Grootschalig Zweeds onderzoek toont aan: na negen maanden bieden de coronavaccins geen enkele bescherming meer

Het coronabeleid staat op een kantelpunt.

9-11-2021

De vaccins verliezen snel hun bescherming, eerst tegen besmetting en nu ook tegen ernstige ziekte. In toenemende mate vullen de ziekenhuis- en ic-bedden zich met gevaccineerden. Het RIVM en de Gezondheidsraad willen die afnemende bescherming tegengaan door een massale uitrol van ‘booster’-vaccins, eerst bij de 60-plussers en daarna de rest. Een booster klinkt misschien als een turbo met vleugels, maar het is gewoon hetzelfde 2019-vaccin, terwijl de huidige coronavarianten zich daar nog maar weinig van aantrekken. Gelukkig zien steeds meer Nederlanders in dat het geen zin zal hebben om zich te onderwerpen aan een serie prikken en willen met een 99,8% kans om een corona-infectie te overleven best hun kansen afwachten. Zeker als ze daarmee een 100% kans hebben om de bijwerkingen van de coronavaccins te voorkomen.

Terwijl het coronabeleid van Hugo de Jonge nog ingehaald moet worden door de werkelijkheid, is in de meeste Scandinavische landen al een rationeel beleid van kracht: Zweden heeft minimale maatregelen, Noorwegen en IJsland zijn zelfs helemaal vrij van mondkapjes, testen en QR-codes. De wetenschappelijk studies die hieraan ten grondslag liggen zijn voor ons van belang. We wilden om die reden een grootschalig Zweeds bevolkingsonderzoek naar de effectiviteit van vaccins bespreken, dat vorige maand in de Lancet verscheen, omdat het laat zien dat de oplopende coronacijfers beter verklaard kunnen worden door afnemende bescherming van vaccins (en seizoensinvloeden), dan door de groep ongevaccineerden.

Ontluisterende conclusie

Maar toen kwamen we de blogpost tegen van Sebastian Rushworth, een jonge dokter uit Zweden. Hij zet de opbrengst van de massale vaccinatiecampagne kraakhelder uiteen. De conclusie is ontluisterend: na negen maanden is er van de bescherming van vaccins niets meer over. Dat geldt ook voor de bescherming tegen ernstige ziekte. Alleen het Modernavaccin had nog enig effect, maar dat gaf weer zoveel hartafwijkingen bij jongvolwassenen, dat het in Zweden niet meer wordt gegeven aan mensen jonger dan 30 jaar.

Rushworth is niet tegen mRNA-vaccins, hij denkt alleen dat er slechts een beperkte groep is die hiervoor in aanmerking komt. Het coronabeleid moet om en dat zal ook uiteindelijk gebeuren. “De enige manier waarop de pandemie eindigt is als er genoeg mensen geïnfecteerd raken en natuurlijke immuniteit ontwikkelen, wat dezelfde manier is waarop elke voorgaande pandemie met een respiratoir virus is geëindigd” zegt hij. Hieronder vind je de vertaling van zijn blogpost, waarin hij de eerder genoemde Zweedse studie bespreekt.

Het is jammer dat de farmaceutische bedrijven hebben besloten om hun onderzoeken naar de coronavaccins voortijdig te beëindigen, door al na enkele maanden ook een coronavaccin te geven aan de deelnemers in de placebogroep (controlegroep). Het betekent dat er geen lange termijn follow-up is door middel van gerandomiseerde onderzoeken, en dat deze er ook nooit zullen komen. We zijn hierdoor gedwongen om volledig te vertrouwen op observationele gegevens, om te kunnen begrijpen hoe veilig en effectief de coronavaccins zijn op de langere termijn.
Om die reden is een recente studie uit Zweden zo interessant. Deze is momenteel beschikbaar als preprint (*) en kan hier gevonden worden. Het doel van de studie was om vast te stellen hoe effectief de vaccins zijn om op de langere termijn (d.w.z. na meer dan een paar maanden) bescherming te geven tegen Covid-19. De studie kwam tot stand met hulp van het bevolkingsregister. Het is niet verrassend dat deze uit Zweden komt, het land dat beter dan welk land ook in staat is grote hoeveelheden bevolkingsgegevens te verzamelen en sorteren ten behoeve van dit soort studies.
De auteurs van de studie begonnen met het verzamelen van gegevens van alle in Zweden wonende mensen die eind mei 2021 volledig gevaccineerd waren tegen Covid-19. In die tijd werden er drie verschillende vaccins gebruikt in Zweden: Moderna, Pfizer en AstraZeneca. De gevaccineerde mensen werden vervolgens individueel afgezet tegen niet-gevaccineerde mensen van dezelfde leeftijd en hetzelfde geslacht, die woonachtig waren in dezelfde gemeente. In totaal ging het om 1.684.958 individuen die tot oktober 2021 werden gevolgd om te zien of ze Covid-19 kregen.

