Van een onzer correspondenten.

De werkkamers van Princetonprofessor William Happer en voormalig Institute of Advanced Study-directeur Robbert Dijkgraaf moeten een stevige wandeling van elkaar verwijderd zijn geweest daar in Princeton. Dijkgraaf is inmiddels vertrokken om Minister te worden, maar Happer werkt nog altijd in Princeton en heeft daar nog een studeerkamer met zijn onafscheidelijke fiets op de achtergrond.

We weten niet of beide geleerden elkaar ooit hebben ontmoet. Beiden staan qua klimaatdiscussie diametraal tegenover elkaar. Een kleine geschiedenis van beider uitspraken over klimaatverandering.

Natuurkundige William Happer heeft een aanzienlijk deel van zijn werk besteed aan de rol van CO2 in de atmosfeer. Hij komt, samen met andere wetenschappers, tot de conclusie dat CO2 amper leidt tot opwarming van de aarde en dat de planeet eigenlijk veel meer CO2 nodig heeft. Goed voor mens en natuur. Je zou Happer een ‘klimaatrealist’ kunnen noemen, maar hij spreekt zelf liever van ‘klimaatoptimist’. Natuurkundige Robbert Dijkgraaf daarentegen is een ‘klimaatpessimist’, maakt zich zorgen over klimaatverandering.


Dijkgraaf mag dan zelf geen klimaatwetenschapper zijn, als toenmalig voorzitter van de KNAW werd Dijkgraaf in 2010 wel gevraagd een onderzoek te doen naar fouten in het verschenen IPCC klimaatrapport en kent de materie:

‘Het klimaatrapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) uit 2007 is zwaar onder vuur komen te liggen, nadat was gebleken dat niet alle wetenschappelijke informatie klopt. Zo smelten de gletsjers op de Himalaya lang niet zo snel als vermeld en ligt Nederland niet voor 55 procent, maar voor 26 procent onder de zeespiegel. Een deel van het rapport zou gebaseerd zijn op informatie van een student en na een gehackte e-mailwisseling moest een belangrijke Britse klimaatwetenschapper terugtreden van zijn universiteit.’ Bron: NOS

Dijkgraaf formuleerde in 2011, een jaar voordat hij aantrad als IAS- directeur in Princeton, zijn visie tijdens het toenmalige intense internationale klimaatdebat:

‘In menig opzicht is dit felle debat een reflectie van het grote belang dat iedereen aan het vraagstuk van klimaatverandering hecht. Niet alleen bedreigt het een fragiele aarde, de maatregelen die gemoeid zijn met mitigatie vragen enorme inspanningen van onze samenleving en economie, die eveneens grote gevolgen zullen hebben. Een stevig debat over zo’n belangrijk onderwerp misstaat niemand. Maar, zoals de Amerikaanse Senator Daniel Patrick Moynihan zei: Iedereen heeft recht op zijn eigen mening, maar niet op zijn eigen feiten.’ Bron: Klimaatverandering, Wetenschap en Debat, KNAW 2011.

Tijdens zijn tijd als directeur van het IAS liep Dijkgraaf in 2017 mee in de ‘March for Science’ als reactie op wetenschappers, zoals mogelijk William Happer en politici zoals Trump, die in zijn ogen het klimaatprobleem ontkenden. De slogan was: ‘advocating science, not silence.’

March for Science 2017

William Happer koos in februari 2017 scherpe bewoordingen wat de klimaatwetenschap betreft:

‘Er is heel veel zogenaamde klimaatwetenschap die eerder lijkt op een cultus. Het is zoiets als Hara Krishna, in die geest. Ze kijken glazig uit de ogen en zingen. Uiteindelijk zal het de goede naam van de wetenschap als geheel kwaad berokkenen.’ Bron: The Guardian.

Fragment uit een commentaar in Nederland over de ‘March for Science’ in 2017, dat weergeeft hoe de stemming was rond feiten en meningen:

‘Dijkgraaf doet mee aan de mars in Washington DC, een van de 400 steden die meedoen aan de March for Science. Want wetenschap is niet zomaar een van de vele meningen in het publieke debat. Wetenschap is gebaseerd op feiten en die kunnen worden geverifieerd. Studenten van de opleiding Journalistiek en de Nieuwe Media Master van de Universiteit van Leiden noemen zichzelf met trots ‘factcheckers’. Om de vloed van alternatieve feiten in te dammen, factcheckten ze Nederlandse politici in de opmaat naar de komende verkiezingen.’ Bron: Universiteit Leiden.nl.

Op een vraag over de wetenschappelijkheid van zijn standpunt als klimaatpessimist zei Robbert Dijkgraaf dit:

Vraag:

‘Maar zijn de wetenschappelijke feiten dan wel hard genoeg, als mensen er zo makkelijk op kunnen schieten? Zijn ze concreet en duidelijk genoeg?’

