie van een woning te verbeteren, temeer dat daarmee ook het wooncomfort sterk verbetert.

    Ook de efficiëntie van brandstofmotoren -ICE’s en turbines – had, door technologische reuzensprongen in de afgelopen decennia, een voorlopig hoogtepunt bereikt, afgedwongen door de tweede wet van de thermodynamica en geresulteerd in enorme besparingen op brandstof. Tegenwoordig legt een gemiddelde auto 15 kilometer af op 1 liter benzine, tegen slecht 3 in de jaren 70. Optimalisering van het verbrandingsproces had eveneens geresulteerd in een enorme verbetering van de luchtkwaliteit in steden.  Brandstofbesparing in fabrieken dan, roepen politici en milieu organisaties, maar energie-intensieve bedrijven doen juist niets anders dan energie besparen op straffe van faillissement (de grootste kostenpost voor een airliner zijn brandstofkosten). Besparen op energie in publieke gebouwen en scholen, ja, dat zou zeker zoden aan de dijk hebben gezet .

    Nu begrijp je dat het nooit ging om energie besparen, maar een nieuwe economische entiteit te bouwen. In plaats van dat ze op scholen en publieke gebouwen de thermostaat 1 graad lager instelden – hetgeen enorme besparingen kan opleveren- verschenen er 100den adviesbureaus die rapporten gingen schrijven. Of de school of het kantoor gebouw werd afgekeurd, waarna het niet zelden leeg kwam te staan of vervangen door een nieuw gebouw. Relatief jonge gebouwen werden gesloopt tegengesteld aan wat duurzaam is  duurzaam zijn gebouwen die lang meegaan).  Dat ging ook gelden voor apparatuur. Hoewel een koelkast 15 jaar mee kan, werd van overheidswege geadviseerd de koelkast na slechts enkele jaren dienst te vervangen om energie te besparen. Fijn voor de fabrikant die zijn omzet zag stijgen, maar slecht voor het milieu en tegengesteld aan besparen van energie.  Zelf deed ik een test met een koelkast van 15 jaar oud en een nieuwe koelkast, waarbij de oude koelkast het won van de nieuwe.

    Ondertussen begon de lobby van Kees Vendrik (GL) en Diederik Samsom (PvdA) op stoom te komen. Ik herinner me dat ik een site volgde van een ‘early adopter’ met zonnepanelen op zijn dak, waarvan de prestaties werden getoond middels grafieken (waaruit bleek dat zonnepanelen ongeschikt waren om te voorzien in de stroombehoefte). In de rechterbovenhoek van de site prijkte prominent het anti kernenergie embleem. (Samsom was toen nog activist en campagne leider bij Greenpeace.)  Het zou niet lang meer duren voordat Kees Vendrik en Diederik Samsom de salderingsregeling door de Kamers wisten te jassen.

    Ook herinner ik me uit die tijd een uitgebreid onderzoek naar de werking van kleine windmolens. De conclusies waren eenduidig en duidelijk: ongeschikt. De karakteristieken van windmolens, waarvan het vermogen en daarmee ook de opbrengst toenemen met de derde macht van de windsnelheid (v3), de wet van Betz en voorts het gegeven dat de opbrengst asynchroon verloopt met de vraag naar elektrische energie, maken dat de inzet van windmolens haaks staat op een efficiënte energievoorziening, zowel energetisch als financieel (volgens de normale economische wetten).


    Windmolens zouden van zelf uitsterven was de gedachte, maar dat liet de industrie niet zomaar gebeuren. Onlangs waren koolstofvezels uitgevonden waarmee – in combinatie met harsen – zgn. composiet materialen konden worden vervaardigd. Die zijn waanzinnig sterk en tegelijkertijd superlicht in gewicht.  Hét materiaal om wieken van windmolens van te vervaardigen en zo kwam het dat de anti-kernenergie- en antikapitalistische-beweging; het Greenpeace van Samsom, de industrie en het grootkapitaal elkaar vonden in windmolens (en we daarom nooit een woord van milieu bewegingen hoorden over hoe schadelijk deze thermoharders en de productie daarvan wel niet zijn).

    Een van de eerste aanwijzingen voor het ware gezicht van de energietransitie was de bouw van een windmolen in Medemblik met de veelzeggende naam ‘de ambtenaar’ en waarmee Rijkman Groenink- de gewezen topman van de ABN AMRO bank en zijn vrinden – enorme winsten konden maken dankzij hun voorkennis. Rijkman Groeninck kocht 15 % van de aandelen en mocht het aankoopbedrag van deze groene investering verrekenen met zijn aanslag over 2007, toen hij 26 miljoen had binnengesleept met de overname van de bank door het trio RBS, Fortis en Banco Santander. Deze handelswijze zou de opmaat worden voor de biljoenen-projecten die zouden gaan komen.

