Belangrijk genoeg om hier eens écht bij stil te staan.
Een gastbijdrage van Rob Walter.
Na de eerste publicaties over de extreme kosten van dit besluit is het héél stil geworden. En lijkt het nu of het Nederlandse volk zich bij dit besluit gewoon neerlegt. Dat zouden we niet moeten doen, want we worden gewoon beduveld.
Het is daarom goed om nog eens stil te staan bij wat er nu allemaal over bekend is.
Het besluit “van het gas af”:
Inhoud van de wet die bij de verkiezingen van 2017 niet in beeld was.
In 2017 nam onze regering het ondoordachte besluit om “van het gas af” te gaan:
alle woningen en bedrijfspanden moeten overstappen op elektriciteit voor verwarming en andere toepassingen. Wijk voor wijk moet het gasnet worden afgebroken opdat in 2050 het Nederlandse gasnet is verdwenen en “we alles elektrisch doen”.
Maar, “alles elektrisch” in 2050 kan niet eens.
Verwarmen met gas versus elektriciteit
Onze woningen en bedrijfspanden met elektriciteit verwarmen, warm water maken en koken, daar is op zich niets tegen. Dat is zelfs heel gewoon. Bijna de hele wereld doet dat. Maar wij doen we dit met gas efficiënter. Nederland beschikt namelijk over een uniek modern, fijnmazig gasdistributienet waaruit wij het gas thuis en op de bedrijven rechtstreeks in warmte omzetten. In plaats van met dat gas eerst in een elektriciteitscentrale elektriciteit te maken en die elektriciteit naar ons huis te brengen om daarmee warmte te maken.
Dus in plaats van (wat andere landen doen):
gas  elektriciteit  warmte thuis
doen wij het in Nederland eenvoudiger:
gas  warmte thuis
Het maken van elektriciteit uit gas en het thuis brengen ervan gaat met een totaal rendement van nog geen 50%. Dus de helft van de energie in het gas gaat verloren. Bij ons Nederlandse systeem waarbij we gas naar de huizen brengen voor verwarmen, warm water en koken is het rendement ongeveer 90%. Ons huidige systeem met gas aan huis verbruikt dus (ongeveer) de helft van de hoeveelheid gas die nodig is voor elektrisch verwarmen. Zuinigheid was dan ook de reden waarom ons land daar in het verleden voor gekozen heeft, in plaats van elektrisch verwarmen. Andere landen kozen voor elektrisch verwarmen, waarbij hun elektriciteit vooral uit goedkope kolen en bruinkool kwam.
Elektrisch verwarmen betekent meer CO2-uitstoot.
Elektrisch verwarmen verbruikt dus ongeveer twee maal zoveel gas, en produceert dus ook twee maal zoveel CO2. Om toch naar elektrisch verwarmen over te stappen heeft de overheid een truc bedacht, een heel dure truc overigens. Een truc om die hogere CO2-uitstoot te beperken. Daarvoor is bepaald dat ieder huis en ieder bedrijfspand dat “van het gas afgaat” gebruik moet maken van een “warmtepomp”. Die moet je zien als een slim apparaat dat ervoor zorgt dat de elektrische ketel de helft van de elektriciteit gebruikt voor dezelfde hoeveelheid warmte.
Daardoor worden beide systemen alsnog ongeveer even “zuinig”, dus produceren evenveel CO2.
Voor héél veel geld en vele ongemakken wordt er in feite niets verbeterd en zelfs geen CO2 bespaard. Geluidsoverlast en gebrekkig werken van het systeem als het buiten erg koud wordt – dus juist als je het nodig hebt – zijn enkele van die ongemakken. Het systeem haalt zijn hoge rendement door als het ware “warmte uit de lucht buiten te halen” en als het koud wordt valt er nog nauwelijks warmte uit die lucht te halen. Bij die kou gaat de efficiency sterk omlaag waardoor je in koude periodes per saldo weer meer CO2 produceert.
Over het hele jaar gemiddeld kom je dan weer op ongeveer dezelfde CO2 uitstoot als vóór je “van het gas af” ging. De onderstaande figuur laat dat zien.
Hier is er van uitgegaan dat andere dan met fossiel geproduceerde elektrische energie, die altijd beschikbaar is, in Nederland zo goed als niet bestaat. De elektrische centrales (op fossiel of kernenergie) draaien altijd. In tegenstelling tot “duurzaam” genoemde stroom uit wind en zon, die er niet altijd is (opslag van elektriciteit voor als het niet waait zou het nog veel duurder maken).
De getallen die in de figuur en in het hele artikel worden gebruikt zijn globale gemiddelden, bedoeld om inzicht in de materie te geven.
Er is nog een veel erger ongemak, namelijk dat de verwarming bij dit systeem met een minder hoge watertemperatuur werkt. Daardoor moet in bestaande huizen vloerverwarming komen en moeten radiatoren worden bijgeplaatst. Zelfs in huizen waar al vloerverwarming is, moeten ook de vloeren open gebroken worden om die vloerverwarming te verdubbelen. Anders is de woning niet warm te krijgen.
Omdat er dan nog steeds geen CO2 -reductie wordt bereikt, moeten de woningen ook nog eens verregaand geïsoleerd worden. Inclusief dit isoleren wordt dan toch nog enige CO2 -reductie bereikt! Nergens zul je lezen dat diezelfde CO2-reductie ook bereikt wordt als die verregaande isolatie zou worden aangebracht zonder van het gas af te gaan. Dan produceren beide systemen weer evenveel CO2. Met gas thuis echter voor minder geld en minder ongemak.