Antwoord Robbert Dijkgraaf:

‘Het gaat om statistiek, dat is erg lastig voor mensen om mee om te gaan. Er zijn zeker onzekerheden, maar die zijn niet zo groot dat we niet weten welke kant het opgaat. De trend zien we. Uiteindelijk spreken die feiten voor zich. Iedereen die kijkt naar de ontwikkelingen van grote overstromingen en bosbranden in Amerika kan dat zien.’ Bron: Nu.nl

William Happer.

William Happer stelde over klimaatverandering in relatie met weersextremen het volgende:

‘Iedereen die de voorspelling van het pad van orkaan Irma in de nazomer van 2017 heeft gevolgd, zou dit moeten begrijpen. Ten eerste voorspelden de modellen een voltreffer op Miami en de oostkust van Florida. Toen, ondanks deze voorspellingen, zwenkte de orkaan plotseling naar de westkust van Florida. Met andere woorden, zelfs met enorme hoeveelheden realtime gegevens konden de modellen het pad van Irma twee dagen van tevoren nog steeds niet nauwkeurig voorspellen. Is er een rationeel mens die gelooft dat computermodellen de temperatuur over tientallen jaren nauwkeurig kunnen voorspellen? Het antwoord is: dat kunnen ze niet. Dat is de reden waarom de afgelopen 30 jaar de ene klimaatvoorspelling na de andere – op basis van computermodellen – verkeerd was. Ze hebben het bij het verkeerde eind, want zelfs de krachtigste computers kunnen niet alle vergelijkingen oplossen die nodig zijn om het klimaat nauwkeurig te beschrijven. In plaats van dit toe te geven, vervangen sommige klimaatwetenschappers de zeer complexe vergelijkingen die het werkelijke klimaat beschrijven door sterk vereenvoudigde vergelijkingen: hun computermodellen. De onhandelbare details negerend, ‘tunen’ modellenbouwers hun vereenvoudigde vergelijkingen in ​​met veel instelbare inputs – getallen die kunnen worden gewijzigd om elk resultaat te produceren dat de modellenbouwers willen. Dus als ze willen aantonen dat de temperatuur op aarde aan het einde van de eeuw twee graden hoger zal zijn dan nu, voeren ze de getallen in die dat resultaat opleveren. Dat is geen wetenschap. Dat is sciencefiction.’ Bron: Prager U.com

Hiermee is de discussie over de waarde van klimaatmodellen getypeerd. Wat zegt Dijkgraaf in 2011 over de waarde van klimaatmodellen:

‘Klimaatmodellen hebben hun beperkingen, maar ze worden steeds beter. In de eerste klimaatmodellen, uit 1990, werden bijvoorbeeld nog geen oceaanstromingen meegenomen, terwijl in 2005, in de klimaatmodellen, deze stromingen wereldwijd in detail konden worden berekend. In de volgende generatie klimaatmodellen, voorzien in 2014, komt vooral aandacht voor een betere representatie van biologische processen zoals plantengroei, landbouw en de biologische activiteit in oceanen.’ Bron: KNAW, Klimaatverandering Wetenschap en Debat, KNAW 2011.

Wat stelt William Happer over de werking van klimaatmodellen:

‘Het aanvankelijke argument was dat er sprake is van een snelle globale opwarming, maar dat is niet gebeurd. (…) De modellen hebben het opwarmingspotentieel overdreven.(…) De modellen keken niet naar de wereld, ze keken naar de modellen.’ Bron: Conversation that Matters.

Waarom zijn de klimaatmodellen dan onbetrouwbaar? William Happer:

‘Critici beweren dat de computermodellen waarop het officiële standpunt van het IPCC is gebaseerd, onbetrouwbaar zijn vanwege de inherente moeilijkheid om het klimaat te modelleren vanwege het feit dat de atmosfeer een vloeistofdynamisch systeem is, dat, net als alle dergelijke systemen, onderhevig is aan turbulentie waardoor het gedrag op de lange termijn erg moeilijk te voorspellen is. Turbulentie is een vorm van ‘gevoeligheid voor initiële omstandigheden’ of ‘chaos’.

Er is volgens Happer een verschil met de weermodellen:

‘(…) We moeten het verschil tussen weermodellen en klimaatmodellen onthouden. Weermodellen zouden mij moeten vertellen of ik volgend weekend een picknick in de achtertuin kan plannen of dat ik me morgenochtend zorgen moet maken over een schadelijke vorst. Ik verwacht dat deze voorspellingen zo nauwkeurig mogelijk zijn. Weermodellen gebruiken gedetailleerde empirische gegevens over de toestand van de atmosfeer en de oceanen van vandaag om de toestand in de nabije toekomst, misschien tot een week vooruit, te extrapoleren.’ Bron: www.thebestschools.org.