    Inmiddels was ook de klimaatreus wakker geworden en belandde ik op de site van Climategate.nl die naar aanleiding van het Climategate-schandaal was opgericht. Climategate ging over de mailwisseling tussen ‘peers ‘zeg maar – wetenschappers die onderzoeken deden in opdracht van het IPCC: het Intergovernmental Panel on Climate Change – waaruit bleek dat de uitkomsten van de onderzoeken niet zo dramatisch waren als de initiators van het IPCC – Maurice Strong – wilden dat ze waren, want dat zou de uitrol van de energietransitie ernstig in gevaar brengen.

    Op de site van Climategate.nl verschenen en verschijnen nog steeds artikelen van gerenommeerde (klimaat-) wetenschappers die daar worden besproken. Over de werking van CO2 en of dat de oorzaak van de opwarming kan zijn; over de zogenaamde ‘consensus’ dat 97 % van alle wetenschappers op aarde het eens zouden zijn over de conclusie dat de opwarming van de atmosfeer was toe te schrijven aan het verbranden van fossiele brandstoffen en dat de mensheid daar schuld aan had/heeft (Ja, wie of wat anders?) en dat die daarvoor zou moeten boeten door zich te bekeren tot het klimaatgeloof.

    Exact volgens hetzelfde principe zoals dat werkte in de Middeleeuwen, maar nu in de vorm van gedwongen winkelnering. Dus bijvoorbeeld door het aanschaffen van zonnepanelen kon de schuld worden afgekocht. In de Middeleeuwen werden de kerkelijke leiders er rijk van, nu de banken en de bedrijven. Wetenschappelijke onderzoeken zijn onderhevig aan zogenaamde Peer reviews voordat ze worden gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift.  Wist ik ook niet, maar peer-reviewed  betekent in de wetenschappelijke wereld – dus ook die van de klimaatwetenschap – een garantie voor onafhankelijk en objectief wetenschappelijk onderzoek. Als iemand verwees naar een wetenschappelijk onderzoek galmde het over de site: ‘Is dat wel peer-reviewed‘ ?  Zo niet, dan werd het artikel direct afgekeurd; ‘debunken’ zoals dat in academische kringen heet. Ook de datum van verschijning was van belang want met een nieuw rapport vervielen automatisch de conclusies van het oude rapport en zo kon het gebeuren dat de zogenaamde AGW–hypothese tot op de dag van vandaag, 13 jaar na het Climategate-schandaal nog steeds niet is opgehelderd en ook nooit zal worden opgehelderd. Niet dat dat nodig is want voor het verloop van de energietransitie zal het niet meer uitmaken omdat daarvan het point of no return allang werd gepasseerd.

    Overigens vond ikzelf het verhaal over CO2 heel plausibel en vond ik het voor de hand liggend dat een verband werd gelegd tussen de toegenomen hoeveelheid CO2 en de vermeende opwarming. Immers wat hadden ze anders moeten bedenken. ‘Verbranden’ is het omgekeerde proces van fotosynthese, waarbij de CO2 weer vrijkomt die tijdens de synthese – groei werd opgenomen, zoals aangetoond door de experimenten van Joseph Priestley en Antoine Lavoisier.  Daar was niets aan te veranderen dus wat was dan de bedoeling achter de paniekzaaierij geweest, gezien het feit dat de economie voor 100 % is gebaseerd op het verbranden van fossiele brandstoffen. Het verhaal van de klimaatverandering is dan ook een HOAX: een verzonnen verhaal, bedoeld om de mindset van mensen te beïnvloeden teneinde daaraan gewin te ontlenen, zoals eerder gebeurde met het verhaal van de Pilt Down-man, dat maar liefst 41 jaar stand hield.

    Dankzij de jarenlange inwerking van de media echter was de mens zodanig geconditioneerd geraakt dat die nog weigerde te geloven in een hoax.

    Inmiddels was de saldering regeling van Kees Vendrik en Samsom – in combinatie met het klimaatverhaal – behoorlijk succesvol en werd het tijd om de energietransitie op te gaan schalen. Op de achtergrond werd daar hard aan gewerkt want er lagen enorme kansen voor compleet nieuwe industrieën in het verschiet als het zou lukken het volk zo gek te krijgen dat ze gingen geloven dat windmolens werkelijk centrales konden vervangen, vooral die welke werden gestookt met kolen. Daartoe werd in de media een campagne gevoerd, zodanig, dat mensen zouden walgen bij het woord kolen alleen al, en dat lukte.

