Nederland moet meer gaan testen
Viroloog: ‘We moeten veel meer gaan testen, maar liever niet thuis’
Het maakt niet uit hóe we uit de coronacrisis kruipen, één ding staat voor viroloog Bert Niesters vast: Nederland moet meer gaan testen. ‘Nu zijn we nog brandhaarden aan het blussen, straks moeten we duizenden kleine brandjes doven.’
Groningen
Testen, testen, testen. De oproep van de Wereldgezondheidsorganisatie dreunt al weken na in de oren van beleidsmakers en deskundigen. Maar de praktijk stuit op een probleem: door een tekort aan testmaterialen en laboratoria is het aantal testen wereldwijd beperkt. ‘We hebben op dit moment onvoldoende capaciteit’, zei ook minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) eind maart.
De Jonge stoorde zich dan ook flink aan de Groningse virologen van het UMCG. Want terwijl in Brabant en Limburg elk wattenstaafje driemaal werd omgedraaid, werden zorgmedewerkers van het academisch ziekenhuis gewoon getest. ‘Ieder voor zich is niet de manier waarop je een crisis te lijf gaat’, aldus een boze vicepremier.
Hij moest er drie dagen later in de Tweede Kamer op terugkomen. Het UMCG was namelijk niet volledig afhankelijk van de Zwitserse farmaceut Roche – die met leveringsproblemen kampte – maar had hoofdzakelijk afspraken met andere fabrikanten. ‘We hebben vanaf het begin op meerdere paarden gewed’, zegt viroloog Bert Niesters van het Groningse ziekenhuis. ‘Daardoor konden we niet alleen zorgmedewerkers in het ziekenhuis testen, maar ook daarbuiten, bijvoorbeeld in de verpleeghuizen.’
Landelijk wordt de testcapaciteit nu verviervoudigd tot ongeveer 17.500 per dag, voor zorgpersoneel binnen en buiten ziekenhuizen. Heeft de overheid jullie beleid overgenomen?
Niesters: ‘Je ziet inderdaad dat er nu meer wordt getest. Daar ben ik blij om, want dat is erg belangrijk in de zorg. Mijn UMCG-collega Alex Friedrich en ik hebben beiden de infectie met het coronavirus gehad. Ik had nauwelijks klachten. Een klein hoestje misschien, maar geen koorts of benauwdheid. In een normale wereld was ik gewoon gaan werken. Dat moet je dus voorkomen, want een zorgmedewerker kan het coronavirus snel verspreiden in ziekenhuizen. Er is veel contact met kwetsbare mensen, maar je draagt het ook makkelijk over op collega’s. Mijn dochter heeft bijvoorbeeld het coronavirus gehad. Ze is anesthesioloog in een ziekenhuis waar niet werd getest en heeft waarschijnlijk een aantal collega’s besmet. Zorgmedewerkers kunnen superverspreiders zijn, waardoor brandhaarden ontstaan in de zorg. Dat moet je voorkomen.’
Groningse zorgmedewerkers worden nu al een paar weken getest. Wat zijn de resultaten van dat beleid?
‘We hebben de laatste dagen geen enkele medewerker meer kunnen vinden met een positieve test. Gelukkig! Het percentage was al laag, maar door ons testbeleid hebben we dat naar nul gekregen. Er zullen nog wel medewerkers besmet raken met het virus, want Groningen is vooralsnog een beetje buiten schot gebleven. Maar omdat hier relatief veel mensen in de zorg werken, hebben we daar direct op gefocust.’
Is er momenteel genoeg capaciteit om zorgpersoneel te testen?
‘In onze regio is dat op orde, alle mensen die zich aandienen worden getest. Wij hebben in Groningen ook één van de vijf laboratoria die het bevolkingsonderzoek voor baarmoederhalskanker afnemen. Dat hele onderzoek is stopgezet om ruimte te maken voor coronatesten. We zijn de apparatuur nu aan het klaarmaken om het coronavirus te herkennen. Dat wordt komende week afgerond.’
Dat onderzoek stopzetten voelt als vuur met vuur bestrijden.
