Het einde van de Amerikaanse bluf

Wat zijn die nieuwe realiteiten?

Het einde van de Amerikaanse bluf

Geplaatst op 10 maart 2022 door E.J. Bron

(Door: Fred Hamburg)

Om heden ten dage over oorlog te praten, moet men niet alleen veel weten over strategie, maar ook over tactiek en operationele zaken. De complexiteit en dynamiek van het hele oorlogsbedrijf maakt helaas dat een dergelijk gesprek niet gevoerd kan worden zonder de nodige formalisering en kwantificering. Vele modellen hebben om die reden het licht gezien. Zo bestaat er een model (‘Measuring National Power’) dat inzicht geeft in de militaire macht van een natie wanneer men deze vergelijkt met andere landen. Het model is evenwel – tegelijk met vele andere – achterhaald, omdat het allereerst al te veel leunt op uitgaven voor ‘defensie’, zulks terwijl budgetten voor ‘defensie’ bewezen slechte graadmeters zijn. Waar het in realiteit primair om gaat, is een beeld te krijgen van de ‘combat strenght’. Want pas daarna krijgt men een idee van de daarmee samenhangende ‘wapenbalans’ en de ‘geopolitieke status’.

Voor het meten van ‘combat strenght’ zijn allereerst de niet-lineaire Lanchester-Osipov wetten van belang (differentiaalvergelijkingen die rekening houden met de dynamische veranderingen van de verschillende variabelen). De Lanchester wetten kunnen bijvoorbeeld toegepast worden bij het meten van ‘attritie’, dat wil zeggen: de strategie waarin het erom gaat de vijand op de knieën te dwingen door hem onophoudelijk personele en materiële verliezen toe te brengen.

In zijn volle omvang zijn de Lanchester wetten heel complex, vooral als zaken worden verdisconteerd als luchtsteun, kruisraketten, territoir, dichtheid van de troepen en het aantal soldaten in de frontlinie. Daarom kan niet alles voorspeld worden met de Lanchester wetten, maar dat oorlog een complexe, non-lineaire aangelegenheid is, is dankzij zo’n benadering wel heel goed duidelijk te maken. [Voor de oorlog op zee gelden overigens andere wetten.]

Omdat oorlog van nature probabilistisch van aard is, is voorts de ‘risicoanalyse’ cruciaal. Kansberekening speelt daarom een grote rol in het oorlog voeren, zelfs op het tactische niveau. Om bijvoorbeeld te weten hoeveel tanks men op pad moet sturen, is het nodig dat je de kans weet dat een schietende en rijdende tank een doelwit uitschakelt bij het eerste schot (c.q. het tweede enz.). Al deze kwantitatieve aspecten van de ‘combat strenght’ hebben een directe invloed op de calculatie van de wijze waarop de militaire balans verschuift, zowel regionaal als globaal. De klassieke elementen van het oorlog voeren (moreel, training e.d.) blijven daarbij zeker geldig, maar in de moderne oorlog kunnen moreel en briljante tactiek vaak toch niet opboksen tegen de nieuwe, technologische realiteiten.

Q. Wat zijn die nieuwe realiteiten?

A. Meer algemeen is de huidige oorlogsvoering mede mogelijk geworden door geavanceerde vormen van ‘computing’ en ‘signal processing’ (en de onderliggende wiskunde) waardoor een netwerk van – lucht, zee, grond en space – sensoren mogelijk werd voor de geleiding van raketten. Hoe groter het aantal knopen (‘noduli’), hoe waardevoller het netwerk in het verkrijgen van precieze ‘targeting information’. De allerlaatste ontwikkeling in deze ‘net-centric warfare’ betreft de toevoeging aan het wapenarsenaal van hypersone raketten. Deze raketten van de Russen (en de Chinezen – de Amerikanen hebben ze nog niet, althans niet echt) zijn niet alleen hypersonisch, maar kunnen ook middels voornoemd netwerk onderling communiceren en dankzij die communicatie tijdens hun vlucht hun koers corrigeren.

Zowel ter land als ter zee hebben deze hypersonische raketten de wijze van oorlogsvoering dramatisch veranderd. En daarmee ‘the balance of power’. Het is voor het Westen bijvoorbeeld onmogelijk geworden om Rusland vanuit de zee te bestoken met raketten. Maar ook de Amerikaanse landmassa geniet geen voordelen meer door haar geografie. De mega-precieze, niet uit de lucht te schieten hypersone raketten kunnen elk object (bijvoorbeeld een besluitvormingscentrum), waar dan ook, via de voordeur treffen.

