Cartoon: Josh.











Mensen die niet zonder meer mee willen gaan met de klimaathype van links-liberale gelovigen, worden vaak weggezet als klimaatontkenner’, ‘wappie’ en/of ‘complotdenker’.

Een gastbijdrage van Charlef Brantz.

Vaak bevestigen die kromme commentaren dat veel Nederlanders die zo begaan zijn met het klimaat, het effect van klimaatmaatregelen voor flora en fauna en gezondheid van mensen die in de nabijheid wonen van de alternatieve niet-fossiele energiebronnen, voor lief nemen. Hoewel het nog steeds niet is bevestigd dat die maatregelen een positief effect op onze leefomgeving hebben, wordt een discussie veelal bruusk afgekapt met de uitspraak: “het klimaat wordt er beter van“. Meestal behoren die reaguurders tot het segment dat de kosten blijkbaar moeiteloos kan dragen en/of niet in de buurt van windmolenparken en zonneweiden moeten wonen. Dan is het inderdaad gemakkelijk praten.

Energieakkoord 2013

In de achterliggende periode ging de discussie hoofdzakelijk over de inhoud en effecten van het Klimaatakkoord 2018 en werd het effect van het Energieakkoord 2013 dat na maandenlang polderoverleg door 47 partijen werd gesloten, onterechte genegeerd. Met het 2013 Akkoord streefde de overheid er naar in 2020 14% van de energiebehoefte te dekken oplopend naar 16% in 2023. Het akkoord wordt door Gert-Jaap van Ulzen gekwalificeerd als een akkoord onder subsidieontvangers over de verdeling van belastinggeld. Die belastingbetaler zelf heeft nooit aan tafel gezeten en het akkoord is nooit ter stemming aangeboden aan de leden der Tweede Kamer. Er is bijvoorbeeld dan ook nooit een ordentelijke kosten/baten analyse gemaakt, een warm ontvangen omissie die we ook bij het Klimaatakkoord terugvinden. Wat gaat het kosten en hoeveel duurzame energie krijg ik daar dan voor?

Destijds informeerde de toenmalige Minister Kamp het Parlement dat de kosten van het Energieakkoord tussen de €13 tot 18 miljard zouden bedragen. Hoewel de kosten van het Energieakkoord tot 2038 doorlopen, dekte die voorlopige doorrekening slechts de periode 2013-2020 en op basis van die uit de losse pols berekende kostenhoogte zouden Nederlandse huishoudens jaarlijks ruim € 1600 moeten betalen voor een duurzaam Nederland afgekoppeld van het Nederlandse gasnet, vol windmolenparken en zonneweiden.

Een nieuw rapport schroefde die Kampcijfers op naar € 37 miljard en de doorsnee burger wist al snel dat die bedragen niet juist konden zijn. De Algemene Rekenkamer (AR) waarschuwde in 2014 dat de kosten van het Energieakkoord 2013 naar de € 60 miljard zouden oplopen waagde in 2015 een poging om inzicht in de kosten effecten te geven en kwam op een voorzichtige, desondanks schokkende €73 miljard uit. Andere berekeningen kwamen voor de periode 2015-2020 uit op meer dan €100 miljard. Dat betekent meer dan €12.000 per huishouden! De laatste schattingen hebben het over een bedrag van meer dan € 100 miljard. Diverse rapporten onderstrepen dat het verhalen van de kosten van het energiebeleid op het bedrijfsleven geen soelaas biedt. Uiteindelijk komen alle kosten toch bij de burgers terecht.

Klimaat akkoord 2018

De besluitvorming van het Klimaatakkoord heeft geresulteerd in vijf klimaattafels. Vervolgens liet het zoveelste Kabinet Rutte de samenleving weten dat in 2035 nieuwe auto´s alleen op elektriciteit en waterstof zouden rijden. Het moest de dood betekenen van het aardgas en de geboorte van de opwarming van huizeni, kantoren, ziekenhuizen etc. d.m.v. geothermie toegeleverd via warmtenetwerken en een energie intensieve industrie. Voor de stimulering van die projecten had de Minister in 2016 €9 miljard aan subsidies uitgesmeerd over een periode van 15 jaar en die steeg in de daaropvolgende twee jaar naar een kleine € 12 miljard in 2017 en 2018.

Net zoals bij het Energieakkoord van 2013 zijn veel kosten nog ongedekt of zitten verborgen in de 600 voorstellen van het Klimaatakkoord. Onduidelijk was en is wie ervoor opdraait. In hoeverre draait de burger op voor het aanpassen van huurwoningen, wat zijn de gevolgen van een eventueel gebrek aan eensgezindheid van de Verenigingen van Eigenaren (VvE) van flat resp. appartementen complexenii en de omschakeling naar CO2 neutraal openbaar vervoer. Wie gaat de mega windparken op zee betalen? Daardoor kan het Centraal Planbureau (CPB) niet berekenen hoeveel lasten de burgers op hun nek gaan krijgen. Dat de burger moet betalen is het enige wat zeker is.

De kosten van het Klimaatakkoord voor zover die nu bekend zijn, concentreren zich op kosten verbonden met het beperken van de CO2 emissie in de atmosfeer en strekken zich uit van het energieneutraal maken van het woonhuisiii, verplichte aanschaf van een elektrisch vervoermiddeliv, afkoppeling van het gasnet en een variabel bedrag aan indirecte kostenv Voorshands worden de kosten op basis van de doorrekening van 128 van de herkenbare 300 (van de 600) klimaatmaatregelen op een totaal bedrag van (€ 450 (afkoppeling gasnet) + € 320-800 (energieneutraal woning) + € 240 (gedwongen overstap op elektrisch platform)+ een variabel bedrag aan indirecte kosten (energieverbruikkosten, energie belasting etc.) tenminste € 1400 miljard geschat.