Robbert Dijkgraaf op tv over wetenschap

Als directeur van het IAS in Princeton (2012-2022) was Robbert Dijkgraaf vaak in Nederland. Hij was een veelgevraagd televisiegast en verscheen zeer regelmatig in onze huiskamer. Ook liet hij zich publiekelijk uit over klimaatverandering, zoals in De Wereld Draait Door. Daar zei hij onder meer dit:

‘Klimaatverandering gaat over risico’s die ons bedreigen. (…) De wetenschap geeft nooit 100% zekerheid, soms 95% en als dat consequenties voor ons heeft dan gaan sommigen toch graag op die 5 procent zitten. Ik begrijp dat eigenlijk niet, je wilt toch niet een soort roulette spelen, met de aarde, met het leven en helemaal niet met de toekomstige generatie.’ Bron: De Wereld Draait Door 2019.

Dijkgraaf gaat in die tijd in een tweet nog een stapje verder in zijn eigen visie. Hij schrijft:

‘Het vreemde van het ‘klimaatdebat’ is dat men in het dagelijks leven 100% zekerheid wil dat het goed gaat, terwijl sceptici vragen om 100% zekerheid dat het fout gaat.‘ Bron: Twitter.

Hij zit zeer geharnast in de discussie en poneert:

‘Klimaatdebat, je debatteert toch ook niet over de zwaartekracht.’ Bron: De Morgen 2019.

In zijn optiek is een andere wetenschappelijke visie op klimaatverandering, zoals bijvoorbeeld voorgestaan door William Happer en anderen, ronduit manipulatie:

‘Menigeen voelt zich plotseling vrij de waarheid te manipuleren en verdacht te maken’, schrijft Dijkgraaf. En of het nu gaat om klimaatverandering, immigratie of vaccinaties, het advies van experts wordt weggezet als ‘ook maar een mening’. Bron: Trouw 2019.

Happer reageert op dit soort aantijgingen tijdens een expert hoorzitting in de Duitse Bondsdag als volgt:

‘Toename van CO2 concentraties en andere broeikasgassen dragen niet bij tot een klimaatcrisis. Als je dit zegt willen velen dat ik word vervloekt en veroordeeld, zoals diegenen die in de vijftiende eeuw het bestaan van heksen ontkenden.‘ Bron: Bundestag.de.

Over de rol van nieuwe wetenschappelijke inzichten is Robbert Dijkgraaf niettemin resoluut:

‘(…) Maar het grote verhaal over klimaatverandering door CO2 was al 100 jaar geleden bekend. Als de uitstoot daarvan zou verdubbelen, en die richting gaan we in, heeft dat enorme gevolgen. Dat verhaal wil je ook blijven vertellen.’ Bron: NPOradio.

Happer over CO2:

‘Ik weet veel over CO2 in vergelijking met de meeste klimaatwetenschappers, omdat wij CO2-lasers maken. CO2 is een zeer interessant molecuul, met name het model van CO2, dat bijdraagt aan de opwarming van de aarde. CO2 is een staaf en het buigt op en neer, op en neer, en het is die buigbeweging die de opwarming van de aarde veroorzaakt. Maar dat is zo’n sterke absorptie, dat het nu verzadigd is. Dus als je meer CO2 toevoegt, is het meeste wat je kunt doen al gedaan. Er is nog een kleine toevoeging, maar niet erg veel.

Als je een schuur hebt en je wilt hem rood schilderen, weet je dat, wanneer je hem eenmaal schildert, het misschien niet rood genoeg is, en dat als je hem twee of drie keer schildert, hij er echt rood uitziet. Als je hem daarna nog een keer rood schildert, maakt het niet veel meer uit. En dat is wat CO2 nu doet! De meeste eenvoudige absorptie is gedaan. En dus, als je meer CO2 toevoegt, wordt het een beetje breder, maar ik wil niet te technisch worden.’ Bron: Eindtijdnieuws.

Dijkgraaf is inmiddels Minister van Onderwijs en Wetenschappen. Professor Happer is bezig met een nieuw onderzoek over de rol van wolken in relatie met klimaat. Inmiddels hebben William Happer en William van Wijngaarden een wetenschappelijk artikel gepubliceerd waarin de zeer beperkte rol van CO2 wordt aangegeven als broeikasgas. Het artikel wacht nog op peer review. Een belangrijke grafiek uit dit artikel gaat al de wereld rond. Dit tot ongenoegen van het IPCC dat met de daarin onweerlegbare gepresenteerde gegevens alleen maar kan instemmen. Zie hier.

***