Enkele dagen geleden publiceerde het CBS de tabel overledenen;
Door Gerard J A van Erp 4 oktober 2020
Enkele dagen geleden publiceerde het CBS de tabel overledenen; doodsoorzaak t/m 2e kwartaal 2020. Opvallend is dat de coronadoden niet in een aparte kolom worden vermeld maar onder de categorie ‘overige doodsoorzaken’…
Ook publiceerde het CBS recentelijk dat het aantal van ruim 6000 coronadoden naar boven moet worden bijgesteld naar 10164…..
Dit roept uiteraard vragen op en laten we beginnen bij het begin…. en dat is het papierwerk dat moet worden ingevuld na een overlijden.
A en B-formulier
Na het vaststellen van de dood door een arts moeten er twee formulieren worden ingevuld:
- A-formulier: Is het formulier waar de naam en geboorte- & overlijdensdatum worden vermeld. Tijdstip en doodsoorzaak worden niet vermeld. Dit formulier is voor iedereen ter inzage bij de gemeente.
- B-formulier: Is het formulier waar de doodsoorzaak wordt vermeld. Bij het formulier hoort een advies van het CBS hoe het ziekteverloop en doodsoorzaak te vermelden. De naam van de overledene wordt niet vermeld. De enveloppe wordt door de arts gesloten en wordt door de gemeente ongeopend naar het CBS verstuurd om de gegevens te verwerken in de statistieken.
COVID-19 wordt als een natuurlijke dood aangemerkt.
Adviezen CBS gebruik van COVID-19 op doodsoorzaakverklaring (B-formulier)
In deze COVID-19 crisistijd wil het CBS de doodsoorzaakverklaring-invullende artsen informeren en adviseren over de optimale manier om de doodsoorzaakverklaring in te vullen. Het volgen van deze adviezen zal bijdragen aan de correcte registratie van de doodsoorzaken en naast de productie van accurate statistiek, ook in de nabije toekomst bijdragen aan de vele beleid- en onderzoeksdoeleinden.
- COVID-19 wordt gebruikt op het B-formulier voor alle overledenen bij wie:
de ziekte de dood tot gevolg had,
de ziekte de dood vermoedelijk tot gevolg had of
de ziekte aan het overlijden heeft bijgedragen
Gebruik COVID-19 of Coronavirus ziekte 2019. De term “coronavirus” is te aspecifiek.
(Tekst CBS vertaald uit het Engels uit de WHO-instructies en gedeeltelijk weergegeven)
Opmerking: Bovenstaande aanwijzingen zijn niet alleen onduidelijk maar ook voor interpretatie vatbaar. Allereerst wordt uitsluitend de primaire doodsoorzaak (1a) in de gepubliceerde statistieken opgenomen als doodsoorzaak en worden de meerdere ziekten die aan het overlijden hebben bijgedragen niet vermeld.
Daarnaast is het maar zeer de vraag in hoeverre men kan vaststellen dat de ziekte (COVID-19) de dood vermoedelijk tot gevolg had of aan het overlijden heeft bijgedragen. Dat er heel wat fout gaat bij het invullen van het B-formulier blijkt uit het volgende…
Foutieve invullingen doodsoorzaken B-formulier leidt tot foutieve CBS-cijfers
In oktober 2018 (nr 39) publiceerde het vakblad Medisch Contact (auteurs: van den Tweel, Harteloh & de Leeuw) de resultaten van een interessant onderzoek.
Aan dit onderzoek deden 48 medici mee die elk aan de hand van 10 weinig complexe casussen het B-formulier moesten invullen. Aanleiding voor dit onderzoek was dat nadat het CBS in 2013 was overgegaan van handmatige naar geautomatiseerde verwerking van opgegeven doodsoorzaken (lees: B-formulieren) er opmerkelijke verschillen optraden met betrekking tot doodsoorzaken in Nederland. Bij handmatige verwerking werden de aangeleverde gegevens door ervaren CBS-medewerkers gecorrigeerd hetgeen niet meer gebeurde toen het CBS tot geautomatiseerde verwerking overging. De vraagstelling in het onderzoek was of medici het B-formulier wel correct invulden…
Uit dit beperkte onderzoek bleek dat de twee belangrijkste vragen van het B-formulier (vragen 1a & 1c) slechts door 37% van de artsen goed werd ingevuld.