Wat toonde deze studie aan?

Zoals te verwachten viel, waren de coronavaccins heel effectief in het voorkomen van symptomatische Covid-19 gedurende ongeveer twee maanden na de vaccinatie. Dit is ook wat de gerandomiseerde onderzoeken hebben aangetoond en op basis hiervan werden de vaccins (voorlopig) goedgekeurd voor gebruik. De totale vermindering van het relatieve risico was 31-60 dagen na vaccinatie 89%.
Na die eerste twee maanden was er echter een snelle afname te zien van de werkzaamheid. Na vier tot zes maanden verminderden de vaccins het relatieve risico op infectie tot slechts 48%. Dit is bijzonder interessant als we in ogenschouw nemen dat veel regeringen voor goedkeuring van de vaccins de lat gelegd hadden bij een relatieve risicoreductie van 50%. Dit betekent dat wanneer als eis was gesteld dat de onderzoeken in plaats van slechts twee maanden, zes maanden moesten lopen voor het presenteren van de resultaten,  de vaccins gezien zouden worden als te weinig werkzaam om er veel aandacht aan te besteden. Goedkeuring was dan niet aan de orde geweest.
Nu is dat niet helemaal waar: één vaccin zorgde na zes maanden nog voor een hogere vermindering van het relatieve risico dan 50%, namelijk het Modernavaccin. Na vier tot zes maanden was de vermindering van het relatieve risico bij dit vaccin 71%; bij Pfizer slechts 47% en het AstraZeneca vaccin deed op dat punt helemaal niets meer om het risico te verlagen.
Het is logisch dat het Modernavaccin een betere bescherming bood dan het Pfizervaccin:hoewel de vaccins virtueel gelijk zijn, is de dosis in het Modernavaccin drie keer zo hoog. Dit is waarschijnlijk de reden waarom Moderna geassocieerd is met veel hogere aantallen myocarditis en de reden waarom het niet langer goedgekeurd is voor gebruik bij mensen onder de 30 jaar in Zweden.

Kortom, als de regeringen niet zoveel haast hadden gehad om de vaccins uit te rollen, en zes maanden follow-up hadden geëist in plaats van twee, dan zou in eerste instantie alleen het Modernavaccin zijn goedgekeurd.

Wanneer we verder kijken dan zes maanden na vaccinatie wordt het allemaal nog somberder. Na negen maanden bood het Pfizervaccin niet langer enige bescherming tegen symptomatische Covid-19. Helaas werden er geen gegevens voor het Modernavaccin na negen maanden getoond vanwege het nog geringe aantal beschikbare mensen, maar na zes maanden was het vermogen van het Modernavaccin om symptomatische Covid-19 te voorkomen gedaald tot slechts 59%. Oftewel: er was een voortdurende afname in effectiviteit op elk tijdstip waarop gemeten werd te zien, zelfs voor het Modernavaccin, zonder aanwijzingen dat dit ging afvlakken.

Hoe zit het als we kijken naar subgroepen, zoals de ouderen, die verreweg het meeste risico lopen bij Covid-19 en daarom potentieel het meest te winnen hebben bij vaccinatie?

