Verkiezingen 2021: de winst- en verliesrekening voor de Nederlandse cultuur

 Eerst het goede nieuws: GroenLinks is letterlijk gehalveerd van 14 naar 7.

19-3-2021

Verkiezingen 2021: de winst- en verliesrekening voor de Nederlandse cultuur

De verkiezingsuitslag is binnen. Eerst het goede nieuws: GroenLinks is letterlijk gehalveerd van 14 naar 7. Het lijkt erop dat zich vastklampen aan het debacle van ‘biomassa’ en het aardgasverbod (dat Cultuur onder Vuur vanaf 2018 onvermoeid aan de kaak heeft gesteld) de partij de das heeft omgedaan. Het kan zelfs het politieke einde van Jesse Klaver betekenen. In het versplinterde beeld van deze verkiezingen, is deze klinkende overwinning voor het privé-eigendom en de Nederlandse cultuur iets om als eerste te begroeten. Die is zeker ook te danken aan het succes van Groen is het nieuwe rood, het boek van Cultuur onder Vuur dat al vele Nederlanders de ogen heeft geopend. Maar de versplintering is er niet minder om: in de nieuwe Tweede Kamer die op 31 maart wordt beëdigd, treden maar liefst vier nieuwe partijen aan: JA21, Volt, Bij1 en de BoerBurgerBeweging.

Coronasteunfonds

Dat premier Rutte ook bij deze verkiezingen weer de ‘premierbonus’ zou incasseren, was verwacht. Dat de VVD als grootste partij met nog eens 3 zetels extra tot 35 zou uitgroeien, is echter een verrassing. Dit terwijl de zwabberende Mark Rutte zich noch in de coronacrisis, noch in het klimaatdossier, noch in het onderhandelen met de EU (het coronasteunfonds) de sterke leider getoond heeft die Nederland nodig heeft. Wat helpt, is dat Rutte voor wat corona betreft een ideale zondebok naast zich had in de ambitieuze bijna-CDA-lijststrekker, vicepremier en minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge. Van de coalitiepartijen is diens partij dan ook de grote verliezer.

Ontwrichtende toestroom

Het ‘Rutte-effect’ doet denken aan het ‘Merkeleffect’. De beleidsblunders van de Duitse bondskanselier hebben haar land door de jaren heen grote schade bezorgd. Denk aan de ‘energiewende’, het afzweren van kernenergie en de open uitnodiging aan vluchtelingen in 2015 om naar Duitsland te komen (‘Wir schaffen das’). Dit had een ontwrichtende toestroom en een golf van criminaliteit ten gevolge (wie herinnert zich niet de tsunami aan aanrandingen en verkrachtingen, met name in Keulen, op Oud en Nieuw 2015/16 met zo’n 1200 slachtoffers?). Daarnaast betekende de instroom van ruim een miljoen vluchtelingen, vaak moslims, een aanslag op de traditionele christelijke cultuur van Duitsland, die door de inlijving van de voorheen communistische DDR toch al een stevige veer had moeten laten.

Zelfbedrog

Maar in weerwil van alles wist ‘mutti’ Merkel haar imago te bewaren van wijze oudere vrouw die als Europees leider terecht op de voorgrond treedt, net zoals Mark Rutte er goed in is bij zwak optreden tijdens politieke crisissen als leider tóch optimisme te blijven uitstralen. Volgens een Duitse psycholoog is het blijven stemmen op dergelijke succes suggererende, maar zakelijk gesproken falende politici, een vorm van zelfbedrog en ‘Stockholmsyndroom’. Dit kan duren zolang het goed gaat. Dergelijke politici symboliseren immers stabiliteit en hoe fragieler de toestand in werkelijkheid wordt, hoe verleidelijker hun belofte van stabiliteit is. Dat wil zeggen: voor wie het nog goed gaat. Hoeveel door de coronamaatregelen getroffen horeca-eigenaars zouden deze verkiezingen bijvoorbeeld nog op Rutte hebben gestemd?