De overgang naar elektrisch is dus volstrekt onlogisch!
Politici doen nog een zwakke poging om ons wijs te maken dat de elektriciteit voor de verwarming van de huizen uit wind en zon gaat komen. Maar dat kan niet. Ziet u zich al in de kou zitten als zon en wind het laten afweten?
De kosten zijn extreem hoog.
Per woning gaat “van het gas af” gemiddeld tussen 25.000 en 40.000 Euro kosten. Zelfs als je uitgaat van het laagste getal 25.000, kom je voor de totale kosten voor 8 miljoen huishoudens op 200 miljard Euro. Inclusief de kosten voor al de winkels, musea, historische gebouwen, kantoren en overige bedrijfsruimten die “van het gas af” moeten, gaat het om héél veel geld. Daar komen de gigantische kosten voor de elektrische netwerken en de bouw van nieuwe centrales nog eens bij. Dan praat je over totaal 600 miljard Euro. Op te brengen in 30 jaar als deze operatie echt in 2050 voltooid moet zijn. Dat is 20 miljard Euro per jaar, héél veel geld dus! En daarmee wordt nauwelijks enige verbetering bereikt.
Om een idee te geven hoeveel 600 miljard Euro wel is:
  • dat is twee maal de totale Rijksbegroting 2020;
  • dat is meer dan 10 maal (!) de som van de kosten van de volgende grote projecten: Betuwelijn + HSL + JSF + Oosterschelde afsluiting + alle overige Deltawerken
600 Miljard in 30 jaar onttrekken aan de economie van Nederland is misdadig als daar geen voordelen tegenover staan voor het Nederlandse volk. Van de investeringen is het merendeel niet nuttig, dus weggegooid geld. De operatie “van het gas af” onttrekt middelen voor welvaart, infrastructuur, veiligheid, gezondheidszorg, jeugdzorg, ouderenzorg, onderwijs en vele andere nuttige zaken. Het volk heeft nog niet door hoe ernstig dit is.
Zo’n misdaad is alleen mogelijk zolang het lukt om het volk onwetend te houden over het nutteloze van de actie en de extreme kosten voor dit “van het gas af”.
De overheid schermt met subsidies voor de huurders en huiseigenaren die de stap moeten maken. Maar dat versluiert slechts de hoge kosten. Het volk zal dan immers op andere manieren dat geld van die subsidies moeten opbrengen.
“Terug verdienen” ?
Minister Wiebes vertelt dat de verplichte investering per huishouden terug verdiend wordt door lagere energiekosten. Als dat van lager energiegebruik moet komen, is dat niet waar. Want elektrisch verwarmen met warmtepomp bespaart geen energie ten opzichte van de huidige manier van verwarmen met gas. Wel de gedwongen extra woningisolatie, maar die is ook uit te voeren zonder afsluiting van het gas. Al zal niet iedereen blij worden van extreme isolatie van zijn woning. Kosten verlaging kan natuurlijk wel komen uit lagere belasting op elektrische energie als stuurmiddel. Maar de daardoor misgelopen inkomsten zal de overheid ongetwijfeld op een andere manier bij de burger terughalen.
En Wiebes zal zeggen, dat hij alleen maar consequent is, met een maatregel om geleidelijk, op weg naar 2050, fossiel af te bouwen. Op weg dus naar volledige elektrificatie van de samenleving in 2050. Dat is immers het doel van de nu zittende regering.
Alsof Wiebes zelf niet kan begrijpen dat dit in 30 jaar niet haalbaar is en dat de gekozen weg via gedwongen “van het gas af” voor de huishoudens slechts een deeloplossing is, die bovendien onbetaalbaar wordt. Bovendien valt het nog maar te bezien of volgende kabinetten deze waanzin zullen voortzetten. Niemand kan voorspellen hoe het Nederlandse volk in de komende 30 jaar gaat stemmen.
Wat er dan wel moet gebeuren.
Rob Walter.
Wat zouden we dan wél moeten doen, zult u zich afvragen. Wel, even niets doen aan de huizen en hooguit, waar dit echt nuttig is beter isoleren. Zonder daarbij te overdrijven.
Maar wel landelijk zo snel mogelijk overschakelen op kernenergie. Nadat er voldoende kernenergie beschikbaar is kunnen we gerust overschakelen op elektrisch verwarmen van de huizen en overige gebouwen. Want dan is die overschakeling eenvoudig en goedkoop, is de warmtepomp met al zijn nadelen overbodig. Zeker voor bestaande bouw en historische panden. En is extreem isoleren ook niet meer nodig. Dan is er écht sprake van vooruitgang. En voor wie dat belangrijk vindt: het is nog CO2-vrij ook. In Frankrijk (met 58 kerncentrales) kunt u zien hoe dat werkt en hoe goedkoop dat is.
Hoe lang zal het Nederlandse volk zich nog neerleggen bij de onzinnige maatregel “van het gas af”? *)
***
*) Bedenk dat dit nog pas één onderdeel is van meer plannen van de huidige regering voor de energietransitie. Die worden nu nog gesteund door een meerderheid in de Kamer. De kosten voor de hele energietransitie zullen heel veel hoger uitvallen dan de hier genoemde 600 miljard Euro. Kosten die de burger moet betalen. En waarvoor middelen worden onttrokken aan gezondheidszorg, ouderenzorg, onderwijs en andere nuttige zaken. Het zijn kosten die nagenoeg geheel vermeden kunnen worden als de politiek alsnog kiest voor kernenergie.
***
Voor verantwoording en meer informatie zie: