Een gastbijdrage van Jan Smelik.

Deze video’s heb ik gemaakt om voor een leek inzichtelijk te maken waar de energietransitie klem gaat lopen. Ons wordt door de overheid en de klimaatbeweging voorgespiegeld dat je met wind en zon onze energievoorziening kan bedienen. Knelpunten worden daarbij verzwegen. Met zonne-energie (PV-panelen) kun je op onze breedtegraad gedurende drie a vier maanden in de wintertijd vrijwel geen energie opwekken. Opbrengsten in de winter zijn nog geen vijf procent van die in de zomer. Om die reden is zonne-energie hier onbruikbaar om het hele jaar mee rond te komen. Windenergie heeft het iets makkelijker want ook in de winter waait het nogal eens. Maar ook daar zijn er soms wekenlange windstille perioden. De oplossing die vervolgens genoemd wordt is om overproductie van stroom om te zetten in waterstof, die dan vervolgens weer gebruikt kan worden in perioden van weinig aanbod van groene stroom.

In de eerste video heb ik als rekenvoorbeeld alleen windenergie genomen. De reden hiervoor is enerzijds om de berekening kort en simpel te kunnen houden, anderzijds omdat met name PV-panelen in ons land een buitensporig beslag op de ruimte leggen. Zie hiervoor de prachtige zonneweides waar niets meer mogelijk is, geen planten, geen huizen, niks. Rondom een windturbine kun je tenminste nog aan landbouw doen. Onderschat wordt altijd hoeveel windturbines er nodig zijn om 100% groene stroom op te wekken voor een maatschappij als de onze. De video poogt dit grafisch zichtbaar te maken. De aannames zijn noodzakelijkerwijs simpel en kort door de bocht, maar anders wordt het een speelfilm, nu is de video met 7 minuten al aan de lange kant voor veel mensen. De basisberekening staat volgens mij nog steeds, al kun je met andere uitgangspunten natuurlijk tientallen procenten lager (of hoger) uitkomen. Voor het eindresultaat maakt het niet veel uit in mijn ogen.

In de tweede video probeer ik te laten zien dat groene technieken helemaal niet zo groen zijn als ons wordt voorgehouden. Inmiddels wordt wel duidelijk dat aan elektrische auto’s ook wel wat nadelen kleven. Dat windmolens meer doen dan alleen maar wind malen, ze vermalen ook vogels, vleermuizen en insecten, en op een veel grotere schaal dan de meeste mensen denken. Zie hiervoor ook eens de docu ‘Planet of the Humans’ van Michael Moore. Ook vergeten voorstanders vaak te vertellen dat deze groene productiemiddelen niet zo heel lang meegaan. Met 20 a 25 jaar heb je het meestal wel gehad met PV-panelen en windturbines. Een beetje conventionele centrale gaat al snel 50 tot 60 jaar mee en kerncentrales wel 80 jaar. Het afvalprobleem van groene energie is daardoor nogal onderbelicht en komt nu ook pas goed op gang.

Veel kijkplezier, ook al is het geen vrolijke stof, en zie de video’s niet als een diepgravende docu, dat is nooit het uitgangspunt geweest.

***


Over de auteur
Jan Smelik (Groningen, 1958) is opgeleid aan de niet meer bestaande HTS in Hilversum, richting Fijn Mechanische Techniek. Na een tiental jaren werkzaam te zijn geweest als ingenieur is hij verzeild geraakt in de AV-sector als geluidsman, niet zo’n gekke stap gezien zijn hobby als (voormalig professioneel) luidsprekerbouwer en high-end audio liefhebber. Na ruim een kwart eeuw als geluidsman gewerkt te hebben is er nu tijd ontstaan om als geïnteresseerde leek in de beerput van het Klimaat te duiken. De dreiging dat onze prachtige landje zowel visueel als economisch te gronde gericht wordt is een sterke motivatie om actief te worden en te proberen het tij te keren. Door zijn technische achtergrond kan hij goed de (on)mogelijkheden van ‘groene’ ontwikkelingen blootleggen.