    Steeds duidelijker werd ook dat de media mensen echt alles kunnen doen laten geloven en dat dat de media dus marketing vehikels zijn van het eco-industrieel complex, zoals we dat inmiddels waren gaan noemen, bestaande uit verschillende echelons van overheden: vanaf de VN, NGO’s zoals Greenpeace, WNF en het WRI, de financiële sector en het bedrijfsleven. In het World Economic Forum, waarover nu zoveel te doen is waren de bedrijven al jaren verenigd. De bedoeling was het dus een geheel nieuwe economische entiteit te bouwen – bovenop de bestaande – op basis van het verhaal van de opwarming van de aarde. Van bedrijven in de grondstofwinning, ketens van industrieën betrokken bij de bouw van windmolenparken, zonneparken en alles daaromheen, tot en met ketens van industrieën, betrokken bij de verwerking van de restanten tot formidabele afvalbergen waarover voorlopig nog niets werd verteld. Deze nieuwe ketens van industrieën zouden biljoenen aan investeringen uitlokken wereldwijd en de wereldeconomie een boost geven.

    Dat alles werd openlijk zo gebracht door de leiders, maar niemand die opmerkte dat ook de economie van de energietransitie – net als alle andere vormen van economie – gedreven wordt door het verbranden van fossiele brandstoffen en dat de CO2 uitstoot dus zou toenemen in plaats van afnemen.

    Probleem was dat zonnepanelen veel te duur waren en slechts het speeltje van gearriveerde pensionado’s die toch ergens hun geld aan moesten uitgeven. Binnen enkele jaren was dan ook de opkomende zonnepanelen-industrie de nek omgedraaid en verhuisd naar China, die ze vele malen goedkoper kon leveren vanwege de goedkope arbeid en vooral het ontbreken van milieuregels want er komen nogal wat giftige stoffen vrij bij de productie van zonnepanelen. Die giftige stoffen verwerken volgens Europese – westerse – milieunormen zou ze onbetaalbaar hebben gemaakt, maar in China worden giftige hulpstoffen gewoon geloosd op de Gele rivier (die daardoor gifgroen werd).  Zelfs een forse importheffing van de EU op Chinese zonnepanelen kon de Europese industrie niet meer helpen.

    Nu zonnepanelen en windmolens steeds meer in het economische verkeer integreerden, werden daar weer nieuwe business modellen op gefundeerd. Het all elektric-model, het ‘nul op de meter’ huis en het gasloze huis werden geïntroduceerd, gebaseerd op gedwongen winkelnering. Wetten die daarvoor nodig waren, werden ingevoerd.

    Steeds verder werd het dagelijkse gesprek doordesemd met het woord ‘groen en duurzaam’ en geen bedrijf kon achterblijven. Groene vliegvakanties, groene verzekeringen, kortom alles werd als groen aangeprezen en de burgers volgden braaf. ‘ Ik doe genoeg aan het klimaat’, hoorde ik iemand zeggen die het dak vol had laten leggen met zonnepanelen als aflaat om vier keer per jaar een groene vliegreis te maken.

    Gaandeweg werd het debat over de -klimaatopwarming en de maatregelen inzake de energietransitie steeds complexer en werd de verwarring met de dag groter. Zelfs bedrijven als Shell gingen een ‘net zero‘-strategie volgen en pensioenfondsen verklaarden voortaan niet meer in fossiele bedrijven te investeren. Zelfs het PME, waarvan alle aangesloten bedrijven in de fossiele sector werkzaam zijn, verklaarde niet meer te beleggen in fossiele bedrijven.

    Persbericht PME 03 september 2021:

    Pensioenfonds PME heeft afscheid genomen van alle beleggingen in de fossiele olie- en gasindustrie. Het metaalfonds wil zich meer richten op ‘sectoren die de energietransitie mogelijk maken, zoals netbeheer en energieopslag’, zegt PME-bestuurder Eric Uijen.

    Nog groter werd de verwarring toen Milieu Defensie Shell voor de rechter daagde, terwijl het bedrijf voldeed aan alle eisen in het kader van het akkoord van Parijs.

