Een windmolen is iets anders dan een vaccin

 In 2017 was Nederland hekkensluiter in duurzaamheid, in 2021 zijn we koploper in windmolenplannen.

18-3-2021

Het kabinet Rutte 3 heeft gedaan wat het beloofde. Helaas slaagt het klimaatbeleid er niet om de CO2-concentratie in de atmosfeer te verlagen en dus is het een ietwat malle prestatie, schrijft Simon Rozendaal.

Het is gelukt. Wanneer alle geplande windmolens op een rij worden gezet (cijfers van brancheclub WindEurope), dan is Nederland met 2.000 megawatt de trotse koploper, gevolgd door Duitsland, Noorwegen en Spanje. We zijn weer gidsland!

In 2017 nog mopperden negentig hoogleraren in Trouw dat Nederland hekkensluiter in duurzaamheid was. Daarna was de beer los. In 2019 stonden we al nummer 3 in windmolens op land, met 180 megawattuur per vierkante kilometer (cijfers van Eurostat). Alleen Duitsland en Denemarken scoorden toen hoger.

Rutte en Wiebes beloofden dat we koploper klimaatbeleid zouden worden

En nu de trotse koploper. Met dank aan de Noordzee: waar andere Europese landen hun nieuwe turbines vooral op land plannen, is straks de meerderheid van de Nederlandse (net als in Engeland en België) offshore.

Hoe is het mogelijk dat we in zo korte tijd van vlak voor de bezemwagen naar de kopgroep zijn gefietst?

Het simpele antwoord luidt: Rutte III. Bij het aantreden daarvan, in 2017, kondigden minister-president Mark Rutte en zijn toenmalige secondant Eric Wiebes (beiden VVD) tot verrassing van velen aan dat dit gave landje koploper ging worden in klimaatbeleid. Dat is dus gelukt.

Voor alle duidelijkheid: ik onderschrijf de wetenschappelijke consensus dat de aarde sinds 1950 bovenal door toedoen van de mens opwarmt en ook ik vind het dus verstandig om de CO2-concentratie in de atmosfeer omlaag te brengen.

Al die windmolens slaan dus geen deuk in een pakje boter

Welnu, de laatste cijfers van Mauna Loa, een vulkaan in Hawaii waar de concentratie van koolzuurgas wordt gemeten, laten geen enkel effect zien van het sinds 1992 gevoerde internationale klimaatbeleid. De CO2-concentratie blijft maar stijgen en staat begin maart 2021 op 417 ppm (deeltjes per miljoen). Al die windmolens, zonnecellen, biomassacentrales en Tesla’s slaan geen deuk in een pakje boter. Het lijkt zelfs alsof de stijging van de CO2-concentratie de laatste tijd versnelt.

Ook het KNMI wees er vorige week op dat de CO2-concentratie in de atmosfeer maar omhoog blijft schieten. De conclusie, geformuleerd door KNMI-directeur Gerard van der Steenhoven in het NOS Journaal (vlak voor de verkiezingen!), is dat het klimaatbeleid moet worden aangescherpt. ‘Er moet een tandje bij.’ Lees: stem links. Zelden heeft het KNMI zich zo politiek opgesteld. Ik heb waardering voor de deskundigheid in De Bilt over de ­atmosfeer, maar klimaatbeleid is niet hun ‘ding’.

Je kunt de minister-president om een boodschap sturen

Er is geen ander overheidsbeleid waar de kosten en baten zo uit balans zijn als bij het klimaatbeleid, en juist op die heilloze weg aspireert Nederland een koppositie. En slaagt daarin. Want dat moeten we de premier nageven: je kunt hem om een boodschap sturen.

Die boodschap was in 2015 op een papiertje (Klimaatwet geheten) geschreven door Diederik Samsom (PvdA) en Jesse Klaver (GroenLinks), op basis van wat Phon van den Biesen, advocaat van de milieubeweging, eerder opstelde. Het kabinet kwam braaf terug met alle boodschappen en nu is zelfs Rupsje Nooitgenoeg tevreden. In het Belgische weekblad Knack zei Marjan Minnesma van actiegroep Urgenda dat het kabinet 30 van de 54 actiepunten van de milieubeweging heeft overgenomen: ‘We helpen bij de uitvoering daarvan.’

Lees ook het interview met VVD-coryfee Ed Nijpels: ‘Den Haag heeft rechte ruggen en stevige knieën nodig’

Ronald Plasterk (oud-minister van Binnenlandse Zaken voor de PvdA en hoogleraar moleculaire biologie) verzuchtte in De Telegraaf dat dit kabinet ‘een links klimaatbeleid’ voert. Hij heeft gelijk natuurlijk, en dat zou niet eens erg zijn wanneer links maar een oplossing had om de CO2-concentratie in de atmosfeer omlaag te brengen. Die heeft links niet.

Het was wijs dat het kabinet het afgelopen jaar luisterde naar de virologen en naar Jaap van Dissel, want die hadden wél oplossingen: vaccins, anderhalve meter afstand, enzovoorts.

Bij klimaat wemelt het van de deskundigen met een scherpe probleemanalyse (PBL, KNMI, IPCC), maar is er een schreeuwend gebrek aan oplossingen.

Een windmolen is geen vaccin. Het was mooi geweest als we kampioen inenten waren geweest, het is een malle prestatie – zoiets als ’s werelds beste zijn in koekhappen – om voorop te lopen in windmolens op zee.

Elsevier