Van: Hans Wolkers

Aan: Shell Nederland B.V.

T.a.v mevr. J.M.W.E. van Loon

Geachte mevrouw van Loon,

Een aantal weken geleden hoorde ik op de radio een interview met u bij de EO op radio 1 over de kritiek van de reclame code commissie dat Shell in een reclame spotje een verkeerd beeld van Shell’s rol in de energie transitie zou schetsen. U stelde onder meer dat Shell een van ‘de grootse aanjagers van de energie transitie’ in NL is. In het interview deed u uw uiterste best om duidelijk te maken hoeveel Shell investeert in ‘groene’ energie en de energie transitie: goed voor klimaat, natuur en milieu. Ook kregen we een stukje uit de podcast te horen, waar u met uw dochter spreekt over groene energie. Een zin bleef me bij, uw dochter zei zo iets van ‘maar mama, jij houd toch ook van natuur, die moeten we toch beschermen?’ Dit triggerde mij omdat het steeds duidelijker wordt dat de impact van de zogenaamde renewables juist een desastreus effect heeft op de natuur wereldwijd. Door de energietransitie zo te versnellen is Shell medeverantwoordelijk voor grootschalige ontbossing, ernstige milieuvervuiling en een grote impact op vogels, vleermuizen en insecten door de bouw van windmolenparken en het verbouwen van biodiesel. Ik wil deze claim graag toelichten.

Kritiekloos meehobbelen

Shell claimt ‘te veranderen’, en gaat blijkbaar volledig mee in de paniekerige klimaat doemscenario’s van de VN, die zonder enig solide wetenschappelijk bewijs de wereld in worden geslingerd. De keerzijde van die gecreëerde klimaat paniek is dat de energietransitie versneld wordt, met biomassa als een speerpunt om de CO2 boekhouding kloppend te maken. Wellicht kunt u niet anders dan met deze hype meegaan vanwege Shell’s imago en natuurlijk die absurde rechterlijke uitspraak waar Shell gedwongen wordt de CO2 uitstoot te beperken. Wat mij hierin vooral verbaast, is dat Shell die uitspraak lijkt te accepteren en niet keihard in de verdediging gaat. De basis van die uitspraak: CO2 is de hoofdoorzaak van de huidige opwarming, en door die uitstoot te beperken, ‘redden’ we het klimaat, is op wetenschappelijke gronden op zijn minst discutabel en, volgens diverse toonaangevende wetenschappers (die door de media worden geboycot), grotendeels onwaar. Deze wetenschappers ontkrachten die claim met harde cijfers en solide argumenten.

Maar ik wil hier vooral ingaan op de consequenties van de energietransitie op natuur en milieu. Door die energie transitie in de westerse landen lijdt de natuur wereldwijd namelijk aantoonbaar ernstige schade, terwijl de CO2 uitstoot nauwelijks zal veranderen, doordat opkomende economieën hun uitstoot alleen maar mogen en zullen vergroten (1). Desondanks wekt uw organisatie actief mee aan het plaatsen van absurde aantallen windmolens, zonnepanelen, en kweekvelden voor biodiesel (en wie weet ook biomassacentrales of doet vooral Vattenfall daarin?) voor de ‘vergroening’ van onze samenleving. Vragen over de impact van ‘groene’ energie worden niet gesteld en een kritische blik op de totale ‘life cycle’ van deze energievormen ontbreekt. Er is een tunnelvisie ontstaan op minder CO2 uitstoot. Een tunnelvisie waar de rechterlijke macht, de overheid en zelfs grote bedrijven helemaal in meegaan en die nu al grote consequenties heeft voor de leefbaarheid van onze planeet.

Generaliserend kun je namelijk stellen dat al deze ‘groene’ ontwikkelingen grote schade voor natuur en milieu veroorzaken. De term ‘duurzame’ of ‘groene’ energie is dan ook zeer misleidend en aantoonbaar onjuist. Om die energie te oogsten zijn ruimte en complexe machines nodig: windmolens, zonnepanelen, biomassacentrales of landbouwgrond voor biodiesel (ruimte) en heel veel materialen. Die materialen, o.a. de zeldzame aardmetalen, zijn niet hernieuwbaar, worden nauwelijks gerecycled en zorgen voor enorme natuurschade elders in de wereld. Daarnaast zal bij gebruik van landbouwgrond voor energie doeleinden, de verbouwing van voedsel worden verplaatst, naar bv de tropen (2) met ontbossing als gevolg.

