Maral Noshad Sharifi 25-4-2020
Is het juist wel of niet leuk om in coronatijd een Zweed te zijn? Niet als je het aan Ulla Hedström vraagt. Haar man is besmet met Covid-19 en ligt sinds Pasen aan de beademing. „Op de IC-afdeling van het ziekenhuis waarin ik werk.” Zij raakte besmet met het virus zonder zware klachten en gaf het thuis in quarantaine hoogstwaarschijnlijk door aan hem. „Ironisch toch?”, zegt ze. „En hij is ook nog eens hoogleraar infectieziekten.” Ze zit thuis in hoofdstad Stockholm – haar zucht is aan de andere kant van de lijn te horen.
„Mijn lieve, lieve schat….”
Bellen doet Hedström, 65 jaar, zo min mogelijk. Ze wil kunnen opnemen wanneer het ziekenhuis belt. Maar ze wil óók graag vertellen wat ze van het relaxte Zweedse Covid-19 beleid vindt. Het Scandinavische land stelt zich al maandenlang, anders dan de rest van de regio, ontspannen op: horeca en basisscholen zijn open.
Intussen lopen de dodentallen op. Tot nu toe vielen er 2.152 doden, op een bevolking van 10 miljoen. Meer dan de helft van die doden viel in de hoofdstad. En bij bosjes in de bejaardentehuizen.
„Ik heb respect voor het beleid van de regering, maar ik ben er niet blij mee”, zegt Hedström. „In het buitenland zeggen ze dat je 1,5 meter afstand moet houden. Hier: een armlengte. Nou, ik heb mijn arm opgemeten en die is 70 centimeter. Mensen mogen naar bijeenkomsten met maximaal 50 mensen. Dat zijn twee klaslokalen vol!” Hedström zegt dat vooral jonge mensen het virus niet serieus nemen. Ze zouden de risico’s niet begrijpen. „Ze hebben geen respect voor leven en dood!”
Met een biertje op het terras
Uit Zweden kwamen deze week foto’s van mensen die dicht op elkaar in het park zaten, of met een biertje op het terras. „Mijn advocatenkantoor zit in die drukke buurt”, zegt de 29-jarige Tania Rajabian, die eens in de week naar kantoor gaat en verder vanuit huis werkt. Vorige week waren de restaurantjes nog leeg, zegt ze. Ook in het openbaar vervoer kan ze makkelijk afstand houden, vrienden ziet ze niet. „Het is sensatiezucht om te doen alsof die paar foto’s heel Zweden vertegenwoordigen.”
Ondertussen nemen de zorgen onder Zweden wel toe. Vrijdag werden de maatregelen ietsjes aangescherpt. Cafés en restaurants, ook buiten Stockholm, worden individueel gesloten als bezoekers geen afstand houden. „Ik wil geen openluchtrestaurants zien in Stockholm of waar dan ook”, zei minister van Binnenlandse Zaken Mikael Damberg, in een persconferentie.
Neemt het land de pandemie wel serieus? Zeker, zegt de 29-jarige linguïst Jonas David uit Malmö. Zieke mensen blijven binnen, concerten gaan niet door. David is nog niet voor een geheim huisfeest uitgenodigd. „Laten we even eerlijk zijn, Zweden hebben social distancing bedácht. We zijn nooit knuffelig of zoenerig met mensen, ook vóór Covid-19 hielden mensen veel afstand van elkaar.”
Ook uit Umeå, noordelijker, hoor je dit geluid: „Het is niet dat we per se minder maatregelen genomen hebben”, zegt de 44-jarige businessanalist Stig Cornéer. „We houden ons er beter aan dan in andere landen, misschien hebben we minder regels nodig. De Zweedse samenleving staat er inderdaad om bekend uit te gaan van onderling vertrouwen.
Andere landen kijken misschien met verbazing naar Zweden, zij kijken net zo verbaasd terug. Cornéer: „Hoe gaan strenge landen het virus indammen als iedereen ineens weer naar buiten mag? Wat als er een economische crisis uitbreekt door de lockdowns? Wat als alleenstaanden met zorgbanen ook voor de kinderen moeten zorgen? Dit virus zal nog een tijd onder ons blijven. Onze strategie is op de lange termijn veel houdbaarder.”
Vrijheden makkelijk opgeven
Sommige Zweden vinden het gemak waarmee burgers daarbuiten harde maatregelen accepteren zorgwekkend. Martin Falck uit Stockholm praat met zijn vrienden over de ernst van de vele doden, maar óók over het behoud van vrijheid. „Ik ken Britten die op straat worden achtervolgd en aangehouden door de politie vanwege de lockdown. Dat is toch bizar?”
Falck, 36, was donderdag op de verjaardag van zijn beste vriendin in het park. Ze hielden afstand. Na toestemming gaf hij haar tijdens het feliciteren een knuffel. Dat doet hij met een paar vrienden nog steeds. „Mijn moeder valt in de risicogroep, die zie ik nu echt niet. We houden allemaal afstand van oude mensen. Maar ik denk niet dat zíj per se gevaar lopen als ík mijzelf niet in huis opsluit.”
Hij denkt dat de vele doden in bejaardentehuizen eerder met het bezuinigingsbeleid van de regering hebben te maken. „Ik heb een vriendin die met ouderen werkt, in het café staat en nog een derde baantje heeft om rond te komen. Laten we dáár iets aan doen.”
Sinds de jaren negentig is er inderdaad veel bezuinigd in de ouderenzorg, zegt Elin Peterson, onderzoeker aan de Universiteit van Stockholm. „Ze moeten zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Ze moeten echt héél ziek zijn om naar een bejaardentehuis te mogen.” Dat daar vanwege corona in korte tijd veel doden vallen is geen grote verrassing. „Het personeel is overwerkt, mensen worden per uur uitbetaald, ze worden niet goed opgeleid.” Volgens Peterson is het werk waar nog maar weinig mensen zin in hebben.
0 reacties :
Een reactie posten