‘Woke’

Iedereen voelt dat Westerse samenlevingen op eieren lopen. Ook de Nederlandse. De maatschappelijke samenhang is door een waaier van factoren ondermijnt. Het interen op het sociaal kapitaal van de gemeenschappelijke christelijke grondslag wordt steeds penibeler. Die is vervangen door de quasi-moraal van ‘wokeness’, een politiek verdienmodel dat vooral opportunistische politici als Sylvana Simons oplevert. Zij praten uiteenlopende minderheden ‘onderdrukking’ en ‘discriminatie’ aan en benutten dat voor eigen politiek gewin. In plaats van de nadruk te leggen op wat heel de samenleving verenigt en ten goede komt, versplintert ‘woke’-politiek het gevoel van saamhorigheid en verzilvert de verwarring tegelijk door zich op te werpen als belangenbehartiger van diezelfde vermeend onderdrukte minderheden. Dat Simons nu met ternauwernood één zetel de Kamer binnenkomt mag niet geruststellen: andere linkse partijen worden eveneens in toenemende mate met ‘wokeness’ besmet. De Verenigde Staten laten zien tot welke politieke en maatschappelijke ontwrichting dit kan leiden.

Wonden likken

Het kabinet-Rutte III, bestaande uit VVD, CDA, D66 en ChristenUnie, had bij aantreden 76 zetels. Dankzij de winst van VVD en D66 komt het huidige demissionaire kabinet uit op 79 zetels, drie meer dan in 2017. Een Rutte IV ligt dus in het verschiet. Het CDA, de grote verliezer in de coalitie, likt zijn wonden met vier zetels verlies. Het lijsttrekkerschap van Wopke Hoekstra is niet beloond. Tegelijk was hij als minister van financiën wel een beeldbepalende minister van Rutte III. Een nieuwe koers gaat deze partij dus nog hoofdbrekens kosten.

Publieke omroep

D66 boekt onder leiding van Sigrid Kaag een indrukwekkende vooruitgang van 19 naar 24 zetels, ondanks partijschandalen en een lijsttrekster die vooral de internationale organisaties en NGO’s waar ze werkzaam was, lijkt te vertegenwoordigen. De polyglotte Kaag was echter ook de lieveling van de publieke omroep, die haar keer op keer liet opdraven in talkshows en een grote flatterende documentaire aan haar wijdde, waarin ze zich over gewone Nederlanders die geen D66 stemmen ontvallen liet: ‘Wie zijn toch die mensen?’, wat herinnerde aan de deplorables’van Hillary Clinton. Geholpen heeft haar zeker ook de enorme gift van een miljoen euro aan Kaags publiciteitscampagne door softwareondernemer en miljardair Steven Schuurman. Affiches van Kaag domineerden het straatbeeld.

Perikelen

Tegenover de winst van het liberale centrum van VVD en D66, waarvan alleen maar een verdere uitholling van de Nederlandse cultuur valt te verwachten, staat een groei van rechts. In combinatie met de teruggang van socialistisch links, is dat goed nieuws. Weliswaar daalde de PVV van 20 naar 17, maar Thierry Baudet heeft zich na de interne perikelen van Forum voor Democratie sterk weten te herstellen. Door de kiezer beloond voor zijn verzet tegen de coronamaatregelen keert hij met liefst 8 zetels in de Kamer terug. JA21, een afsplitsing van zijn partij, komt ook nog eens met vier zetels in de Kamer. Bij elkaar opgeteld komen deze partijen op 29 zetels. Dat zijn er zeven meer dan bij de Kamerverkiezingen in 2017. De Nederlandse cultuur zal vanuit het nieuwe parlement dus beter verdedigd worden. Dat is goed nieuws. Het valt echter niet te verwachten dat PVV, FvD of Ja21 tot een coalitie zullen toetreden.

Globalistisch neoliberalisme

Veel opgemerkt: in de gesignaleerde versplintering tekent zich onmiskenbaar een tweedeling af: er zijn twee Nederlanden aan het ontstaan. Dat hangt samen met het teloorgaan van grote volkspartijen, christendemocratische als het CDA en zijn voorgangers, maar ook sociaaldemocratische als de PvdA. Zij zorgden binnen de samenleving voor ‘verticale binding’: dat mensen zich niet uitsluitend op basis van sociaaleconomische criteria verenigden, maar ook ideëel en levensbeschouwelijk. Dit bracht mensen van stad en platteland, van lage en hoge inkomens, van uiteenlopende rangen en standen bij elkaar, zonder die verschillen op te heffen. De ontideologisering, het verdwijnen van ‘grote verhalen’ en het ‘afschudden van ideologische veren’ (Wim Kok) heeft progressief liberaal (socialisme) en klassiek liberaal (binnen de VVD toch lang minstens een stroming) samengebracht in een globalistisch neoliberalisme dat in de traditionele cultuur van ons land – waar veel inwoners nog sterk aan hechten – nog slechts een sta-in-de-weg ziet, waaraan het geen boodschap meer heeft.