Windmolens: verre van duurzaam

a. Absurd veel ruimte
Naast de grote hoeveelheid niet-duurzame materialen die nodig zijn bij de productie van windturbines, produceren ze ook nog eens relatief weinig energie, ze hebben een lage energiedichtheid, waardoor er heel veel van nodig zijn. Dat kost absurd veel ruimte, en dat gaat ten koste van natuur en tast het landschap aan. Zelfs Natura 2000 gebieden worden niet gespaard en zijn nu al vol gezet met deze enorme gedrochten. De energietransitie komt nu goed op stoom want de bewoners kunnen een paar tientje per jaar verdienen door te participeren in dit soort natuur-destructieve projecten en laten hun terechte bezwaren vallen. Dit zegt alles over onze spreekwoordelijke gierigheid, gelardeerd met een totaal disrespect voor de omringende natuur en onze leefomgeving. Judaspenningen.

b. Desastreuze effecten op vliegende dieren
De Universiteit van Wageningen, maar ook enkele NGO’s die zich wél durven uit te spreken, laten zien hoe desastreus de directe effecten van windmolens zijn op landschap en natuur. Onderzoeken naar de impact van windenergie op natuur worden weliswaar nog maar spaarzaam uitgevoerd, maar de resultaten zijn nu al zeer verontrustend. De sterfte van vogels, vleermuizen en, niet te vergeten, insecten, zijn nog niet eens in detail bekend, maar nu al luiden organisaties en wetenschappers de noodklok (3). Voorlopig helaas voor dovemans oren. Zo stelt De Universiteit van Wageningen dat de vogelsterfte door windmolens veel ernstiger is dan aanvankelijk werd gedacht (4). Ook insecten worden niet gespaard en letterlijk tot moes geplet op de wieken, zo wijzen Deense en Duitse studies uit. Afnames van aantallen insecten van meer dan 85 % zijn gevonden in Deense windmolenparken. Jaarlijks moeten zo tonnen dode insecten van de wieken geschraapt worden, want zo’n laag dode bestuivers gaat ten koste van de efficiëntie (5).

c. Bergen grondstoffen, niet recyclebaar, giftig

Daarnaast kost de bouw van windmolens enorm veel energie en vooral grondstoffen, o.a. zeldzame aardmetalen, waarvan het winnen op grote schaal extreem milieubelastend is. Recente krantenartikelen maken ook melding van een toename van de ontbossing door de enorme vraag naar balsahout, dat wordt gebruikt in de bladen van de windturbines (6). De windmolens zelf zijn grotendeels niet recyclebaar: zelfs de TU in Twente worstelt met het recyclen van deze composietmaterialen en ziet onoverkomelijke problemen. Daarnaast zit in die materialen het beruchte Bisphenol A (BPA), een hormoon verstorende stof, om het plastic van de wieken de gewenste eigenschappen te geven. Maar met het slijten van de wieken komen die stoffen als giftige microplastics in het milieu terecht en als na een levensduur van slechts 25-30 jaar (meestal eerder, vanwege efficiëntere, nieuwere modellen) de molenwieken worden gestort komt het BPA in het grondwater terecht (7).

En dan heb ik het nog niet eens over de mogelijke effecten van windmolens op het zeeleven. Infrasone geluiden en electromagnetische velden rondom de stroomkabels verstoren het zeeleven, maar ook hier is nog weinig van bekend. Onlangs verscheen een alarmerende publicatie over de impact van windmolens op de stromingspatronen in de Noordzee. Eerste auteur Christiansen stelt op basis van zijn studie:

“The magnitude of the induced mean changes does not indicate severe local effects, but far-reaching structural changes in the system do occur. The changes in flow and mixing are likely to affect plankton production and food system, and may influence how protected areas work.” (8).

De Noordzee is nl ook natuur, maar die is zo’n beetje opgegeven voor de groene droom. Er liggen nu plannen om naast windmolens ook talloze zonnepanelen op zee te leggen. Dit zal zonder enige twijfel nog meer effecten op het zeeleven hebben: minder instraling van zonlicht leidt tot minder algengroei en dus een aantasting van de basis van de voedselketen.

Biomassacentrales stoken bossen op

Hier kunnen we kort over zijn: waanzin, maar noodzakelijk om de CO2-doelen te halen. Niet alleen worden nu wereldwijd unieke bossen opgestookt om aan de klimaatdoelen te voldoen, het veroorzaakt ook enorme vervuiling en zelfs een hogere uitstoot van CO2 dan kolen. Compenseren daarvan kost decennia en de bossen, vaak oude opstanden, komen voorlopig niet meer terug. En ook hier regeert de leugen: volgens Frans Timmermans wordt alleen dood hout en ‘misvormde’ bomen voor biomassa stook gebruikt. Een aperte leugen: het betreft vooral het kappen van bossen in o.a. de Baltische Staten en het Zuid-Oosten van de USA (9). Met het verdwijnen van het bos zal de temperatuur lokaal alleen maar toenemen doordat de zonnestraling door de kale bodem beter wordt geabsorbeerd. Maar de mammoettanker van de groene droom vaart meedogenloos door en vernielt in zijn destructieve vaart alles waar we juist zuinig op moeten zijn.