‘Dat is inderdaad een risico, daarin heeft u volkomen gelijk. Je loopt nu de vrouwen mis die meedoen aan het bevolkingsonderzoek en een voorstadium van baarmoederhalskanker hebben. Dat geldt overigens ook voor andere zorg, daar ontstaan momenteel wachtlijsten. Misschien heb je straks wel meer mensen die overlijden aan de gevolgen van uitgestelde zorg dan aan het coronavirus. We zijn het erover eens dat je het virus massaal moet aanpakken. Maar hoe je dat precies doet en welke prioriteiten je stelt, is ook een keuze van de politiek.’
‘Ik 'Ik leef in de veronderstelling dat ik voorlopig vrijelijk kan ronddlopen’
Met nog geen 20.000 testen per dag kunnen we lang niet alle Nederlanders met klachten testen. Stel dat er wél genoeg capaciteit en materiaal was om iedereen te testen: zou de overheid dat dan ook moeten doen?
‘Je zou het een tijdje kunnen doen om in kaart te brengen hoe groot het probleem is. Maar het is onzinnig om zomaar in het wilde weg te gaan testen, je moet er altijd maatregelen aan verbinden. Die discussie speelt ook bij de corona-apps waarover minister De Jonge het had. We blussen momenteel brandhaarden, vooral in de zorg. Maar als we straks gaan afschalen, krijg je in heel het land kleine vuurtjes. Die moet je ook gelijk doven, anders komt het virus zó weer terug. Mensen met klachten moeten weten of ze besmet zijn, het is echt belangrijk dat we meer gaan testen. Ik kan me voorstellen dat het om een veelvoud gaat van het huidige aantal. Maar doe het slim: het heeft geen zin mensen te testen die zich nog prima voelen.’
bloedtest
Er zijn twee soorten testen voor het coronavirus: de PCR-test toont aan of iemand momenteel besmet is, een serologische test laat zien of je het virus al hebt gehad. Bij de serologische test worden antistoffen in het bloed gemeten die het lichaam aanmaakt om het coronavirus te bestrijden. Veel fabrikanten bieden inmiddels compacte zelftesten aan waarmee mensen thuis kunnen nagaan of dat hoestje kwam door het coronavirus, of toch gewoon een verkoudheid was.
Maar pas op, waarschuwde RIVM-directeur Jaap van Dissel onlangs: de testen zijn vaak onbetrouwbaar. Ook viroloog Niesters is niet enthousiast.
Worden zulke zelftesten voor andere virussen en ziekten al aangeboden?
‘Even denken … Nee, dat gebeurt volgens mij niet. Nederland is daarin sowieso erg terughoudend. Er zijn wel testen op de markt, bijvoorbeeld om te kijken of je een hiv-infectie hebt, maar we willen liever niet dat mensen dat in hun eentje doen. Daar moet een arts bij zijn. Stel dat je positief test: voor sommigen voelt dat als een doodvonnis. Onterecht trouwens, maar op zo’n moment moet er een professional zijn die de test juist kan uitvoeren en je vertelt wat de mogelijke gevolgen zijn.’
Bij een exitstrategie is het belangrijk te weten wie immuun zijn: zij zouden anderen niet meer kunnen besmetten. Maar daarover is nog veel onduidelijk. Volgens RIVM-directeur Van Dissel zijn mensen met milde klachten mogelijk zelfs niet immuun. U heeft ook milde klachten gehad ...
‘Ik denk – of hoop – dat ik antistoffen heb aangemaakt en een paar jaar beschermd ben tegen dit virus. En als ik later besmet raak, krijg ik waarschijnlijk minder klachten. Dat is althans mijn hoop.’
Moeten we dat niet zeker weten, voordat mensen na genezing weer de straat opgaan?
‘Als je daar niet vanuit gaat, blijft iedereen opgesloten. Ik leef in de veronderstelling dat ik voorlopig vrijelijk kan rondlopen. En ik zie ernaar uit om mijn collega Alex Friedrich snel weer een hand te kunnen geven.’
0 reacties :
Een reactie posten