EUROBONDS? EIGEN BROEK OPHOUDEN!

Een EU-infuus voor Italië? De medische beeldspraak is passend, nu dat land zo getroffen is door de coronacrisis.

2-4-2020

In alle landen vormt de epidemie een economische bedreiging, maar in Italië met zijn vergrijsde bevolking en hoge sterftecijfers nog meer. Dat kan mededogen oproepen. Wopke Hoekstra moest als minister van Financiën al het boetekleed aantrekken, omdat hij Italiaanse hulpclaims al te bot had afgewezen. Een Franse krant demoniseerde hem zelfs als monsieur non, ‘meneer nee’.

Extreme staatsschuld

Hoe serieus ook, de coronacrisis versluiert toch vooral de ware toedracht. Die luidt simpelweg dat Italië al jarenlang zijn zaakjes financieel niet op orde heeft. Het land heeft een extreme staatsschuld (135% bbp) die bovendien door de crisis hard oploopt. In plaats van de Italiaanse politici tot bezinning te brengen, gebruiken ze de coronacrisis echter als een stok om de hond te slaan. De hond: dat zijn dan de noordelijke landen die hun financiën over het algemeen veel beter op orde hebben en nu huiverig zijn het verkwistende Italië onvoorwaardelijk bij te springen. Met name Nederland heeft dat duidelijk gemaakt.

Steunpilaar

In plaats van de hand in eigen boezem te steken, kiezen Italiaanse politici voor de vlucht naar voren en beschuldigen zij anderen. Ze gebruiken de coronacrisis als drukmiddel. Dat blijkt uit de open brief die zij publiceerden in de Frankfurter Allgemeine Zeitung, een toonaangevende Duitse krant. Daarin heet het dat de Nederlandse houding “een voorbeeld van een gebrek aan ethiek en solidariteit in elk opzicht” is . Duitsland (economisch natuurlijk nog veel belangrijker als steunpilaar van de EU en van Italië in het bijzonder) wordt opgeroepen “aan de kant van de Europese instellingen, met de waarden van vrijheid en solidariteit” te gaan staan en geen “volger van benepen nationaal egoïsme” te zijn, zoals Nederland.

Lees ook: Voorzitster ABP bevestigt: Nederlands pensioengeld in gevaar

Vette jaren

De Italianen zinspelen dus op het doembeeld van een algehele schipbreuk van de EU. Onder het motto: zolang het EU-verband geen fondsen overhevelt, moet je het gebruiken als vehikel voor morele chantage. Blijkbaar met veel succes, want zoals gezegd gaat Wopke Hoekstra al door het stof. En hij is de enige niet. EO-coryfee Andries Knevel zag zich gedwongen op deze tweet terug te komen: ‘In het bijbelse verhaal adviseert Jozef aan de Farao om in de 7 vette jaren te sparen voor de 7 magere jaren. Nederland heeft dat geweldig gedaan. Moeten we nu onze graanschuren openen voor landen die 7 jaar feest hebben gevierd: Italië, Frankrijk, België? #Eurobonds’

Vangnet

Knevel betuigde later spijt over de tweet, maar in feite is de Bijbelse vergelijking treffend. Zoals het Nederlandse spreekwoord zegt: wie wat bewaart, heeft wat. Wie alles opmaakt, of zelfs schulden aangaat, heeft niets. Die moet in tijden van nood zijn hand ophouden. Het onderliggende probleem van de EU is dat dit in structuren dreigt te worden vastgelegd: goed bestuurde landen worden zo gedwongen permanent vangnet te zijn van slecht bestuurde landen, die daar niet eens dankbaar voor zijn, maar doen alsof het vanzelfsprekend is. “Het noorden wil soliditeit, het zuiden solidariteit, met andere woorden: het geld van de anderen”, zei Frits Bolkestein al. Om een ander Nederlands spreekwoord aan te halen: eigen broek ophouden alstublieft!

Salamitactieken

Cultuur onder Vuur waarschuwt hier al sinds 2017 voor, toen we met onze pensioenpetitie aandacht vroegen voor de dreiging dat Nederlandse pensioengelden via diverse Brusselse salamitactieken geleidelijk zouden worden onteigend van degenen voor wiens oude dag ze bedoeld zijn: de Nederlanders die ervoor hebben gespaard. Het is ondermijning van hun privé-eigendom. Onlangs bevestigde de voorzitster van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds dit risico nog eens. Keer op keer zie je op EU-niveau voorstellen terugkeren die er steeds weer op neerkomen dat de schulden van de leden op één hoop gegooid worden tot een gemeenschappelijke last. Logisch dat landen met grote schulden – zoals Italië – daar erg enthousiast over zijn, en anderen een stuk minder. Want voor hen is de rekening, of althans toch het grootste deel daarvan.

Schuldenopkoopprogramma

De jongste variant hierop zijn de ‘eurobonds’. Schuldenlanden als Italië, maar ook Frankrijk en Spanje, grijpen de coronacrisis aan om daar een hernieuwd pleidooi voor te houden: gezamenlijke schuldfinanciering door middel van de uitgifte van EU-obligaties. Obligaties zijn ondanks de lage rente populair bij beleggers, omdat ze als zeer zeker gelden (er staat immers een staat voor garant, in dit geval zelfs alle EU-staten). Het geld dat met deze eurobonds wordt opgehaald, zou ingezet moeten worden ter financiële verlichting van landen als Italië en Spanje. Maar dus wel op gemeenschappelijke rekening. En terwijl deze landen toch al door het massale schuldenopkoopprogramma van de Europese Centrale Bank – die tot voor kort met een Italiaanse president had – worden ondersteund. In zekere zin is Italië al lang aan het infuus gelegd.

Brussels perspectief

Onder deze omstandigheden mag van Nederlandse politici verwacht worden dat ze net zo goed opkomen voor het Nederlands belang als Italiaanse politici dat doen voor het Italiaanse. Ze moeten zich daarbij niet laten corrumperen door het Brusselse perspectief, hoe verlokkelijk dat ook moge wenken. Natuurlijk is het leuker om president van de Europese Centrale Bank te zijn dan minister van Financiën onder de coronacrisis. Maar Wopke Hoekstra dient de rug recht te houden, als Italië hem de ‘eurobonds’ opdringt. Elke slinkse poging om Nederlandse belastingbetalers en gepensioneerden direct of indirect te laten opdraaien voor andermans schulden moet hij manmoedig durven af te wijzen.

Dringende oproep: teken de petitie tegen eurobonds!

Helpen bij coronacrisis is mooi, maar financieel moeten landen hun eigen boontjes leren doppen.

Het kabinet Rutte III mag geen Sinterklaas spelen en goed geld naar kwaad geld gooien. De Nederlandse belastingbetaler en gepensioneerden hebben met de tekorten van Italië en andere EU-landen niets te maken.

Teken daarom nu de petitie aan Wopke Hoekstra, de minister van Financiën, om met geen enkele regeling in te stemmen die Nederlanders medeverantwoordelijk maakt voor welke vorm van buitenlandse staatsschuld dan ook!