Zwaard van Damocles

Eind maart 2019 heeft Aedes – de koepel voor woonorganisaties – al laten weten dat zij zich niet herkent in het bedrag dat het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft opgehoest voor het energie neutraal maken/vergroenen van huurwoningen. Die liggen volgens Aedes veel hoger dan het PBL heeft berekend. De kosten zijn volgens Aedes tenminste twee keer zo hoog en op bepaalde gebieden zelfs aanzienlijk hoger. Het draait hierbij vooral om het vergroenen van sociale huurwoningen. Aedes beweert dat de kosten voor de informatie en communicatie van/richting bewoners, verhuiskostenvergoedingen en de kosten voor de bouwplaats niet zijn meegenomen en het verschil loopt dan op tot enkele honderden miljoenen. De voorzitter van de koepel stelt bovendien dat het verschil door een structurele onderschatting ook bij de andere klimaattafels voorkomt. Een andere deelnemer bij het overleg met Kamerleden ondersteunt die vaststelling van Aedes en stelt dat er veel aannames zonder deugdelijke kosten onderbouwing in het Klimaatakkoord te vinden zijn. De kanttekeningen van beide organisaties zijn pijnlijk voor Nijpels die een dag ervoor de verantwoordelijke bewindslieden had opgeroepen: “de doorrekening van de planbureaus te gebruiken als feiten“.

Op dit moment zijn er ongeveer 8 miljoen huishoudens in Nederland. Voorspeld werd dat in 2020 ruim 1 miljoen huishoudens zonnepanelen zouden hebben, maar zonnepaneel bezitters betalen geen energie belasting en dus moeten de resterende 7 miljoen huishoudens de totale energiebelasting opbrengen. Zon en wind energie worden dus volledig betaald door huishoudens zonder zonnepanelen. De groene energie subsidies vormen de grootste kapitaaloverdracht van arm naar rijk in de Nederlandse historie, omdat energiekosten worden verpakt in belastingverhoging. Andere negatieve effecten zijn landschap- en milieuvervuiling, faillissement van traditionele energiebronnen, beursverlies van €500 miljard en pensioenen kunnen verdampen doordat pensioenfondsen zwaar geïnvesteerd hebben in (grijze) energieaandelen.

Uit het onderstaande staatje blijkt dat de kosten als uitvloeisel van het voorliggende Energie akkoord en Klimaatakkoord ten minste tussen de € 500 en € 1600 miljard gaan bedragen.

Klimaat-akkoord 2018Tussen de € 500 en 1500 miljard, waarbij de kosten om 8 miljoen huishoudens van het gas af te koppelen op € 450 miljard worden geschat. Wynia komt op een bedrag tussen de € 200 en € 600 miljard. Zie de kanttekeningen van Aedes
Energie-akkoord
  • 100 miljard
Parijs/Katowice akkoord
  • 20 miljard
Voorlopige kosten      € 620 -1620 miljard.



Wie dat betaalt? U en ik. Door subsidies of beter gezegd een bepaald percentage van de belastingen dat binnenkomt en door het heffen van energiebelasting op uw energie rekening. Het kost wat, maar dan heb je ook wat….in 2025, 2035 of in 2050. Het gros van ons maakt het niet meer mee, maar onze kinderen gelukkig wel.

Slim dat U maandag, dinsdag of woensdag op een van de Groene partijen en vooral D66 hebt gestemd…

***

i In bijna zes decennia is de huiskamertemperatuur met 10 graden gestegen. Vroeger was een familie aangewezen op een kolenkachel in de woonkamer, die pas aanging als het echt koud werd buiten en ging weer uit al de temperaturen buiten dragelijk werden voor het bewonen binnen. Meestal rond maart. Die manier van huisverwarming veranderde na de ontdekking van de gasvoorraden in Slochteren. Na de aansluiting op aardgas werd de periode dat de woning verwarmd werd langer en het aantal kamers met verwarming groeide. Tot en met de toiletten. In andere landen wordt de stroom gebruikt om huiskamers, hele woningen te koelen. De perioden variëren afhankelijk van het regionale klimaat. Met het meer verwarmen en koelen veranderde ook het kledingpatroon van de doorsnee burger.

ii Omdat beslissingsstructuren van VVE´s het praktisch onmogelijk maken om benodigde meerderheden te halen tijdens de algemene ledenvergaderingen, is het volgens directeur Kees Oomen van de Stichting ‘Vereniging van Eigenaren Belang, onmogelijk om te verduurzamen. Eigenaren van appartementen die onder zo’n verenigingsstructuur vallen, worden benadeeld als het gaat om de belastingen. Volgens de wet is hun ‘eigendomsrecht’ wezenlijk anders dan dat van particuliere huiseigenaren en dus vissen ze achter het net als het gaat om belastingaftrek van duurzame investeringen. Is de VvE klein dan is de kans op financiering ‘vrijwel nihil’. De bewoners van die appartementen betalen natuurlijk wel mee aan de posten van het klimaat akkoord.

Charlef Brantz.

iii Isoleren, warmtepomp, vloerverwarming, boiler geschat op een bedrag tussen de € 50.000 en € 100.000 per huishouden. De hoogte is afhankelijk van de ouderdom van het woonhuis en de woonlocatie (vrijstaand, gebundelde eengezinswoningen resp. blokbewoning).

iv Voorshands geschat op een bedrag tussen de € 20.000 en € 50.000, maar kan hoger worden.

v De verhoogde energiekosten door het gedwongen verhoogde stroomgebruik en de energie belasting om de subsidie verstrekking mogelijk te kunnen maken.

***

Bron hier.