De elektrische auto: vervuiling, kinderarbeid en habitatdestructie

Het is ondertussen overduidelijk dat de grondstoffen voor batterijen van elektrische auto’s voor grote schade zorgen ver van ons bed. Unieke gebieden worden opgeofferd om het benodigde lithium en kobalt te winnen, met extreme vervuiling, watertekorten, habitatdestructie en kinderarbeid tot gevolg. Juist omdat we nog maar aan het begin staan van deze ellende maak ik mij grote zorgen over de toekomst: als we allemaal elektrisch moeten gaan rijden zal deze mijnbouw explosief toenemen met alle gevolgen van dien. Bovendien staat ons een afvalprobleem van ongekende proportie te wachten, want ook het recyclen van lithium batterijen is vooralsnog onmogelijk of gewoon te duur. Ondanks de noodroep van experts, gaat dit alles gewoon door…

Slechte modellen en lange termijn voorstellen

Ondanks dat er een zogenaamde consensus zou zijn dat de mens verantwoordelijk is voor de lichte opwarming van de aarde (sinds 1850, het einde van de kleine ijstijd, circa 1,2 °C), is de huidige hype gebaseerd op hypothesen, slechte modellen, en vooral paniek aangezwengeld door de media. Diezelfde media zijn zeer selectief in hun berichtgeving en voeden de paniek. Het is natuurlijk absurd en onmogelijk om lange termijn voorspellingen te doen met aantoonbaar uiterst onbetrouwbare modellen, die een forse overschatting geven van de toekomstige opwarming, zoals zelfs het IPCC heeft toegegeven.

Naast de schandalige rol van de media (bad news sells), die genadeloos in het boek van top-fysicus Steven Koonin wordt blootgelegd (10), verdienen ondertussen ook projectontwikkelaars en bedrijven enorm veel geld aan de transitie. Geld, niet natuur of een betere wereld, is een drijvende kracht geworden. Ook wetenschappers en instituten hebben baat bij de paniek, want dat levert onderzoeksgeld op. Zo is er recent een peer-reviewed artikel uitgekomen die aantoont hoe het KNMI feiten omtrent hittegolven heeft verdraaid, om de alarmistische boodschap kracht bij te zetten (11). Helaas hebben de media deze belangrijke publicatie compleet genegeerd.

Feit is dat er juist over klimaat nog heel veel niet bekend is en er daardoor veel onzekerheden zijn. Het vakgebied is zo enorm groot, dat niemand het helemaal overziet: dé klimaatwetenschapper bestaat niet. Elk vakgebied dat is gerelateerd aan klimaat overziet slechts een stukje van een complex geheel.

Wetenschappelijk tegengeluid

Ondanks dat ik Shell verwijt kritiekloos de uitdaging van een versnelde energietransitie aan te gaan, met alle gevolgen van dien voor de natuur, zijn er gelukkig steeds meer vooraanstaande wetenschappers, met een imponerende staat van diens, die wél hun nek durven uit te steken. Zo uitte Louise Fresco, voorzitter van de WUR, enkele weken geleden forse (mooi verpakte) kritiek op de klimaatwetenschap in haar column in het NRC (12). Ook andere top-wetenschapers, ontkrachten met harde feiten en data de klimaat hysterie, bijvoorbeeld Prof. Guus Berkhout, Prof. Salomon Kroonenberg, en Prof. William Happer.

Een groep Duitse wetenschappers heeft recent een artikel gepubliceerd waarin ze op basis van satelliet data concludeerden dat de opwarming van de laatste 20 jaar vooral veroorzaakt wordt door een verhoogde instraling van de zon, (door minder wolken) en dat broeikasgassen slecht een ondergeschikte rol speelden (13). Dit voortschrijdend inzicht, want de Science is never settled, toont het hoge speculatie-en ongefunderde paniekgehalte, en de leugens in de media, van de klimaat ‘crisis’ aan.

Tot slot wil ik nog een ding duidelijk stellen: binnen de wetenschap is er absoluut geen consensus noch bewijs over de oorzaken van de huidige (milde) opwarming. De uitspraak “The Science is settled” is nooit waar, en zeker niet voor een jonge wetenschap als klimaat. De CO2 hypothese wordt niet ondersteund door de metingen. Er is wel bewijs dat de maatregelen desastreus uitpakken voor natuur en milieu en Shell speelt daar een actieve rol in. Ik kan alleen maar hopen dat dit verandert en dat Shell zich weerbaar opstelt tegenover onkundige rechters en zich duidelijk durft uit te spreken tegen de dramatische effecten van de energietransitie op natuur en milieu.

Fossiele brandstoffen zijn zo slecht nog niet!


Tot slot wil ik u nog wijzen op een reactie van advocaat Lucas Bergkamp op het bezwaarschrift van Shell tegen Milieudefensie. Naar mijn idee zeer relevant. Ik hoop dat Shell daar zijn voordeel mee doet!

Ik zie uit naar uw reactie!

Als bonus nog twee korte, 6 minuten, filmpjes van een eveneens bezorgde ingenieur:

Met vriendelijke groet,

Hans Wolkers (PhD)