Mensen die ouder zijn dan 80 toonden aanvankelijk een goede reactie op het vaccin, met een vermindering van 73% van het relatieve risico op ziekte één tot twee maanden na vaccinatie. Dit zakte echter naar slechts 50% na twee tot vier maanden, en na zes maanden was er geen enkel voordeel meer. Zelfs voor mensen van middelbare leeftijd (50-64 jaar), die een beter functionerend immuunsysteem hebben en daarom sterker zouden moeten reageren op de vaccins, zijn deze om symptomatische ziekte te voorkomen volledig onwerkzaam na vier tot zes maanden.  De enige groep bij wie de vaccins meer dan 50% effectief waren na vier maanden, waren mensen jonger dan 50 jaar: bij hen was de werkzaamheid dan nog 51%.

Natuurlijk zou het er niet toe doen hoe goed vaccins beschermen tegen symptomatische ziekte als we daarmee iets bedoelen als een gewone verkoudheid. Waar het echter om draait, is hoe goed de vaccins zijn in het voorkomen van ernstige ziekte. Laten we daar dus eens naar kijken.
Eén tot twee maanden na de vaccinatie zorgden de vaccins voor een vermindering van het risico op ziekenhuisopname of overlijden met 91%. Na vier tot zes maanden was dat gedaald naar 74%. En vanaf zes maanden daalde het risico naar 42%, waarop het verschil tussen de gevaccineerde en ongevaccineerde groep niet langer statistisch significant was.

Met andere woorden, na zes maanden was het niet langer mogelijk een statistisch significant effect van de vaccinatie te vinden op het risico op ziekenhuisopname of overlijden.

Zoals ik het zie zijn er twee mogelijke verklaringen voor de snel afnemende effectiviteit van de vaccins. De eerste is dat dit komt door de beperkte immuniteit die door de vaccins zelf teweeg wordt gebracht, en de tweede is dat dit komt door de voortdurende evolutie van het virus, en in het bijzonder de opkomst van de deltavariant. Als de tweede reden klopt, dan is er geen enkele reden om mensen een booster te geven, omdat die niets zullen doen om de immuniteit te verbeteren.
Als de eerste reden klopt, dan is er iets te zeggen voor boosters, hoewel het behoorlijk absurd aanvoelt om iedereen elke vier maanden een booster te geven als  bescherming tegen een virus dat voor de meeste mensen maar iets meer teweegbrengt dan een verkoudheid die 99,8% van de geïnfecteerde mensen overleeft, en waarvoor inmiddels een flinke natuurlijke immuniteit in de populatie is gegroeid dankzij alle mensen die al covid gehad hebben. In tegenstelling tot de kortetermijnbescherming die de vaccins bieden, heeft de door infectie ontstane bescherming aangetoond zowel duurzaam als breed te zijn, ondanks “junk science” die het tegenovergestelde beweert, afkomstig van de CDC (het Amerikaanse RIVM). Er is overigens best iets voor te zeggen om de ouderen met meervoudige comorbiditeit, dat wil zeggen lijdend aan meerdere ziekten, regelmatig (bijvoorbeeld elke vier maanden) een booster te geven, bij voorkeur met het Modernavaccin.

Wat is onze conclusie?

De vaccins zijn minder effectief dan aanvankelijk werd gedacht en de effectiviteit daalt snel. Dit in ogenschouw nemend, is het idee dat landen zichzelf uit de pandemie kunnen vaccineren onmogelijk en dus grote onzin. De enige manier waarop de pandemie kan eindigen is als er genoeg mensen geïnfecteerd raken en natuurlijke immuniteit ontwikkelen, wat dezelfde manier is waarop elke voorgaande pandemie met een luchtwegvirus is geëindigd.

(*) Een preprint is een artikel is dat nog geen officiële peer review heeft ondergaan. Een postprint is een artikel dat door vakgenoten is beoordeeld ter voorbereiding op publicatie in een tijdschrift. Zowel de preprint als de postprint kunnen verschillen van de uiteindelijke gepubliceerde versie van een artikel.