Stikstofcrisis De reductie bij boeren kan omlaag bij het halen van de klimaatdoelen, berekende Financiën.
Boeren hoeven hun stikstofuitstoot veel minder te verlagen dan tot nu toe gedacht om de natuurdoelen te halen. Als Nederland al zijn klimaatafspraken nakomt, levert dit een enorme bonus aan stikstofwinst op waardoor de landbouw zijn uitstoot met een kwart tot de helft minder hoeft terug te brengen. Dit blijkt uit nog niet gepubliceerde berekeningen van het ministerie van Financiën, waarvan de uitkomsten bekend zijn bij NRC.
In juni presenteerde het kabinet een kaart met daarop de reductiepercentages voor de landbouw per regio: in enkele provincies moet de uitstoot (bijna) gehalveerd worden en rond natuurgebieden moet die met 95 procent omlaag. Deze harde ingrepen zijn volgens het kabinet noodzakelijk om driekwart van de stikstofgevoelige natuur in 2030 weer gezond te maken.
Maar op de kaart is de stikstofwinst die het behalen van de klimaatdoelen oplevert niet meegenomen. Alleen de al gemeten reductie is daarin doorgerekend, niet de toekomstige winst. De klimaatdoelen, vastgelegd in het Klimaatakkoord en het regeerakkoord, zijn bedoeld om de uitstoot van broeikasgassen voor 2030 fors te verminderen. Maar als meer Nederlanders elektrisch gaan rijden, kolencentrales gesloten worden en fabrieken hun schadelijke CO2-uitstoot verminderen, zorgt dat voor fors minder stikstofsuitstoot.
Stikstofgevoelige natuur
Ambtenaren van Financiën hebben deze ‘stikstofbonus’ voor het eerst doorgerekend. Bij de laatste metingen bevond minder dan de helft van de stikstofgevoelige natuur in Nederland zich onder de kritische depositiewaarde (KDW), de grens voor wat beschouwd wordt als gezonde natuur. Haalt Nederland de klimaatdoelen, dan groeit het percentage gezonde natuur significant, zonder verder stikstofbeleid. Dankzij deze bonus kan het kabinet de stikstofopgave voor de landbouw met een kwart tot de helft terugschroeven en zal driekwart van de stikstofgevoelige natuur toch gezond zijn in 2030.
Een woordvoerder van het ministerie van Landbouw zegt niet bekend te zijn met de inhoud van de studie. Het ministerie van Financiën spreekt van „een theoretisch model”, dat „geen beleidsadvies of standpunt” is.
Haalt Nederland de klimaatdoelen, dan groeit het percentage gezonde natuur significant, zonder verder stikstofbeleid
De kabinetsaanpak richt zich niet op het terugdringen van stikstof op plekken waar de natuurschade het grootst is; de opgave is uitgesmeerd over het hele land: elke boer moet de eigen uitstoot een beetje terugdringen. Vorige maand berichtte NRC over een andere ambtelijke studie, waaruit bleek dat door zeer gericht boeren uit te kopen die dichtbij natuurgebieden veel stikstof uitstoten, de reductieopgave voor de rest van de sector kleiner wordt.
Aan de rekensom van Financiën kleeft één belangrijke voorwaarde: het kabinet moet de klimaatdoelen wel halen. In het regeerakkoord van Rutte IV staat dat in 2030 de uitstoot van broeikasgassen met 55 procent omlaag moet ten opzichte van 1990. Eind vorig jaar lag Nederland achter op schema. Het kabinet stelt er alles aan te doen om dit doel te halen, desnoods met extra maatregelen. Europese afspraken dwingen Nederland ook om werk te maken van de klimaatdoelen.
Opsteker voor boeren
De Financiën-berekening is een opsteker voor boeren die de afgelopen weken het land hebben platgelegd omdat zij de stikstofplannen te rigoureus vinden. De nadruk ligt volgens hen te veel op het terugdringen van de uitstoot in de landbouw. De landbouw is volgens TNO verantwoordelijk voor zo’n 60 procent van de totale uitstoot van stikstof in Nederland.
In de klimaatplannen worden boeren ontzien. Bij het opstellen van het Klimaatakkoord, in 2019, legde het kabinet-Rutte III per sector de doelen vast. De energievoorziening en de industrie hebben de grootste opgaven. De geëiste bijdrage van de landbouw is veel kleiner.
Als de Financiën-berekeningen beleid worden, wacht de landbouw nog een forse klus. Het is onduidelijk hoe die geklaard moet worden. Het uitkopen van boeren gaat tot nu toe moeizaam. Ruim anderhalf jaar geleden startten de provincies een uitkoopregeling voor boeren die veel stikstof uitstoten dichtbij natuurgebieden, maar nog geen enkele boer heeft hier voor getekend – de termijn sluit in september.
NRC
0 reacties :
Een reactie posten