Opvallend was dat de artsen die vooraf instructie hadden gehad hoe het B-formulier in te vullen het niet beter deden dan de artsen die geen instructie hadden gehad, aldus de onderzoekers. De schrijvers stellen dat het onderzoek B-formulieren een verontrustend beeld laat zien. Het voert te ver om alle resultaten hier weer te geven, het artikel is op de website van Medisch Contact terug te vinden.
Met de aanvullende aanwijzingen van het WHO in verband met de COVID-19 crisis is het invullen van het B-formulier er niet gemakkelijker op geworden. Zo kan het aannemelijk zijn dat de aanwijzingen sturing geven bij invullen van het formulier en er (nog) meer foutieve doodsoorzaken bij het CBS terechtkomen.
CBS verhoogt aantal coronadoden achteraf naar 10164…
Onlangs publiceerde het CBS dat er geen ruim 6.000 maar 10164 coronadoden zijn te betreuren. Deze herberekening komt tot stand door toepassing van de dynamische regressiemethode, aldus de website van het CBS.
De bedenkers van deze methode kwamen tot de conclusie dat de geschatte oversterfte door COVID-19 in de periode week 11 t/m 21 niet 6681 was maar met 95% zekerheid moest worden vastgesteld tussen 8593 en 11691. Kort door de bocht stelt het CBS het sterftecijfer nu vast op 10164….. (Bron CBS)
Opmerkelijk: Volgens de WHO-website (bijgewerkt tot 4 oktober 13.27 GMT uur) zijn er in Nederland officieel 6454 COVID-19 doden geteld… (Bron WHO)
Kritische kanttekeningen
Het CBS neemt als basis dat er gedurende de eerste 10 weken van 2020 gemiddeld 3136 personen per week zijn overleden. Op basis van het dynamisch regressiemodel zou daarna de wekelijkse sterfte langzaam gaan dalen als er geen Corona epidemie zou zijn geweest, aldus het CBS.
Dat is een onjuiste aanname: Gedurende de eerste 10 weken van 2020 was er sprake van ondersterfte vanwege de zachte winter en het feit dat er geen griep heerste in Nederland. De verwachting zou dan moeten zijn dat het sterftecijfer langzaam zou gaan stijgen vanwege de “uitgestelde” overlijdens.
Het tegenovergestelde geldt voor de periode na week 21. Na week 21 zien we, na de COVID-19 piek, wederom ondersterfte. Vooral ouderen en personen met ernstige aandoeningen waren eerder, in de periode week 11 t/m 21, overleden dan aanvankelijk verwacht kon worden.
De auteurs (Husby, Stoeldraijer & Visser) die op de CBS website de dynamische regressiemethode uitleggen doen er alles aan om de betrouwbaarheid van deze methode te onderbouwen. Zelf geven ze aan dat het dynamisch regressiemodel een aantal aannames bevat. Ook gaan de auteurs geheel voorbij aan het feit dat de COVID-19 aanwijzingen welke worden gegeven voor het invullen van het B-formulier voor interpretatie vatbaar zijn. Bijvoorbeeld de aanwijzing dat COVID-19 vermoedelijk de dood tot gevolg had of COVID-19 aan het overlijden heeft bijgedragen. Ook hier had men een correctie moeten toepassen. Daarnaast is het maar zeer de vraag of de auteurs kennis hebben genomen van het voornoemde onderzoek foutieve meldingen doodsoorzaken uit 2018.
