Om uit de rode cijfers te komen, moet Port of Den Helder elk jaar een aantal hectaren grond verkopen.

 DEN HELDER ’Het lijkt er op dat dit doel bij lange na niet gehaald zal worden’, zeggen door de gemeenteraad ingehuurde deskundigen

Delano Weltevreden 24-12-2021

Het verdienvermogen van Port of Den Helder (PODH) op de middellange en lange termijn is onzeker. Dat zeggen de onderzoekers van Panteia die het havenbedrijf op verzoek van de gemeenteraad doorlichten. Zij hebben hun eerste indrukken voor de raad op papier gezet.

Om projecten te kunnen uitvoeren, klopt het havenbedrijf regelmatig bij de gemeente aan voor geld. Door de teruggang in de olie- en gasindustrie en door corona doen minder schepen de haven aan. Daarnaast lukt het maar niet om grond te verkopen op onder andere Kooyhaven. Voordat opnieuw de buidel wordt getrokken, wil de gemeenteraad weten hoe de vork nou eigenlijk in de steel zit.

Volgens de onderzoekers zijn voldoende en bruikbare terreinen een noodzakelijke basisvoorwaarde om bedrijvigheid (ten behoeve van wind op zee) aan te trekken en inkomsten voor het havenbedrijf te genereren. Er is in hun ogen geen duidelijkheid of daar ooit aan gaat worden voldaan. In het meest recente bedrijfsplan geeft PODH aan dat elk jaar een aantal hectaren grond verkocht moet worden om de komende jaren uit de rode cijfers te blijven. Bijvoorbeeld op Kooyhaven. Het lijkt er volgens de onderzoekers op dat dit doel bij lange na niet gehaald zal gaan worden.

Marktpartijen

Het havenbedrijf heeft op dit moment onvoldoende kadelengte en gronden beschikbaar die geschikt zijn voor marktpartijen die zich zouden willen vestigen of uitbreiden, schrijft Panteia. Met het gebied rondom Kooyhaven beschikt het Helderse havenbedrijf volgens de onderzoekers weliswaar over een aanzienlijke hoeveelheid vierkante meters en kades, maar die zijn voor marktpartijen niet heel aantrekkelijk: achter de Koopvaarderschutsluis, geringe diepgang, te lage milieucategorie. Er zijn op dit moment dan ook nog geen gronden verkocht en de vooruitzichten zijn volgens de deskundigen niet positief. Zij denken dat verplaatsing van het Logistiek Centrum van de Koninklijke Marine naar de Kooyhaven kansen zou kunnen bieden. Dat moet worden onderzocht.

Omdat de activiteiten rond olie en gas afnemen, moet het havenbedrijf op zoek naar nieuwe klanten. Die dienen zich nog niet aan, op lange termijn lijken er volgens Panteia wel mogelijkheden. De blik is nu vooral gericht op inkomsten als gevolg van vaarbewegingen voor beheer en onderhoud van windparken op zee. Helaas heeft PODH volgens de deskundigen nog niet geprofiteerd van de reeds gerealiseerde windparken en heeft het havenbedrijf tot op heden letterlijk de boot gemist.

Er moeten nog twee windparken worden aanbesteed. Op langere termijn worden nog meer windparken op de Noordzee voorzien. Activiteiten op het gebied van beheer en onderhoud nemen daardoor sterk toe, wat ook meer vaarbewegingen tot gevolg heeft als het beheer en onderhoud volgens de huidige concepten uitgevoerd gaat worden.

Voordeel

De relatief korte afstand van PODH ten opzichte van de nog te ontwikkelen windparken zijn dan een voordeel, denken de onderzoekers. Partijen die zij hebben gesproken denken dat dit op langere termijn ook inkomsten gaat opleveren voor het havenbedrijf, omdat alle beschikbare capaciteit nodig zal zijn. Niet duidelijk is wat de haven hieraan denkt te gaan verdienen. Daarnaast wordt de onzekerheid vergroot door mogelijke nieuwe concepten zoals Service operation vessels (SOV’s). Dat zijn grotere onderhoudsschepen die voor weken op zee verblijven en minder vaak de havens aandoen. De inzet van dergelijke vaartuigen speelt juist bij de verder gelegen windparken.

Een andere ontwikkeling is de energietransitie naar het gebruik van waterstof. Er zijn verschillende plannen om Den Helder een rol te laten spelen bij ontwikkelingen op het gebied van de productie van ’blauwe’ waterstof. De CO2 die bij dit proces vrijkomt, zou dan met schepen de Noordzee opgevaren worden voor opslag in lege gasvelden. Dit brengt naar schatting enkele extra scheepsbewegingen per week met zich mee, denkt Panteia. Op het eerste gezicht lijken daarmee de baten voor PODH beperkt. Daarnaast is blauwe waterstof een transitieoplossing in de verduurzaming en is het gerelateerd aan de olie- en gaswinning op de Noordzee. Nog minder duidelijk is volgens hen in hoeverre PODH een rol kan spelen bij de ontwikkelingen rond groene waterstof en wat de haven daaraan denkt te gaan verdienen.

Alles overziend, denken zij dat het verdienvermogen van het Helderse havenbedrijf op middellange en lange termijn onzeker is. Partijen die zij hebben geïnterviewd hebben de indruk dat PODH onvoldoende visie en focus heeft: de marketing is gericht op lange termijn zaken, die moeilijk te beïnvloeden zijn. De korte termijn lijkt onderbelicht. Ontwikkelingen op lange termijn leveren misschien wel activiteit op, maar naar het aanziet slechts beperkte inkomsten.

Noordhollands Dagblad