Houtstokers weggezet als criminelen. RIVM pookt de tweespalt op tussen bezitters haardvuren en hun buren met nieuwe cijfers: dat gezellige vuurtje is nog smeriger dan gedacht

 ALKMAAR

Asociaal? Crimineel? Ik? Met m’n gezellige haardvuurtje? De tweespalt laait op tussen houtstokers en hun buren die last hebben van rook en stank.

Leonie Groen 17-2-2021

Het RIVM gooit nu kolen op het vuur met een nieuwe rekenmethode: houtkachels en open haarden veroorzaken bijna een kwart van de totale fijnstofuitstoot in Nederland. „Verantwoorde stokers zijn boos omdat ze op één hoop worden gegooid met slechte stokers”, zegt voorzitter Ed de Jong van stichting De Groene Stoker die zich beijvert voor verantwoord stoken.

Conflicten

„In Alkmaar spelen enkele conflicten tussen buren”, zegt eigenaar Dave Ouwerkerk van Haardencentrum Alkmaar. ’Praat met je buren’, adviseert Milieucentraal. Maar soms lukt dat niet meer. Ouwerkerk, die zich bij Alkmaar en diverse andere gemeenten heeft aangemeld om te bemiddelen, kan erover meepraten. Hij is er weleens bij geroepen nadat er een klacht is geweest bij de GGD of de gemeente. „In een enkel geval is de ruzie al zo hoog opgelopen dat de betrokkenen geen oplossing meer willen. Nou, daar spelen ook andere zaken. Laatst kwam ik ergens niet eens meer binnen om naar een installatie te kijken. Dat was bij een buurman van een Alkmaarder met fijnstofmeters in het hele huis en een grote sticker op de deur ’Stop Houtstook’.”

Schoon stoken

Ouwerkerk zegt dat de branche de klachten serieus neemt. „Er is zoveel verbeterd ten opzichte van de ouderwetse open haard van vroeger. Wij verkopen en installeren alleen nog ecodesigntoestellen. We geven klanten stookinstructies mee en leren hen schoon te stoken, met droog hout.”

Voorzitter Gert Kooy van de stichting Nederlandse Haarden- en Kachelbranche (NHK): „De nieuwste ecodesigntoestellen verbruiken veel minder hout dan de ouderwetse open haard en gaan veel efficiënter om met warmte. Daarmee hebben we de uitstoot met wel 50 tot 75 procent teruggebracht.”

Ouwerkerk voegt eraan toe dat ’hoe functioneler de haard is, hoe vaker hij brandt’. Maar hij kan niet geloven dat het vier maanden durende stookseizoen zo’n groot aandeel zou hebben in de uitstoot van fijnstof, zoals het RIVM heeft berekend. Kooy sluit zich daarbij aan en schermt met ander onderzoek, in opdracht van de HNK, waaruit lagere emissiecijfers rollen. Beiden hekelen de activistische opstelling van het Longfonds. Kooy: „Het Longfonds is klaar met de sigaret en richt zich nu op de houtstook.”

Overlast

Volgens Ouwerkerk veroorzaken foute installaties overlast. Die zijn volgens Kooy nog volop te krijgen: „Op Marktplaats zijn oude toestellen nog steeds te koop, soms voor prijzen, hoger dan voor nieuwe.”

„En bij de Gamma en Karwei verkopen ze nog steeds Chinese troep. Dat allemaal zou verboden moeten worden. In Duitsland mogen oude apparaten niet meer verkocht worden.” Hij vindt dat er sprake is van rechtsongelijkheid. „Begin met de buitenstook; de razend populair geworden terrasverwarmers, de buitenkachels en vuurkorven en vreugdevuren.”

Ouwerkerk zegt dat zijn zaak niet lijdt onder de steeds luider wordende antihoutstookgeluiden: „Onze klanten vragen om rookkanalen. Vuur biedt gezelligheid, geborgenheid, goede gesprekken, plezier.”

De Stichting Houtrookvrij, die een van de vele meldpunten beheert waar klagers terecht kunnen, vindt dat iedere ecodesign houtkachel die nu geplaatst wordt in een huis waar er eerder geen was, een forse verslechtering betekent van de jaarlijkse fijnstofwaarden. „Minder stook moet het uitgangspunt zijn, niet betere stook. Schoon stoken is een sprookje. Zelfs de schoonste stookinstallaties, pelletkachels, leveren bij praktijkmetingen extreem hoge ultrafijnstofwaarden op. Inzetten op modernisering zou een historische vergissing zijn.” De stichting wijst erop dat met het verbranden van hout ook nog andere toxische stoffen vrijkomen, zoals kankerverwekkende PAK’s.

Tot voor kort ging het RIVM ervan uit dat houtstook ’slechts’ tien procent van de uitstoot van fijnstof voor z’n rekening neemt. Uit onderzoek van de HNK blijkt dat er tot op heden geen filtertechniek bestaat die het probleem kan oplossen. De roep om een verbod op alle houtkachels klinkt steeds luider. Een verbod zou Haardencentrum Alkmaar een omzetderving van veertig procent betekenen, zegt Ouwerkerk. „Er komt echt geen verbod.”

Petitie

Naast kritiek is er ook steun voor de houtkachel. Stichting de Groene Stoker spoort consumenten aan om verantwoord en schoon te stoken en pleit voor een APK. De stichting is een petitie gestart om verantwoord houtstoken een stem te geven. Deze is al meer dan 16000 keer ondertekend door stookliefhebbers. Zie: www.petitiehoutvuur.nl.

De Stichting Luchtfonds screent de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen op hun standpunten met betrekking tot houtstook.

Noordhollands Dagblad