De Amerikanen beschikken momenteel in hun militair-politieke en economische instituten niet over capaciteiten en structuren om deze hypersone raketten van Rusland (en China) op afzienbare termijn het hoofd te bieden. Hun huidige THAAD-systeem is hooguit dubieus effectief tegen de hypermoderne wapens van Rusland (en China). Tezelfdertijd leggen de Amerikanen het loodje tegen de superieure luchtverdediging van de Russen (networked S400 en S500 systemen – zie noot *). Verder kan Rusland’s nieuwste radar duizend snel bewegende objecten traceren, inclusief hypersone wapens. En last but not least zijn de Russen in staat het gps-systeem van de VS uit te schakelen.

In de huidige ontwikkelingen raken de VS alleen maar verder achterop (denk daarbij ook aan lasers, robotten, onderwater drones, elektronische oorlogsvoering en raketten om hypersone raketten neer te halen). Niettemin, men moet de net-centric warfare niet idealiseren. Het is geen panacee en er zijn zeker problemen wanneer de systemen onder echte oorlogsomstandigheden moeten opereren. Het zijn extreem complexe, kostbare netwerken die door een vijand uitgeschakeld zouden kunnen worden waardoor een desbetreffende ‘platform’ (zeg: ‘a single shooter’) helemaal weer op zichzelf is aangewezen. Vandaar dat ‘platform- centricity’, ‘Low Tech’, ‘operational acumen of leaders’ en het kunnen vechten onder de restricties van ‘the fog of war’ er nog steeds toe doen. In die zin is er geen sprake van een scherpe afscheiding tussen ‘platform’- en ‘network-centric warfare’. Ook tanks en grote infanterie formaties zullen voorlopig nog heel erg van belang blijven.

Overigens zijn de Amerikanen in de wapenwedloop (en in aerospace) achteropgeraakt, omdat ze door hun eigen dogmatisme én cognitieve dissonantie beteugeld werden. Zo geloofden ze – door hun succes (én hun hubris!.) – te lang dat ze geen rekening hoefden te houden met de militair-technologische ontwikkelingen in andere landen; ze hielden daarbij te lang vast aan hun overtuiging dat ‘strategisch bombarderen’ in alle gevallen beslissend was (ook al getuigde Vietnam met de bijbehorende opkomst van de SAM al van het tegendeel!). Verder droeg het Amerikaans succes in de Golfoorlog in niet geringe mate bij aan het valse gevoel van omnipotentie. Hetzelfde geldt voor de Hollywood-versie van oorlog die de gemiddelde Amerikaan op zijn netvlies heeft.

Dictum:
Amerika is geen hegemon meer. De unipolaire wereld is ten einde. Meer weten? Lees A. Martyanov, 2019. ‘The (real) Revolution in military Affairs’. Atalanta: Clarity Press, 222 pp, ISBN 978-1-949762-07-5. Daar leest u uitgebreid wat hier in een nutshell gepresenteerd is. [Dit artikel is een licht bewerkt leesstuk (no.102) uit mijn boek ‘De prijs van politieke correctheid’, verkrijgbaar via www.bravenewbooks.nl/fredhamburg en bol.com.]

Noot *.
Russia’s S-500 Prometey anti-missile systeem is ontworpen om middellange, ballistische afstandsraketten te treffen; het systeem kan evenwel ook kernkoppen van intercontinentale raketten, gevechtsvliegtuigen en drones neerhalen. De S500 is voorts ontworpen om hypersone wapens en low-Earth orbit satellieten uit te schakelen. Het systeem is daarmee een stuk eerste generatie space defense hardware.

Info over de auteur:

Fred Hamburg studeerde rechten en medicijnen. Tot zijn pensionering doceerde hij medische onderwerpen en ethische besliskunde. Daarnaast was hij speciaal adviseur van een stichting voor medische ethiek. In 2005 promoveerde hij in Leiden op een computermodel voor het ondersteunen van een bepaalde medisch-ethische beslissing.
Fred Hamburg schreef boeken over – onder andere – besliskunde en politiek. Zijn twee laatste werken verschenen in 2021 (‘Winter is coming – The death of liberal democracy and the resurrection of the West’, Bravenewbooks.nl/fredhamburg; of bij bol.com) en in 2020 (‘Jeanne d’Arc’s Grand Strategy’, Amsterdam Publishers).

Door:
Fred Hamburg

(voor www.ejbron.wordpress.com)