Mogelijk in het najaar al vaccin

OXFORD - Universiteit Oxford: ’In september middel tegen corona’
 
14-4-2020

Er is een grote kans dat er tegen september een vaccin is tegen het coronavirus dat door het grote publiek kan worden gebruikt. Dat laat de universiteit van Oxford weten. Dat zou een stuk sneller zijn dan de een tot anderhalf jaar waarmee tot nu toe rekening werd gehouden. 

Tachtig procent kans is er volgens Sarah Gilbert, professor vaccinologie aan de universiteit van Oxford, dat er binnen vijf maanden een werkend vaccin is tegen het coronavirus, schrijft Het Nieuwsblad. Met dat nieuws zet de Britse universiteit de tijdslijn richting een vaccin danig op zijn kop. 

Dat werd afgelopen weekend nog maar eens benadrukt door Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. Zij zei tegen de Duitse krant Bild am Sonntag te verwachten dat een vaccin tegen het coronavirus waarschijnlijk niet voor het einde van 2020 beschikbaar zal zijn. „Tot die tijd zullen we moeten leren leven met het virus en de bijbehorende maatregelen.” 

Aan de universiteit van Oxford zien ze het dus zonniger in. Hoe moeten we die boodschap inschatten? Gaat het om naïef optimisme of is er écht een kans dat er dit najaar al een middel is tegen covid-19? 

Voorlopers 

"Er wordt over de hele wereld gezocht naar een vaccin, maar Oxford zit bij de voorlopers”, zegt professor Corinne Vandermeulen, hoofd van het Centrum Vaccinologie van de KU Leuven tegen Het Nieuwsblad. „Omdat ze al ervaring hebben met de ontwikkeling van een vaccin tegen een ander coronavirus, het MERS-virus. Ze hebben al een platform, een soort basis die voor de verschillende vaccins hetzelfde is. En daarop kunnen ze dan verschillende eiwitten zetten die een immuunreactie in ons lichaam opwekken en die dan een binnenkomend virus onschadelijk kunnen maken. Oxford is dus met een voorsprong begonnen.” 

Binnen twee weken beginnen ze in Oxford al met tests op mensen. „Het gaat om een fase 1-studie om de veiligheid van het product na te gaan. En uiteraard ook of het werkt”, zegt Vandermeulen. „Zo’n test wordt normaal gedaan op twintig tot zestig mensen, maar Oxford wil meer dan vijfhonderd mensen testen. Dat is enorm en dus zullen er snel conclusies getrokken kunnen worden.” 

Hoe snel? „Tegen september zal normaal gesproken wel duidelijk zijn of het vaccin een immuun-antwoord kan opwekken in het lichaam en of het veilig is. Er zullen zeker overtuigende cijfers zijn”, zegt Vandermeulen. Maar dan heb je natuurlijk nog geen middel dat meteen op wereldschaal verstrekt kan worden. „Dat zal er zeker niét zijn tegen september”, erkent ook Vandermeulen. „Het gaat om miljarden dosissen die nodig zouden zijn.” 

Claim 

Toch wil Oxford er vaart achter zetten: er lopen gesprekken met de Britse overheid om toch al de productie te financieren, nog voor alle tests afgerond zijn. „Dat is een groot financieel risico, maar het toont hoe groot de nood is”, zegt Vandermeulen. „Oxford heeft ook zijn eigen productie-eenheid, dus ze zijn niet afhankelijk van farmabedrijven om het vaccin te maken. Maar het valt te verwachten dat de Britse overheid dan wel de claim zal leggen op die eerste vaccins.” 

Er wordt wereldwijd op tal van plekken gewerkt aan vaccins tegen het nieuwe coronavirus. In drie gevallen wordt ook al klinisch onderzoek gedaan met proefpersonen, meldt persbureau Bloomberg maandag op basis van een document van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Daaruit blijkt volgens het persbureau dat CanSino Biologics uit Hongkong het verst is in het ontwikkelingsproces. Die onderneming werkt samen met het Beijing Institute of Biotechnology aan een vaccin. Ook twee Amerikaanse bedrijven zijn al begonnen met klinisch onderzoek. 

„Het voordeel van Oxford is dat het een middel zou zijn waar je maar één dosis van nodig hebt”, zegt Vandermeulen. 

Ook aan de KU Leuven zelf wordt gezocht, daar leidt virologieprofessor Johan Neyts de zoektocht. „We zitten nog in de preklinische fase”, zegt Vandermeulen. „We zijn bezig met tests op dieren. Om ons vaccin op mensen te testen is het op dit moment nog te vroeg.” 

Bestaand 

Naast de zoektocht naar een vaccin tegen het coronavirus wordt er ook gekeken naar bestaande medicijnen. Groot onderzoek in de Nederlandse ziekenhuizen en op de intensive cares moet aantonen welke medicijnen mogelijk helpen tegen corona. Naar verwachting 600 Nederlandse covid-19 patiënten doen daaraan mee in het kader van een Europees onderzoek. 

„Alle kandidaat-middelen willen we in één studie”, vertelde arts-microbioloog Marc Bonten van het UMC Utrecht eerder. „We willen kijken of de middelen beter zijn dan geen behandeling en welk middel dan de voorkeur heeft.” 

In vier Nederlandse ziekenhuizen wordt sinds de corona-uitbraak al de hiv-medicijncombinatie ritonavir/lopinavir toegediend op de intensive care. Wereldwijd zijn er zestig ziekenhuizen die deze combinatie geven aan ic-patiënten. Deze ziekenhuizen proberen te achterhalen wat de effecten zijn van die medicatie. Bonten kan nog niets zeggen over de resultaten. „We dienen het toe, na toestemming uiteraard van de patiënt zelf, aan patiënten in het UMC Utrecht, het Radboud Ziekenhuis en het Canisius in Nijmegen en in het LUMC te Leiden.”

Noordhollands Dagblad