Tabel overledenen; doodsoorzaak CBS
Doodsoorzaken worden in de statistieken met ICD-10 codes aangegeven. De WHO heeft vanwege de COVID-19 pandemie twee codes toegevoegd. U07.1 voor overlijdens met geregistreerde COVID-19 besmetting en U07.2 voor niet geregistreerde besmettingen.
Op 1 oktober jl. heeft het CBS de tabel overledenen; doodsoorzaak, kwartaal en jaar overlijden gepubliceerd.
Het klinkt onwaarschijnlijk maar de COVID-19 doden zijn voorlopig ondergebracht onder de kolom “overige doodsoorzaken”……
Het CBS geeft hier de volgende verklaring voor:
“De sterfte aan COVID-19 of de ziekte veroorzaakt door het nieuwe coronavirus wordt gecodeerd met de ICD-10 Codes U07.1 of U07.2. Deze codes zijn door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als ‘emergency codes’ of tijdelijke noodcodes neergezet en zullen later in een hoofdstuk van de ICD-10 opgenomen worden. Deze codes worden daarom nu nog in de kwartaal tabel geteld bij de categorie ‘overige doodsoorzaken’.De sterfte aan COVID-19 of de ziekte veroorzaakt door het nieuwe coronavirus wordt gecodeerd met de ICD-10 codes U07.1 of U07.2. Deze codes zijn door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als ‘emergency codes’ of tijdelijke noodcodes neergezet en zullen later in een hoofdstuk van de ICD10 opgenomen worden. Deze codes worden daarom nu nog in de kwartaal tabel geteld bij de categorie ‘Overige doodsoorzaken’. De sterfte aan COVID-19 of de ziekte veroorzaakt door het nieuwe coronavirus wordt gecodeerd met de ICD-10 codes U07.1 of U07.2. Deze codes zijn door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als ‘emergency codes’ of tijdelijke noodcodes neergezet en zullen later in een hoofdstuk van de ICD10 opgenomen worden. Deze codes worden daarom nu nog in de kwartaal tabel geteld bij de categorie ‘Overige doodsoorzaken’. De sterfte aan COVID-19 of de ziekte veroorzaakt door het nieuwe coronavirus wordt gecodeerd met de ICD-10 codes U07.1 of U07.2. Deze codes zijn door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als ‘emergency codes’ of tijdelijke noodcodes neergezet en zullen later in een hoofdstuk van de ICD10 opgenomen worden. Deze codes worden daarom nu nog in de kwartaal tabel geteld bij de categorie ‘Overige doodsoorzaken’. De sterfte aan COVID-19 of de ziekte veroorzaakt door het nieuwe coronavirus wordt gecodeerd met de ICD-10 codes U07.1 of U07.2. Deze codes zijn door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als ‘emergency codes’ of tijdelijke noodcodes neergezet en zullen later in een hoofdstuk van de ICD10 opgenomen worden. Deze codes worden daarom nu nog in de kwartaal tabel geteld bij de categorie ‘Overige doodsoorzaken’. De sterfte aan COVID-19 of de ziekte veroorzaakt door het nieuwe coronavirus wordt gecodeerd met de ICD-10 codes U07.1 of U07.2. Deze codes zijn door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als ‘emergency codes’ of tijdelijke noodcodes neergezet en zullen later in een hoofdstuk van de ICD10 opgenomen worden. Deze codes worden daarom nu nog in de kwartaal tabel geteld bij de categorie ‘Overige doodsoorzaken’. De sterfte aan COVID-19 of de ziekte veroorzaakt door het nieuwe coronavirus wordt gecodeerd met de ICD-10 codes U07.1 of U07.2. Deze codes zijn door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als ‘emergency codes’ of tijdelijke noodcodes neergezet en zullen later in een hoofdstuk van de ICD10 opgenomen worden. Deze codes worden daarom nu nog in de kwartaal tabel geteld bij de categorie ‘Overige doodsoorzaken’.
