Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed vraagt de gemeente Den Helder de veiling van de kunstcollectie van Rob Scholte ’te heroverwegen of ten minste uit te stellen’.

 DEN HELDER - De gemeente lijkt dat niet van plan

Delano Weltevreden 8-2-2021

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) is niet blij met de voorgenomen veiling van de kunstcollectie van Rob Scholte. In een brief aan cultuurwethouder Heleen Keur vraagt directeur Susan Lammers Den Helder om de voorgenomen veiling van de kunstcollectie van Rob Scholte te ’heroverwegen of ten minste uit te stellen’.

De brief van de directeur van de RCE aan wethouder Keur is vrijdag door de advocaat van Rob Scholte ter sprake gebracht op de zitting over de voorgenomen verkoop van de kunstcollectie. De brief is bij advocaat Ina Molenaar terechtgekomen via Ralph Keuning, directeur van museum De Fundatie in Zwolle.

Het gesprek dat de RCE met Keur wil is bedoeld ’om te bezien hoe de gemeente met ondersteuning van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed tot een zorgvuldige vervreemding van deze collectie kan komen’.

Achtduizend

De kunstcollectie van Scholte bestaat uit achtduizend kunstwerken, niet allemaal van eigen hand. Er zitten ook objecten tussen waarvan wordt gezegd dat zij behoren tot het culturele erfgoed van Nederland. Zoals drukplaten van de voormalige kunstdrukkerij Mercurius. De topambtenaar zegt in haar brief aan wethouder Keur dat de gemeente met het veilen van de collectie een groot risico neemt dat cultuurhistorische waarden verloren gaan.

Zij stelt dat de voorgenomen veiling mogelijk op gespannen voet staat met de regels van het Erfgoedrecht. Daarin staat dat overheden en semi-overheden zorgvuldig moeten omgaan met het vervreemden van cultuurgoederen.

De directeur zegt dat mogelijk kan worden geredeneerd dat de regels in het geval van Scholte niet gelden, omdat het om een particuliere collectie gaat. Zij laat zich daarover juridisch adviseren.

Zorgvuldigheid

Zij stelt dat het ’in de lijn der zorgvuldigheid’ ligt om tenminste te handelen in de geest van de wet en de vervreemdingsprocedure te volgen. Haar dienst kan daarbij helpen.

De verzameling kunstwerken van Scholte zou in haar ogen nader gewaardeerd moeten worden. Daarbij zou moeten worden onderzocht of het mogelijk is om de verzameling geheel of deels publiek toegankelijk te houden.

De directeur verwijst naar het advies dat de commissie Pechtold vorig jaar heeft uitgebracht aan de minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschap: ’Bescherming Cultuurgoederen. Van terughoudend naar betrokken’. Daarop heeft de minister de commissie Collectie Nederland ingesteld. De commissie, onder leiding van Sybrand Buma, komt naar verwachting op 8 februari met een tussenadvies dat ingaat op hoe die grotere betrokkenheid bij publieke en particuliere collecties vorm kan krijgen.

Hoogst ongelukkig

’Het lijkt mij hoogst ongelukkig als de gemeente Den Helder op dit moment de casuïstiek aanreikt ter onderbouwing van die gevoelde noodzaak tot grotere betrokkenheid’, aldus directeur Lammers van de RCE.

Uit de reactie van stadsadvocaat Ilse van der Poel kan worden afgeleid dat de gemeente kennelijk niet van plan is om in te gaan op het verzoek van de RCE. Zij vindt het vreemd dat de RCE nu pas in de lucht komt. ,,Dat er geveild gaat worden is al maanden landelijk in het nieuws. Als het zo belangrijk is voor het ministerie zou je verwachten dat er eerder contact was opgenomen. In juli 2020 hebben we uitgebreid beoordeeld of de Erfgoedwet in deze zaak van toepassing is. Dat is niet het geval’’, aldus de stadsadvocaat.

Geruchtmakende verkoop

Het gaat bij de kunstcollectie van Rob Scholte volgens de stadsadvocaat om particulier bezit dat niet als beschermd erfgoed is aangewezen. Zij verwijst naar de geruchtmakende verkoop van een tekening van de hand van Peter Paul Rubens. Het kunstwerk, eigendom van prinses Christina, is in januari 2019 bij veilinghuis Sotheby’s in New York voor 8,2 miljoen Amerikaanse dollar verkocht. ,,Iedereen vond dat het niet verkocht had mogen worden. Maar ook dat kon niet worden tegengehouden op basis van de Erfgoedwet.’’

Laatste kans

Rob Scholte heeft van de rechter een laatste kans gekregen. Namens geïnteresseerden mogen deskundigen tot uiterlijk 19 februari vijf hele dagen de kunstcollectie taxeren. Uiterlijk woensdag 24 februari moet er een bod liggen. Doen zij dat niet of is het bod voor de schuldeisers (Gemeente Den Helder 550.000 euro, advocatenkantoor Friedberg & Mahn 375.000 euro) niet acceptabel, dan mag de gemeente de collectie verkopen via veilingbedrijf BVA. Op dinsdag 2 maart neemt de rechter een besluit.

Noordhollands Dagblad