    Larry Fink – CEO van Black Rock dat de pensioenfondsen ABP en PME als klanten heeft, schreef in zijn 2022 brief aan de klanten:

    ”We richten ons op duurzaamheid, niet omdat we milieuactivisten zijn, maar omdat we kapitalisten zijn en het vertrouwen van onze klanten niet beschamen willen.“

    De Babylonische spreekverwarring was compleet, maar de vissen bleven blijmoedig doorzwemmen richting het einde van de fuik. Volgens het principe van verdeel en heers was het de media – in opdracht van het eco-industrieel complex – gelukt om bevolkingsgroepen tegen elkaar uit te spelen. Elke discussie die men begint lokt inmiddels 100 nieuwe discussies uit. Het proces verliep op dezelfde manier als een bundeltje spaghetti dat gekookt wordt; eerst overzichtelijk en geordend, daarna als het spreekwoordelijk voorbeeld van chaos. Trekt er iemand aan het draadje warmtepomp, wordt hij of zij getrakteerd op een tirade over apocalyptische opwarming of andersom. Niet alleen bestrijden alarmisten en sceptici elkaar, maar ook sceptici vechten elkaar de tent uit, waarop alarmisten weer handig inspelen.

    Een van de belangrijkste pijlers van de economie van de energietransitie is ‘bio’massa. Biomassa omvat al het leven op de aarde en komt – direct of indirect – voort uit het proces van fotosynthese. In dit geval wordt met biomassa houtachtige biomassa bedoeld en nog preciezer: hout. Hout was brandstof, vóórdat turf, kolen en later gas in de loop van enkele eeuwen, hout als brandstof verdrongen. Dat was maar goed ook want, als gevolg van de exponentieel groeiende wereldbevolking, verdwenen bossen sneller dan ze konden bijgroeien. Niet in de laatste plaats vanwege de enorm snel stijgende vraag in het begin van de 20ste eeuw naar cellulose voor de productie van krantenpapier, kunstzijde (Rayon) en een heel gamma aan grondstoffen.

    In het kader van de energietransitie werd de klok echter weer teruggedraaid naar het begin van de 18de eeuw. Hout wordt nu als vervanger van fossiele brandstoffen ingezet. Dat was het gevolg van de beslissing van Europese technocraten om de verbranding van houtachtige biomassa – hout – CO2-neutraal te noemen.  (De definitie van ‘ verbranden ‘ zoals door Antoine Lavoisier was aangetoond is: een proces waarbij zuurstof nodig is en waarbij de opgeslagen CO2 weer vrijkomt.) Dat was nodig, want zonder dat verhaal zou er geen energietransitie bestaan en geen grondslag voor de uitrol van de biomassa en warmtenetwerk-industrie, noch die van biobrandstoffen.

    Wetenschappers verwezen naar de korte ‘CO2-kringloop die geldt voor eenjarige gewassen, maar niet voor bomen van 100 jaar oud natuurlijk. In de aankondiging van de bouwaanvraag schreef Eneco dat de 650 ton hout, die in de biomassacentrale van Utrecht op koude dagen verstookt zou gaan worden om het warmtenetwerk mee te voeden, afkomstig zou zijn van in de omgeving van Utrecht afkomstig sprokkelhout. Niemand die wat zei, niemand die bezwaar maakte en de centrale werd een paar jaar later met veel bombarie geopend als een voorbeeld van duurzaamheid. Uiteindelijk bleek dat de 650 ton sprokkel houtjes werden aangevoerd met 30 vrachtwagens. In een sommetje rekende ik uit dat in het meest gunstige scenario de CO2-uitstoot van de biomassacentrale 2 miljoen kilogram meer CO2 zou uitstoten ten opzichte van separate CV-ketels, afgezien van de energie in de keten van biomassacentrales icm warmtenetwerken.

    In het begin was iedereen euforisch over zoveel innovatie en groen linkse partijen die dit alles hadden mogelijk gemaakt sloegen zich op de borst, totdat de twijfel begon toe te slaan toen de onnozele geesten begrepen dat je natuurlijk niet elke dag zomaar even 650 ton sprokkelhoutjes verzameld of afgedankte pellets, maar gewoon van bomen die overal op de aarde werden gekapt, bijvoorbeeld zuidoost Amerika, Estland en Oekraïne. En uiteraard niet hadden geluisterd naar mensen die ze verafschuwden: mensen die wel eerst rekenen.

    En toen kozen de milieu-organisaties en linkse Politiek voor de bekende aanval naar voren en het handen wassen in onschuld, gelijk Pontius Pilatus en verklaarden in hun PR voortaan dat zij niets te maken hadden gehad met de komst van biomassacentrales; dat ze het verbranden van hout sterk afkeuren. Nu begonnen ze zich te verenigen in actiegroepen en internationale organisaties zoals forest defenders, waar – nota bene – Greenpeace internationaal op de lijst prijkt als veroorzaker van dit wereldwijde inferno van bosverbranding, zoals te zien is in de film Planet of the Humans. De brutaliteit van deze organisatie kent geen grenzen. Dat ‘biomassa ‘ nog uit het palet van ‘ hernieuwbare energie zou verdwijnen is natuurlijk een lang gepasseerd station. Alle bedrijven in de keten van de bouw en exploitatie van biomassacentrales en belanghebbenden, zouden biljoenen claims indienen, warmtenetwerken zouden weer uit de grond gegraven moeten worden en gasleidingen er weer ingegraven, maar vooral zou Frans Timmermans van de EU moeten toegeven dat zijn Greendeal op de klippen was gelopen, want biomassa vormt veruit het grootste aandeel ‘hernieuwbare’ energie.