(Tekst: CBS)
Goochelen met cijfers…
Op de website van het CBS kunnen we lezen dat er in maart en april 2020 6331 inwoners van Nederland aan COVID-19 stierven en nog eens 1956 waarbij vermoedelijk COVID-19 de doodsoorzaak was. Totaal 8287. Op de officiële WHO-site (5 oktober 2020) worden 6454 actuele overlijdens in Nederland gemeld.
Met de dynamische regressiemethode komt het CBS nu zelfs uit op 10164 coronadoden…
Wie het nu nog weet mag het zeggen….
Prutswerk in tijden van coronacrisis
De onderstaande tabellen laten zien dat gedurende de eerste 2 kwartalen in 2018 maar liefst 20.84% van alle overlijdens als ‘overige doodsoorzaken’ werd weergegeven. Dat is inclusief de 8885 overlijdens door oversterfte door griep.
In 2020 bedraagt het percentage ‘overige doodsoorzaken’ gedurende dezelfde periode maar liefst 30.99%. Dat is inclusief 404 overlijdens door oversterfte door griep.
Overige doodsoorzaken (uit: Tabel Overledenen, doodsoorzaken t/m
2e kwartaal 2020)
| 2018 | 2019 | 2020 | |
| 1e kwartaal | 9332 | 8633 | 11092 |
| 2e kwartaal | 7522 | 8089 | 15609 |
| 16854 (20.84%) | 16722 (21.65%) | 26701(30.99%) |
Bron CBS
Totaal overledenen (uit: Tabel Overledenen, doodsoorzaken t/m
2e kwartaal 2020)
| 2018 | 2019 | 2020 | |
| 1e kwartaal | 45643 | 40513 | 43194 |
| 2e kwartaal | 35215 | 36702 | 42956 |
| Totaal + griep | 80858 (8885) | 77215 (2894) | 86150 (404) |
Bron CBS
Als we naar de 2 bovenstaande tabellen kijken dan zien we dat het hoge percentage “overige doodsoorzaken’ als prutswerk kan worden gekwalificeerd. Feitelijk publiceert het CBS cijfers waar we tijdens deze Coronacrisis niets aan hebben. Voorts is het onbegrijpelijk dat het CBS de ‘emergency codes’ U07.1 & U07.2 niet publiceert zodat de samenleving veel beter wordt geïnformeerd en ook gemotiveerd. Of zijn deze cijfers alleen toegankelijk voor het OMT, RIVM en het kabinet ?
Conclusie
Het COVID-19 virus en de genomen maatregelen hebben de samenleving compleet ontwricht. Het CBS vond het kennelijk voldoende om alleen maar aanvullende aanwijzingen te geven bij gebruik van het verouderde B-formulier. Gezien de resultaten van het voornoemde onderzoek uit 2018 zal dat waarschijnlijk (nog) meer foutieve doodsoorzaken opleveren. De WHO volstaat met het toevoegen van 2 ICD-codes die nog niet door het CBS worden gebruikt omdat men niet in staat is om de software aan te passen. De dynamische regressie methode roept kritische vragen op. En dus blijft de vraag hoe betrouwbaar is het tellen van de coronadoden ?? Een nieuw onderzoek naar het invullen van B-formulier lijkt mij geen overbodige luxe zo ook de aanpassing van dit formulier, want hier ligt de basis van alle onduidelijkheid.
Gegevens die door het CBS worden verzameld worden pas maanden later gepubliceerd. In dit digitale tijdperk moet het toch mogelijk zijn om urgente data, zoals de B-formulieren, binnen enkele dagen te verwerken ? Het is te bizar voor woorden dat het CBS maar liefst 30.99% van alle overledenen, inclusief de coronadoden, schaart onder ‘overige doodsoorzaken’ en dat de verschillen in het aantal coronadoden op z’n zachtst gezegd als opmerkelijk mag worden bestempeld.
Gebruikte bronnen: CBS, Medisch contact, RIVM & WHO
VIRUSWAARHEID
0 reacties :
Een reactie posten