Studie Agrifirm: stikstofdoel grotendeels via innovatie te behalen

 Het door het kabinet gestelde stikstofdoel is grotendeels te bereiken door innovaties in stalsystemen. 

1-9-2022

Studie Agrifirm: stikstofdoel grotendeels via innovatie te behalen

Redactie

Jan Braakman

parlementair verslaggever

Het door het kabinet gestelde stikstofdoel is grotendeels te bereiken door innovaties in stalsystemen. Dat blijkt uit een studie van Agrifirm die donderdag door Lennaert Haanstra van de jongerenraad van het bedrijf is aangeboden aan minister Henk Staghouwer (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit).

De techniek die nodig is om de emissies vanuit de landbouw te verminderen is beschikbaar. Volgens de berekeningen kan 80 tot 90% van de door het kabinet gestelde doel (39 kiloton ammoniakreductie in 2030) worden behaald met bestaande en bewezen technieken.

Met de emissiereductie wordt – zo is de aanname – bereikt dat in 74% van het voor stikstof gevoelige areaal in Natura 2000-gebieden de stikstofnorm (Kritische Depositiewaarde) niet langer wordt overschreden. Dat is het doel dat volgens de wet in 2035 moet worden bereikt, en dat het huidige kabinet in het coalitieakkoord heeft versneld tot 2030.

Agrifirm is bij de studie mede uitgegaan van de Brabantse routekaart stalaanpassingen 2024. Voor de ammoniakemissie is 2019 als basisjaar genomen – het laatste jaar waarvoor de emissiewaardes van de veehouderij bekend zijn.

RAV-factoren

De studie gaat in op de kritiek die er is op de zogenoemde RAV-factoren, de berekende ammoniakemissies voor emissiearme stallen. De huidige systematiek faalt, aldus Agrifirm in het rapport. Emissiereductie werkt en is ook wetenschappelijk voldoende onderbouwd, stelt Agrifirm. Maar om daadwerkelijk controle te houden op de emissievermindering, moet de boer zelf meer aan het stuur zitten om de emissies op het eigen bedrijf in de hand te houden. Daarom moet er een systeem komen waarbij daadwerkelijk rondom de stal wordt gemeten.

Vergunning op de daadwerkelijk gemeten emissies is het devies – wat de landbouworganisaties ook onder de aandacht hebben gebracht tijdens de stikstofgesprekken onder leiding van Johan Remkes.

Innovatie en emisssiearme huisvesting

Hoe het ook zij, via de weg van innovatie en emissiearme huisvesting kan een forse vermindering van de ammoniakuitstoot worden gerealiseerd. De helft daarvan kan worden gerealiseerd door innovaties bij de stal, de opslag en de verwerking van mest en de andere helft bij de aanwending van mest, aldus Agrifirm.

Wat doet overheid met financieel gat bij de boer?

Een gemiddeld familiebedrijf moet rekenen op jaarlijks € 10.000 tot € 50.000 extra kosten als gevolg van de uitvoering van de kabinetsplannen voor het landelijk gebied. Dat berekent Agrifirm. Het bedrijf zegt dat op dit moment onduidelijk is hoe dat financiële gat moet worden overbrugd.
In een rapport van Agrifirm, dat donderdag samen met een rapport over de potenties van innovaties bij de vermindering van ammoniakuitstoot is aangeboden aan landbouwminister Henk Staghouwer, stelt het bedrijf nadrukkelijk de vraag aan de overheid op welke manier de boer een omslag kan maken, zonder daarbij inkomen te verliezen.
Agrifirm ziet twee sporen voor het op peil houden van het inkomen. Dat kan via de markt met de ontwikkeling van nieuwe concepten, waarbij meer waarde wordt toegekend aan de landbouwproductie die dan met minder input wordt gerealiseerd. En dat kan ook via publieke diensten, waarbij agrarisch ondernemers worden betaald voor maatschappelijke taken die ze op zich nemen, bij voorbeeld op het gebied van biodiversiteit, waterberging en klimaat.
“De klem zit in de factor tijd”, aldus het rapport. Er zijn bedrijven die niet genoeg zullen verdienen via de extra toegevoegde waarde en een betaling voor maatschappelijke diensten. “Op de vraag wie dat financiële gat gaat overbruggen wordt op dit moment geen antwoord gegeven. Dat is de vraag die Agrifirm op dit moment dan ook aan de overheid wil voorleggen.”

Lees alles over het stikstofbeleid in dit dossier.

Boerderij