Het Helderse havengebied neemt al ruim een halve eeuw een centrale positie in op de Nederlandse energiemarkt. Alle bestanddelen zijn aanwezig om ook de komende vijftig jaar een rol van betekenis te spelen.
Hoewel de positie als logistiek knooppunt dezelfde blijft, gaat het energiespel behoorlijk veranderen. Terwijl de winning van de fossiele brandstoffen olie en gas steeds verder afgebouwd wordt, neemt het belang van hernieuwbare energie elk jaar toe.
Wind, zon en waterstof zijn de nieuwe buzzwoorden die voor brood op de plank moet zorgen bij inwoners van de Noordkop. De zee- en luchthaven van Den Helder, plus de vele regionale bedrijven en kennisorganisaties die nu al met de energiemarkt verbonden zijn, moeten een nieuw kunstje leren. De truc is echter alle borden in de lucht te houden tot er echt geld verdiend kan worden aan hernieuwbare energie. Momenteel is de alternatieve energie te veel afhankelijk van overheidssubsidie.
Tijd
,,We hebben tijd nodig om afnemende activiteiten in de olie en gas te compenseren met de inkomsten uit de groeimarkten wind op zee, zon op land en waterstof”, vertelt directeur Jacoba Bolderheij bij elke gelegenheid die zij krijgt om haar visie te geven op het werkveld van Port of Den Helder. In de Helderse gemeenteraad wordt traditioneel gekreund als er gesproken dient te worden over de vele miljoenen die de gemeenschap moet investeren in het onderhoud van kades en haventerrein.
Maar vrijwel elk raadslid weet dat er niet echt een keuze is: niets doen is namelijk geen optie. Het runnen van een moderne zeehaven kost veel geld. En zoals een oud-Hollands spreekwoord luidt: de kost gaat voor de baat uit. Dat door bedrijven in en om de Helderse haven en op Den Helder Airport de afgelopen decennia fortuinlijke zaken zijn gedaan in de offshore lijdt geen twijfel. Klinkende namen als Peterson, NAM, DHSS, Glomar, Vroon en CHC Helicopters vormen daarvan het bewijs. Zij verschaffen werk aan veel inwoners.
Daarnaast zijn in de regio legio bedrijven gevestigd die als toeleverancier of dienstverlener fungeren. DHTC verzorgt de wettelijk vereiste trainingen voor personeel dat offshore werkt; in de laboratoria van Endures worden de gevolgen van corrosie op materialen in zee bestudeerd; onderzoekers van het KIM en Wageningen University & Research leveren de wetenschappelijke onderbouwing van technieken die in de toekomst vanuit Den Helder in praktijk worden gebracht op zee. Al die ondernemingen en instituten bestellen weer zaken bij winkels en bedrijven in de regio.
Middelpunt
Oud-vlootvoogd Matthieu Borsboom betoogt: ,,Als je de landkaart van Nederland goed bekijkt, dan ligt Den Helder in het hart van het land.” Want het continentaal plat beslaat ook een flink deel van het grondgebied. Tezamen met het vaste land maakt dit Nederland tot veel een groter geheel dan de bekende landkaart doet vermoeden. Reken je al dat land onder zeewater mee, dan vormt de Noordkop het middelpunt. Het is een zienswijze die voortkomt uit een maritieme blik op de wereld; een idee waar landrotten even aan zullen moeten wennen.
Napoleon zei het al: ,,Den Helder is het Gibraltar van het Noorden.” De Franse keizer bedoelde dat strategisch en dankzij diens visie werd er langs het Marsdiep een onderhoudswerf voor de oorlogsvloot aangelegd die Willemsoord ging heten en waaromheen een ring van forten werd gebouwd. Binnen die veilige linie ontstond de stad die na de Tweede Wereldoorlog een grote vlucht nam doordat de regering besloot in Den Helder een nieuwe marinehaven te graven. Parallel aan de glorietijd van de naoorlogse zeemacht kwam er een nieuwe bron van werkgelegenheid op: de offshore.
De Koninklijke Marine en de winning van olie en gas zijn geen branches die immuun zijn voor maatschappelijke en economische invloeden. Defensie heeft een flinke klap gekregen na de val van de Berlijnse muur. Drie decennia is bezuinigd op de verdediging van ons land. De marine is daardoor een stuk kleiner geworden en Den Helder als vestigingsplaats plukte daar de wrange vruchten van.
De zeemacht is nu echter wel ’lean and mean’ en beschikt over oorlogsschepen die de concurrentie met die van andere marines meer dan aankunnen. Ook de offshore-sector is een cyclische markt. Het bedrijfsleven deint op en neer op de golven van de olieprijs. Worden er veel dollars voor een vat olie betaald dan is het lucratief om vanuit Den Helder op de Noordzee activiteiten te ontwikkelen. Daalt de olieprijs, zoals vandaag de dag, dan sluiten er bedrijfsdeuren in de stad. Het feit dat de olie- en gasreserves steeds verder uitgeput raken, draagt bij aan een somber toekomstperspectief. Tenminste voor degenen die vasthouden aan fossiele brandstoffen.
Enthousiasme
Gelukkig zijn hernieuwbare grondstoffen de toekomst. Er is, zeker ook regionaal, enthousiasme over de opkomst van een nieuwe groeimarkt. Havenwethouder Kees Visser volgt de ontwikkelingen beroepshalve op de voet. Sinds begin vorig decennium is hij één van de spinnen in het regionale energie-web.
Visser: ,,Ik grijp elke gelegenheid aan om met mensen te spreken die het beleid van de overheid kunnen beïnvloeden. Vaak zijn dat Kamerleden of bewindslieden.
Zo sprak ik een paar maanden geleden met minister Wiebes van economische zaken over de samenwerking van Den Helder met de havens van Amsterdam en Groningen op het vlak van ’Hydroports’. De bedoeling is om de bestaande leidingen en andere infrastructuur voor olie en gas te hergebruiken voor het aanlanden van waterstof en de opslag van CO2”, zegt de wethouder.
NAM-directeur Johan Atema lanceerde anderhalf jaar geleden reeds ideeën voor deze aanpak. Een jaar eerder brak bestuurder Jo Peters van de Nogepa (energieproducenten) in Den Helder een lans om een deel van de offshore-platforms en leidingen niet af te breken, maar deze juist aan te wenden voor hernieuwbare energie.
Natuurlijk snijdt het mes daarbij aan twee kanten. Het bedrijfsleven hoeft minder kosten te maken voor de wettelijk verplichte ontmanteling van de offshore-infrastructuur. Daarnaast kan men gaan verdienen aan de verhuur van platforms en leidingen aan de exploitanten van wind op zee of de fabricage van waterstof. Hoe het ook uitpakt: er breken wederom interessante tijden aan voor de inwoners van Noordkop die - op wat voor manier dan ook - profiteren van de werkgelegenheid die de energiemarkt genereert.
Noordhollands dagblad
0 reacties :
Een reactie posten