Voorzitter Raad voor de rechtspraak ziet in rapport aanknopingspunten om rechtsstaat te versterken
‘Het rapport laat zien dat we echt werk moeten maken van de democratische rechtsstaat.’ Dit zegt Henk Naves, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, in reactie op het vandaag gepubliceerde rapport van de Venetië-commissie
(venice.coe.int). Naves: ‘De toeslagenaffaire houdt ons – via dit rapport – weer een spiegel voor. Daar moeten we in durven kijken, ook als de kritiek soms fors is. En als je dan kijkt, zie je veel aanknopingspunten om de rechtsstaat blijvend te versterken.’
De commissie onderzocht naar aanleiding van de toeslagenaffaire op verzoek van de Tweede Kamer hoe het is gesteld met de (individuele) rechtsbescherming in Nederland. Het is een van de manieren waarop de overheid wil achterhalen waar het mis is gegaan. Ook rechtspraak droeg bij aan de instandhouding van de harde wetgeving rondom de kinderopvangtoeslag, waar veel ouders het slachtoffer van werden. Vorige week publiceerden bestuursrechters van de rechtbanken een eigen rapport, waarin openhartig wordt gereflecteerd op hoe rechters om zijn gegaan met aan hen voorgelegde toeslagzaken.
Aanknopingspunten
Henk Naves wil zich in de eerste plaats richten op wat de Rechtspraak kan doen om vergelijkbaar onrecht in de toekomst te voorkomen. ‘In het rapport van de Venetië-commissie is te lezen dat rechters actiever moeten zijn als mogelijke misstanden worden geconstateerd’, zegt hij. ‘De eerste stappen op dit vlak zijn al gezet, bijvoorbeeld door in het jaarverslag van de Rechtspraak voortaan te wijzen op mogelijk knellende wetgeving.’ Maar volgens de voorzitter van de Raad is dit niet genoeg. ‘Het gaat er ook om dat de individuele rechter binnen onze organisatie aan de bel kan trekken als hij zich zorgen maakt over bepaalde zaken. Niet voor niets pleitten bestuursrechters vorige week voor meer overleg en tegenspraak binnen de rechterlijke macht.’
Grondwet
De Venetië-commissie adviseert te onderzoeken of constitutionele toetsing kan worden ingevoerd. Dit is nu nog op basis van artikel 120 van de Grondwet verboden in Nederland. Daarmee neemt ons land een uitzonderingpositie in Europa in. De Rechtspraak pleit al langer voor de mogelijkheid dat de rechter in een individuele, concrete zaak kan toetsen aan de Grondwet. Volgens de voorzitter van de Raad versterkt dit de rechtsbescherming van burgers en bedrijven: ‘Grondrechten worden dan meer dan alleen tekst op papier, mensen hebben er echt wat aan. De Grondwet wordt zo ook meer een levend instrument ten dienste van de rechtsstaat.’
Gesprek tussen staatsmachten
Dat de Venetië-commissie, bestaande uit gerenommeerde deskundigen uit Europa, de werking van de Nederlandse rechtsstaat heeft onderzocht, biedt volgens de voorzitter van de Raad verrijkende inzichten. Naves: ‘Vreemde ogen kunnen dwingen en het kan erg verhelderend zijn om specialisten van buiten ons eigen rechtssysteem te vragen naar hun visie.’ Volgens Naves is het vervolgens aan de 3 staatsmachten gezamenlijk wat met de bevindingen en aanbevelingen wordt gedaan. ‘De toekomst is aan onszelf en de rechtsstaat is nooit af, zoals de Venetië-commissie terecht opmerkt. Een open gesprek tussen de staatsmachten om bij te dragen aan behoud en waar nodig versterking van rechtsbescherming van burgers en bedrijven, ook tegen de overheid, hoort daarbij. Centraal bij dit alles staat wat ons betreft steeds het belang van rechtzoekenden en de samenleving in een democratische rechtsstaat.’
0 reacties :
Een reactie posten