    Het einde van de fuik komt in zicht

    Op 17 mei 2022 maakt de overheid bekend bij monde van de Ministers Rob Jetten en Hugo de Jonge dat:

    inzake de ‘bestrijding van het klimaatprobleem’ medio 2026 enkel nog zogenoemde hybride warmtepomp- systemen zullen zijn toegestaan om woningen te verwarmen.

    2 dagen later volgt de aankondiging dat medio 2025 zonnepanelen op grote daken verplicht worden en op 30 mei volgt de aankondiging dat vanaf 2030 huurwoningen moeten voldoen aan de eisen inzake het energielabel A t/m D.

    Als klap op de vuurpijl – net voor het publiceren van dit artikel – wordt op 09 mei 2022 bekend gemaakt dat het Europese Parlement heeft ingestemd met het verbod op auto’s met brandstofmotoren in 2035.

    Kees Vendrik, inmiddels directeur van de Triodos bank die speciaal werd opgericht om groene geldstromen te accommoderen en Diederik Samsom, inmiddels  opgeklommen tot kabinetschef van Europees commissaris Frans Timmermans, die belast is met de uitvoering van het EU-klimaatbeleid, kunnen tevreden zijn over het feit dat zij aan de poort stonden van de fuik , vele jaren geleden om het volk – de vis – naar het kapitaal te leiden via gedwongen winkelnering met als lokaas de salderingsregeling.

    Warmtepompen, elektrische auto’s; het land en de zee bezaaid met windparken en zonneparken, ‘biomassacentrales, batterijen flats en waterstof fabrieken, alles bijeen gehouden door steeds meer draden pijpen en buizen. Dat is het Arcadië waar we naar op weg zijn.

    Op het programma staan nog de ‘Farm to Fork’ en het ‘Fit for 55’-projecten, maar het einde van de fuik komt in zicht waarop geoogst kan gaan worden.

    De slimme meter als sluitstuk: betalen in plaats van ontvangen

    Ondertussen worden overal de draaistroommeters vervangen door de slimme meter waarvoor enkele 10 tallen jaren geleden de orders waren geplaatst. Nu het zover is dat veel mensen en bedrijven zonnepanelen op hun dak hebben geschroefd en of lid geworden van een coöperatie; warmtepompen hebben aangeschaft en/of een elektrische auto, wordt het tijd voor het sluitstuk van de plannen zoals ze ooit waren bedacht: de slimme meter.

    Met de slimme meter wordt het mogelijk zowel de uitgaande als inkomende stroom te meten en daaraan het momentane tarief te koppelen, hetgeen in veel gevallen zal betekenen dat moet worden betaald. Onlangs ontving ik bericht Van Stedin dat ze een Slimme meter kwamen plaatsen onder het motto ‘we gaan vooruit ‘. Onder de kop ‘wat zijn de voordelen van de slimme meter’, staat het letterlijk geschreven:

    … Geschikt voor variabele tarieven –Energieleveranciers zullen in de nabije toekomst variabele tarieven bieden. Dan is energie bijvoorbeeld goedkoper als de zon volop schijnt. Met de slimme meter kan uw energieleverancier dan uw verbruik én levering (dat staat er niet bij) verrekenen tegen momentane tarieven (negatieve tarieven).

    Inmiddels werd de aankondiging van STEDIN door een hoog geplaatste medewerker van ENECO bevestigd op 24-08-2022 met de woorden:

    ENECO beroept zich op de werkelijke energieprijs als argument om de terugleververgoeding te verlagen.


    Gedwongen winkelnering via wetgeving.

    Zo worden alle burgers van Europa vastgeklonken aan de financiële sector via wetgeving waarvan het principe veel weg heeft van dat van gedwongen winkelnering, zoals de industriebaronnen aan het begin van de 19de eeuw oplegden aan hun werknemers en veel lijkt op het rauwe kapitalisme van toen. In de film Capitalism in the 21st Century legt Thomas Piketty, de schrijver van het gelijknamige boek, de werking helder uit.

    ***

    Bron De LessWatts Post.

    ***

    0 reacties :

    Een reactie posten