Het verzet tegen de plaatsing van windturbines op land heeft nu ook een Europese dimensie gekregen.
13-2-2020
Hier volgt de tekst van een manifest opgesteld door P. d’Oultremont (PhD Physics, België), als een samenvattende consensus na recente discussies tussen burgerorganisaties in België (vzw Vent de Raison – Wind met Redelijkheid en Leefbare Energie Vlaanderen), Frankrijk (Fédération Energie Durable en Vent de Colère), Ierland (Pat Swords Platform) en Nederland (Democratisch Energie Initiatief).
Vertaling: Martien de Wit.
De EU-strategie voor de aanpak van klimaatkwesties voorziet in een snelle overgang naar hernieuwbare energiebronnen (REN) om de uitstoot van broeikasgas (BKG) te verminderen. In de praktijk betekent dit een aanzienlijke toename van de huidige windenergiecapaciteit en dus een grote verandering in niet-stedelijk landgebruik met de bijbehorende effecten op bewoners en natuur.
De lange-termijn gevolgen van dit plan zijn onbekend, zeker vanuit het perspectief van het algemeen belang. Vanwege de veronderstelde klimaat-urgentie hebben noch de EU, noch de lidstaten (MS) tot nu toe een realistische inschatting gemaakt van deze gevolgen. Bovendien bestaat er geen duidelijk plan om de grote complexiteit te beheersen van het afwegen van de voor- en nadelen van de vele parameters die op lokaal niveau moeten worden beoordeeld, voordat actie wordt ondernomen. Hetzelfde geldt voor de vér reikende economische gevolgen en milieuconsequenties van de aanpassing van het hele elektriciteitsnet aan REN.
Ondertussen worden nationale energie-klimaatplannen (NECP) gelanceerd.
Deze onduidelijke situatie genereert momenteel sterke weerstand bij het steeds grotere deel van de bevolking dat direct wordt geconfronteerd met de massale en wanordelijke inzet van windparken op land.
1. Nieuwe Green Deal (NGD) – politieke dimensie
In het kader van de NGD-klimaatstrategie kent de EU twee parallelle regelingen:
• Een aantal ‘fysieke’ doelen (waarvan vele voor de energiesector) wordt toegewezen aan elke lidstaat met deadlines voor 2030 en 2050.
• Om een zinvolle burgerparticipatie mogelijk te maken bij beslissingen die relevant zijn en voor de monitoring van plannen en/of programma’s die een significante impact hebben op de omgeving waarin de burger leeft, is een wettelijk kader vastgesteld om een goed bestuur van die participatie te waarborgen.
Naast de vele ‘politieke verklaringen’ zijn enkele van de belangrijke onderdelen van dit wettelijk kader:
• Algemene teksten die betrekking hebben op de onderling verbonden burgerrechten van burgers en hun recht om in een bevredigende omgeving te leven:
– Het UNECE-verdrag (het zogenaamde Verdrag van Aarhus)
– De Conventie van Florence
– EU-richtlijn 2001/42
• Specifieke teksten voor de uitvoering van de NECP
– EU-richtlijn 2018/1999
– EU-richtlijn 2018/2001
Het kernpunt waarop in deze nota wordt gewezen, is de groeiende kloof tussen de politieke druk om de ‘fysieke’ doelstellingen te bereiken en de politieke bereidheid dergelijke resultaten in het verplichte wettelijke kader op te nemen. De steeds groter wordende kloof wordt duidelijk gevoed door het overkoepelende argument van klimaaturgentie. Dit creëert een zorgwekkende situatie die dringende aandacht van het EU-Parlement en de Commissie vereist.
2. Windenergie. NECP – operationele problemen
Aangezien het klimaat de belangrijkste motor van NECP is, is de belangrijkste maatstaf voor succes de vermindering van de BKG-intensiteit die wordt verwacht van elke geplande maatregel (BKG-emissie-eenheid per eenheid van de uiteindelijke output). Echter, binnen NECP krijgen de RNE-sector in het algemeen en de windsector in het bijzonder geen handhaafbare richtlijnen voor het op de juiste manier specificeren en reguleren van de volgende punten:
• Definitie en bijbehorende meet- en rapportageprocedures van de CO2-intensiteit van windenergie geleverd door de consumentenmeter. De afwezigheid van dergelijke essentiële informatie maakt het onwaarschijnlijk dat investerings- en implementatiebeslissingen in het veld door de getroffen populaties worden gevalideerd.
• Juiste definitie van economische en milieukosten (naast die van het klimaat) voor de samenleving op lokaal en nationaal niveau. De feitelijke afweging tussen platteland en bosland tegenover elektriciteitsopwekking is een belangrijke op zichzelf staande politieke kwestie die door de EU nooit als zodanig wordt beschouwd. De afwezigheid van een dergelijke overweging en definitie maakt elke arbitrage tussen verschillende energieopties en de overeenkomstige netmutatie en uitbreiding irrelevant.
• De juiste handhaving van richtlijnen voor openbare raadpleging (zie bovengenoemde EU-richtlijnen). Ervaring in de tien jaar voorafgaand aan de implementatie van NPEC leert overduidelijk dat uitvoerende bevoegdheden in de meeste lidstaten de neiging hebben om hun openbare raadplegingsverplichtingen te omzeilen, waardoor de burger geen andere mogelijkheid heeft dan een beroep op de rechter (op alle niveaus van het lokale eerste circuit tot het Europese Hof van Justitie) om hun stem te laten horen. De meeste rechterlijke beslissingen (behalve het EHvJ, meestal buiten bereik van burgers) hebben helaas geen invloed op de manier waarop de lidstaten handelen.
Dit is duidelijk een belangrijk punt van zorg bij het begin van tienjarige NECP’s die zeker een grote invloed zullen hebben op veel aspecten van de manier van leven van de EU-burgers. Het zal slechts een ‘natuurlijk’ gevolg zijn dat burgers er steeds meer een hekel aan hebben om overgehaald te worden in een krachtig evolutionair proces waarin hen voldoende input en controle wordt ontzegd.
3. Aanbevelingen met betrekking tot het beheer van de wind op land.
Met de focus op de inzet van windenergie, wordt aanbevolen dat:
• Aandacht wordt besteed aan de synergie tussen de besluiten van lidstaten met betrekking tot ‘fysieke’ doelen en de effectieve betrokkenheid van burgers bij dergelijke beslissingen en de follow-up daarvan.
• In de hele EU moeten lidstaten geharmoniseerde processen en technologieën ontwikkelen om broeikasgassen (CO2 in het geval van de wind) nauwkeurig te meten op alle niveaus die relevant zijn voor langetermijnbeslissingen over milieuplannen en/of -programma’s. Het hoofddoel is om geïnformeerde keuzes mogelijk te maken tussen alternatieve scenario’s en oplossingen die voor burgers leesbaar zijn.
• Belangrijke inzetparameters voor windparken moeten op EU-niveau onmiddellijk aandacht krijgen om algemeen aanvaardbaar inzetbeleid mogelijk te maken. Belangrijke elementen van dergelijk beleid zijn:
– Gezondheidseffecten van windgeneratoren.
– Minimale afstand tussen windturbines en woningen.
– Inclusieve beoordeling van de biologische impact op lange termijn van REN en met name windenergie.
– Juiste beoordeling en regulering van ‘milieucompensaties’ aangeboden door ontwikkelaars van windparken.
– Goede en allesomvattende levenscyclusanalyse van alle elementen van een massale REN-implementatie.
0 reacties :
Een reactie posten